Gcompris-en deskarga eta instalazioa

Deskarga eta instalazioa Windowsen

• Zure ordenagailuan Gcompris deskargatu eta instalatzeko, zoaz web-helbide honetara:d http://gcompris.net/-es- . Hau da Gcompris programaren gaztelaniazko webgune ofiziala. Pantailaren goiko aldean instalatzeko fitxategia deskargatzeko botoia aurkituko duzu. Hauta ezazu saguaren eskuineko botoiarekin:

• Leiho berri bat zabalduko da eta, jarraian, elkarrizketa-leiho batek fitxategia gorde nahi duzun galdetuko dizu. Fitxategiak gcompris-8.4.13.exe izena du eta zure deskargen karpetan edo mahaigainean gorde dezakezu.

• Programa instalatzeko fitxategi exekutagarria hautatu eskuineko botoiarekin eta ondoren klikatu Ireki:

• Horrela, instalatzeko programa hasiko da. Lehen leihoan hizkuntza hautatzeko aukera izango duzu. Ondoren sakatu Ok:

• Instalazio-programak ongi etorria emango dizu eta aplikazio guztiak ixteko eskatuko dizu Gcompris instalatu baino lehen. Hori egindakoan, Hurrengoa sakatu:

• Ondoren instalazio-direktorioa hautatu ahalko duzu. Gcompris C:\Program Files\Gcompris kokalekuan instalatuko da, besterik adierazi ezean. Aztertu... botoia hautatuz gero, beste direktorio bat aukera dezakezu. Instalatu sakatu, aurrera egiteko:

• Azkenik, programak instalazioaren emaitzaren berri emango dizu. Hautatu Gcompris exekutatu eta sakatu Amaitu:

Deskarga eta Linuxen instalatzea

• Gcompris Linux sistema eragilean instalatzeko, edozein banaketa duzula ere, terminal bat ireki eta ondorengo kodea idatzi: “sudo apt-get install gcompris”. Kode horren bitartez, ordenagailuari programa sarean bilatu, deskargatu eta instala dezan eskatzen ari zara. Kodea idatzi ostean, Return tekla sakatu. Programak administratzailearen pasahitza eskatuko dizu. Gogora ezazu, teklatzen ari zarenean, ez dela inongo ikurrik agertuko.

Gcompris. Erabiltzeko adibideak eta oinarrizko eragiketak

Gcompris instalatutakoan, mahaigainean bi ikono sortu direla ohartuko zara:

Ikono horretan klik bikoitza egiten baduzu, programa administratzeko aukera izango duzu, zure beharretara hobeto moldatzeko.
Ikono honekin hezkuntza-programa hasiko da.

• Programaren hasierako orrialdean bi menu ikusiko dituzu. Menu horizontalean programaren funtzionamenduari buruzko oinarrizko informazioa eta eragiketak aurkituko dituzu.

	Ikono hori sakatuz programatik irtengo zara.
	Hegazkinean sakatuz gero, Gcompris programaren sortzaileen inguruko informazioa izango duzu.
	Ikono honetan klik eginez, programaren aukerak konfiguratu ahal izango dituzu: soinua, musika, etab.
	Galdera-ikurrak Gcompris-en funtzionamenduaren inguruko laguntza lortzeko balio du.

• Menu bertikalak jarduerak hautatzeko aukera ematen du.

	Ordenagailuaren erabilerarekin lotutako jarduerak: teklatua, sagua, etab.
	Ezagutzeko jarduerak: koloreak, soinua, memoria...
	Esperimentatzeko jarduerak.
	Jolaserako jarduerak.
	Matematika-jarduerak: kalkulua eta zenbakikuntza.96%
	Puzzleak
	Irakurketa-jarduerak.
	Xakea, Conecta 4... motako estrategia-jolasak

Gcompris. Erabiltzeko adibideak eta oinarrizko eragiketak

Orokorrean, Gcompris programaren aplikazioak ez dira batere zailak erabiltzen. Ikus dezagun adibide bat, nola funtzionatzen duen jakin dezagun, gutxi gorabehera.

Tangram antzinako jolas txinatarra da, bertan irudiak osatu behar dira zazpi pieza erabiliz, batak bestea gainjarri gabe. Guztira zazpi pieza ezberdin daude: tamaina ezberdineko bost triangelu, karratu bat eta paralelogramo erronboide bat. Jolas hau ikastetxe askotan erabiltzen da trebetasun psikomotoreak garatzeko eta ideia abstraktuen osaketa sustatzeko.

Gcompris programan, Tangram jolasa puzzleen atalean aurki dezakegu. Gezi berdeek pieza biratzeko aukera ematen dute. Saguarekin arrastan eraman ditzakezu. Emaitza aurkitzen ez baduzu, programari laguntza eskatzeko aukera duzu. Programak emaitza bilatzeko ehun irudi baino gehiago ditu.

• 
  hautatzen baduzu, etxearen ikonoa, aplikaziotik irten zaitezke.
• Galdera-ikurrean klik eginez gero, leiho berri bat irekiko da eta bertan aplikazioa erabiltzeko beharrezko baldintzak, lortu beharreko helburuak, gidaliburu txiki bat eta izenak aurkituko dituzu:

Gcompris. Bestelako eragiketak

Gcomprisen administrazioa

Gcompris irakasleek ikasleei jarraipena egiteko tresna bat izan dezaten arduratu da. Administrazio-moduluari esker, mota desberdinak eta zenbait erabiltzaile sor ditzakegu, eta horrela, irakasleak Gcompris programaren barruan bere ikasleen bilakaera ezagutzeko aukera izango du.

Menu bertikalean administrazio-moduluaren aukera guztiak aurkituko dituzu: Motak/erabiltzaileak Taldeak Profilak Taulak Txostenak

Motak eta erabiltzaileak

• Ikono honen bidez, motak eta erabiltzaileak sor ditzakezu. Gcompris programari mota bat gehitzeko Gehitu hautatu besterik ez duzu, motari izena jarri eta Ados sakatu:

• Mota bat editatzean erabiltzaileak izenda diezazkiokezu. Motari gehitu nahi diozun erabiltzailea hautatu eta Gehitu sakatu.
• Erabiltzaile bat sortzeko Sarrera,Izena eta Abizena eremuak bete. “Jaiotza-data” eremua hautazkoa da. Informazioa sartu duzunean, Ados sakatu:

Gcompris. Bestelako eragiketak

Taldeak

• Mota beraren barnean, hainbat lan-talde sor daitezke. Aukera honen bitartez, ikasgelan elkarlana susta dezakezu. Lan-talde bat sortzeko, izena eman eta bertan parte hartuko duten erabiltzaileak gehitu besterik ez duzu. Jarraian, sakatu Ados.

Profilak

Profilak aukeraren bitartez, hainbat konfigurazio sortu eta alda ditzakezu. Profil bakoitzari mota ezberdinak lot diezazkiokezu. Aukera honen bidez, adibidez, zailtasun-maila altuko profil bat eta zailtasun-maila baxuko beste bat sor ditzakezu, ikasleen berezitasunen arabera.

• Profil berri bat sortzeko Gehitu hautatu, profila izendatu, profil horretan egongo diren taldeak hautatu eta sakatu Ados:

Lehenetsia profila izango da programa abiatzerakoan automatikoki kargatuko dena:

Taulak

Taulen atalean, programak eskuragarri dituen aplikazioak kendu edo gehitu ditzakezu, profilen arabera. Profil zehatz batean, adibidez, logikako eta matematikako aplikazioak bakarrik ager daitezke. Beste profil batean, aldiz, hizkuntzaren aplikazioak.

• Aplikazioak hautatzeko, laukietan klik egin besterik ez duzu:

• Taulen leihotik profil bakoitzaren zailtasun-maila neur dezakezu. Iragazkia botoia hautatu. Sei zailtasun-maila ezberdin daude. Aukera itzazu gutxieneko eta gehienezko zailtasun-mailak eta ondoren sakatu Aplikatu:

Txostenak

Azken atalean erabiltzaileen aurrerapenak ezagut ditzakezu. Hemen zure ikasleak ebaluatzeko beharrezko informazioa aurkituko duzu: erdietsitako zailtasun-maila, asmatutako kopurua, Gcomprisen barnean emandako denbora, etab.:

Gcompris desinstalatu

• Gcompris desinstalatu nahi baduzu, programa dagoen karpeta ireki. Gcompris-uninstall fitxategian eskuineko botoiarekin klik egin. Jarraian, hautatu Ireki:

• Ondoren, aplikazioa desinstalatzeko prozesua hasiko da.

TuxMath. Deskripzioa eta funtzionalitate nagusiak

TuxMath matematika ikasi eta buruzko kalkulua azkartzeko ekintza-jolasa da. Jolas honetan, pinguino atsegin bat, laser izpi baten laguntzaz, bere igluak eragiketa matematikoengandik babesten saiatuko da. Eragiketa bat asmatzen dueneko, iglua suntsitzea ekiditen du.

Jolas honen bitartez, haurren artean oso ezagunak diren beste programen antzerakoa dena, buruko kalkulua era dibertigarrian garatzeko aukera dugu.

Tuxmath programak ondoko ezaugarriak ditu:

TuxMath. Deskarga eta instalazioa

Deskarga eta Windowsen instalatzea

• Zure ordenagailuan TuxMath instalatzeko, zoaz web-helbide honetara:http://tux4kids.alioth.debian.org/tuxmath/download.php . Orrialde honetan zure sistema eragilea hautatu eta programa deskarga dezakezu. Windowsen Download aukeran klik egin:

• Jarraian, fitxategi exekutagarria zure ordenagailuan gorde beharko duzu: Fitxategi arina da, gutxi gorabehera 8 mega dituena. Mahaigainean edo deskargen karpetan gordetzea gomendatzen dizugu:

Deskarga egindakoan, egin klik bikoitza instalazioaren ikonoan:

• Instalatzeko programa hasiko da. Lehenik eta behin, lizentzia onartu beharko duzu I Agree botoian. GNU lizentzia bat da eta, beraz, programa mugarik gabe kopiatu, banatu eta alda dezakezu.

• Instalatzeko programak mahaigainean eta menu nagusian ikono bana sortzeko aukera ematen dizu. Gainera, zure ordenagailuan instalatutakoan, TuxMath programak disko gogorrean 15 Megatako lekua hartuko duela jakinaraziko dizu. Ados bazaude, egin ezazu klik Next aukeran:

Besterik adierazi ezean, programa C.\Program Files\Tuxmath direktorioan instalatuko da.

• Browse... aukerarekin, jolasaren direktorioa alda dezakezu. Instalatu sakatu aurrera egiteko.

Instalazio amaitutakoan, programa abiaraz dezakezu mahaigainean agertuko den TuxMath ikonoan klik bikoitza eginez:

Deskarga eta instalazioa Linuxen

• TuxMath zure Linux sistema eragilean instalatzeko, terminal bat ireki: Aplikazioak-Osagarriak-Terminala. Jarraian, ondoko kodea idatzi: "sudo apt-get install tuxmath". Kodea sartutakoan eta Return sakatzean, administratzailearen pasahitza sartu. Programa automatikoki deskargatu eta zure ordenagailuan instalatuko da. Ondoko ibilbidea jarraituz aurkituko duzu: Aplikazioak-Jolasak-Tuxmath.

TuxMath. Erabiltzeko adibideak eta oinarrizko eragiketak

Tuxmath oso programa erraza da eta segituan ikasiko duzu erabiltzen. Jolasaren helburua igluak (eta barnean bizi diren pinguinoak!)matematika-eragiketa itxuran erortzen diren kometengandik babestea da. Kontrol-paneletik, Tux-ek, gure pinguino protagonistak, eragiketak asmatu eta bere izpi laserra tirokatzen du. Eragiketa bat zuzen asmatzen duenean, kometa desegiten da.

Kometa igluaren gainera erortzen denean, izotza desegin eta barruan bizi den pinguinoak, haserretu, eta alde egiten du. Iglu guztiak suntsitzen direnean, Tux-ek partida galdu du.

Tuxmath programak jolasteko hiru modalitate ditu: Bakarrik jolastu, Lagunekin jolastu eta Fakteroideak!:

Ezagut ditzagun gehiago hiru modalitate hauek.

Bakarrik jolastu

Modalitate honetan eragiketa matematikoei bakarka egingo diegu aurre. Entrenamendua, Misioak edo Partida jolastu modalitateen artean aukera dezakegu.

• Entrenamendua: 58 eragiketa-mota ezberdinetan entrena zaitezke, batuketa errazenetatik zenbaki negatiboekin egindako zatiketetara arte. Horrela, misioetarako prestatuko zara. Gezietan sakatuz, entrenatzeko aukera guztiak ikus ditzakezu:

• Misioak: jolasak pinguinoak eragiketengandik/asteroideengandik babesteko misioa jarriko dizu. Hasieran eragiketak errazak dira baina, aurrera egiten duzun heinean, jolasa zailtzen joango da:

• Partida jolastu: eragiketak asmatuz denbora ongi pasatzea nahi baduzu, partida erraz bat aukera dezakezu. Zailtasun-maila bat aukeratu (Espazioko kadetea, Esploratzailea, Basozaina, Apartekoa edo Komandoa) eta has zaitez jolasten:

Lagunekin jolastu

TuxMath programarekin zure buruzko kalkulurako trebetasunak neur ditzakezu lagunekin lehiatuz. Lau pertsonek ere jolas dezakete aldi berean.

• Lagunekin partida bat jolasteko, ondorengo pausoak jarraitu behar dituzu:
  

• Jolasaren zailtasuna aukeratu.

• Jolas-mota aukeratu: txandaka edo kanporatze soil bat.

• Jolasean parte hartuko duten pertsonen izena sartu.

• Has zaitez jolasten!

Fakteroideak!

Fakteroideak! faktoreetan deskonposatzeko eta zatikiekin eragiketak ikasteko jolas berezia da. Fakteroideak! jolasean jolasteko matematiken inguruan jakiteaz gain, tiratzaile ona ere izan behar da.

Fakteroideak! jolasaren dinamika beste modalitateekin alderatuz zertxobait ezberdina da. Hemen, pantailaren oinarrian laserra aurkitu ordez, erdi-erdian aurkituko dugu. Asteroideak gure inguruan dabiltza hegan eta gure punteria findu beharko dugu horiek suntsitzeko:

Tamalez, asteroide bat laserraren gainetik igarotzen bada, bizitza bat galduko duzu. Ezkerraldeko beheko izkinan dauden pinguinoak gelditzen zaizkizun bizitza-kopurua dira. Denak agortzen dituzunean, partida galduko duzu.

Jolasaren hasieran faktoreekin edo zatikiekin jolastu nahi duzun aukera dezakezu.

Faktoreekin jolasten baduzu, asteroide bakoitza deskonposa dezakeen zenbaki lehena aurkitu beharko duzu. Aurkitzen duzunean, asteroidea apuntatu eta tiro egin. Trebezia ona baduzu, suntsitzea lortuko duzu.

Zatikiekin jolasten baduzu, aldiz, zatikia sinplifikatuko duen zenbakia aurkitu behar duzu. Hemen ere zuzen apuntatu behar duzu ez baduzu tiroa galdu nahi!

Tux Math desinstalatu

• TuxMath zure ordenagailutik kentzeko, programa dagoen karpeta ireki. Uninstall fitxategia eskuineko botoiarekin hautatu. Jarraian, sakatu Ireki:

TuxTyping. Deskripzioa eta funtzionalitate nagusiak

TuxTyping mekanografia era dibertigarrian ikasteko hezkuntza-jolasa da. Jolasaren protagonista Tux da, Linuxen maskota. Programa hau teklatuan teklen banaketa ezagutzeko eta era azkar eta erosoan idazten ikasteko tresna paregabea da.

TuxTyping programak jolasteko bi modalitate ezberdin ditu. Lehenengoan, Tux, pinguino gosetia, pantailan zehar korrika dabil eta zerutik erortzen diren arrainak jaten doa. Bigarrenean, eraikinak meteoritoengandik babestu behar ditu. Bi modalitateotan teklatua era zuzenean erabili behar dugu puntuak lortu eta jolasean aurrera egiteko.

Programa hau oso erraza da eta haurrek inolako laguntzarik gabe erabil dezakete.

• TuxTyping programak ondoko ezaugarriak ditu:
  

TuxTyping. Deskarga eta instalazioa

Deskarga eta Windowsen instalatzea

• Zure ordenagailuan TuxTyping instalatzeko, nabigatzailea ireki eta zoaz web-helbide honetara:http://tux4kids.alioth.debian.org/tuxtype/download.php . Honakoa da programa deskargatzeko orrialdea. Windowsen Download aukera hautatu:

• Jarraian, instalazio-fitxategia zure ordenagailuan gorde dezakezu. Fitxategi arina da, gutxi gorabehera 12 mega dituena. Konexio azkarra baduzu, segundo gutxitan deskargatuko da:

Programa instalatzeko, deskargatu berri duzun fitxategi exekutagarrian klik bikoitza egin:

• Instalatzeko programa hasiko da. Lehenik eta behin, programaren GNU lizentzia onartu behar duzu. Klik egin I Agree botoian.

• Ondorengo leihoak mahaigainean eta hasiera azkarreko menuan ikono bana sortuko dela jakinaraziko dizu. TuxTyping programak zure disko gogorreko 20 Mega hartuko ditu gutxi gorabehera. Egin klik Next botoian:

• Azkeneko leihoan instalazioaren direktorioa hauta dezakezu. Besterik adierazi ezean, C:\Program Files\Tuxtype. Aldatu nahi baduzu sakatu Browse.... Ados bazaude Install hautatu:

TuxTyping segituan instalatuko da. Programa abiarazteko egin klik bikoitza mahaigaineko ikonoan:

Deskarga eta Linuxen instalatzea

• Programa zure Linux sistema eragilean instalatzeko, terminal bat ireki: Aplikazioak-Osagarriak-Terminala. Linuxen terminal batetik sistema eragilearen eragiketa guztiak exekuta ditzakezu, Internetetik programa bat deskargatzetik, zure ordenagailutik kentzera arte. Jarraian, ondoko kodea idatzi: "sudo apt-get install tuxtype". Orain sakatu Return. Terminalak administratzailearen pasahitza eskatuko dizu, eta ez da pantailan agertuko. Programa Internetetik deskargatu eta zure ordenagailuan instalatuko da. TuxTyping menu nagusian aurkituko duzu, ondoko ibilbidea jarraituz: Aplikazioak-Hezkuntza-Tuxtyping.

TuxTyping. Erabiltzeko adibideak eta oinarrizko eragiketak

• Lehenik eta behin programaren hizkuntza alda dezagun. Menu nagusitik aukeratu Options. Jarraian, egin klik Setup Language eta hizkuntza aukeratu.

• Azkenik, itzuli Menu nagusia atalera:

Eragiketa horren ostean, menuak, aukerak eta mekanografiaren praktikarako tresnak gaztelaniaz agertuko dira.

• Menu nagusitik ere jolasaren modalitate ezberdinetara jo dezakezu. Ikasgaiak oraindik ez daude eskuragarri. Eskuinaldeko azpiko izkinan dagoen bozgorailuan klik egiten baduzu, musika isilaraziko duzu:

Jarraian, jolasaren funtzionamendua ikusiko dugu. Lehenengo modalitatean, Arrainen Ur-jauzia, arrainen barnean dauden letrak zuzen tekleatu behar dituzu. Tux pantailan barna korrika doa eta guk zuzen idatzitako arrainak jaten doa. Hiru zailtasun-maila aukera ditzakezu: Erraza, Tartekoa eta Zaila eta hitz luzeagoak edo motzagoak ere, zure trebetasunen arabera. Arraina lurrera erortzen den bakoitzean, bizitza bat galduko duzu.

• Jolasaren bigarren modalitatea TuxMath programaren oso antzerakoa da. Kometak jolasean, Tux-ek bere izpi laserrei eraginez eraikinak meteorito-euritik babestu behar ditu. Pantailan agertzen diren letrak zuzen tekleatzen dituzunean, meteorito bat suntsitzen duzu. Lau zailtasun-mailen artean aukera dezakezu: Espazioko kadetea, Pilotua, Apartekoa eta Komandantea. Gainera, hainbat hitz-zerrenda aukera ditzakezu.

• TuxTyping programak eskaintzen duen aukera interesgarrienetako bat zure hitz-zerrendak edita ditzakezula da. Menu nagusitik abiatuta, Aukerak hautatu eta, jarraian, Hitz-zerrendak berrikusi:

• New aukeran klik eginez gero, hitz-zerrenda berri bat sor dezakezu. Aukera honen bitartez, jolasa hitz berriekin berritzen joan zaitezke, zailtasun-maila handitu eta zure ikasleen ortografia eta hiztegia hobe ditzakezu.

• Jolasaren beste aukera bat, baina oraingoz ingelesez bakarrik eskuragarri dagoena Phrase typing aukera da. Aukera hau oso erabilgarria da teklatuan letrek duten kokalekua buruz ikasteko, baita hatzen mugimendua azkartzeko ere. Lehenengo, Aukerak aukerara jo eta, jarraian, Phrase Typing aukerara:

• Teklatuaren gainean dagoen esaldia kopiatu behar dugu. Behean, eskuen irudiak tekla bakoitza sakatzeko erabili behar dugun hatza adieraziko digu. Pantailaren ezkerraldean, zure ariketaren estatistika aurkituko duzu, behar izan duzun denbora, asmatu dituzunak, akatsak, etab.

TuxTyping desinstalatu

• TuxTyping zure ordenagailutik kentzeko, programa dagoen karpeta ireki. Uninstall fitxategia saguaren eskuineko botoiarekin hautatu. Goitibeherako menuan Ireki sakatu:

• Jarraian, pantailan agertuko diren pausoak jarraitu.

GeoGebra. Deskarga eta instalazioa

Deskarga eta Windowsen instalatzea

• Programa instalatu baino lehen, Java 1.4.2 bertsioa edo bertsio berriagoa duzula egiaztatu. Horrela ez bada, Javaren web-orrialde ofizialetik doan deskarga dezakezu: http://www.java.com/es/ .
• Zure ordenagailuan GeoGebra instalatzeko, zoaz programaren web-orrialdera: http://www.geogebra.org . Pantailaren erdialdean deskargaren esteka aurkituko duzu, Download. Egin klik saguaren ezkerreko botoiarekin.

• Jarraian, zure sistema eragilea hautatu:

• Instalatzeko fitxategi exekutagarria mahaigainean edo deskargen karpetan gordetzea gomendatzen dizugu: Fitxategi arina da, gutxi gorabehera 4 mega dituena. Segundo gutxitan deskargatuko duzu:

• Deskarga amaitutakoan, egin klik bikoitza fitxategi exekutagarrian. Eskuineko botoiarekin ere hauta dezakezu eta, ondoren, goitibeherako menuan Ireki sakatu:

• Horrela instalazio-programa hasiko da. Lehenik eta behin, zure hizkuntza aukeratu menu nagusian eta sakatu Hurrengoa:

• Instalazioarekin jarraitzeko, lizentzia onartu. Lizentzia honekin GeoGebra helburu ez komertzialetarako era askean kopiatzeko, banatzeko eta zabaltzeko aukera izango duzu. Hautatu Ados nago:

• Bi instalazio-moten artean aukera dezakezu: Standard edo Custom. Erabiltzaile aurreratua ez bazara, lehenengo aukera instalatzea gomendatzen dizugu. Azkenik, sakatu Instalatu:

Instalazio-prozesua zuzen egiten bada, ondoko leihoa agertuko zaizu. GeoGebra exekutatu aukera sakatu eta Amaitu botoia sakatu programa abiarazteko:

Deskarga eta Linuxen instalatzea

• GeoGebra programa zure Linux sistema eragilean instalatzeko, lehenik programa konprimitua web-helbide honetatik deskargatu behar duzu:http://www.geogebra.org/download/ . Jarraian, terminal bat ireki eta ondoko kodearen bidez deskargatu duzun programaren karpetara jo: cd [direktorioaren izena]. Orain Tar aplikazioaren bidez programa deskonprimitu beharko duzu. Tar, Linux inguruneetan asko erabiltzen den fitxategi-formatua da. Aldi berean, Tar fitxategi mota hauek manipulatzeko balio duen programaren izena da ere. Ondoko kodea idatzi: “tar xfvz [fitxategi konprimituaren izena]”. Programa karpeta berri batean instalatuko da. GeoGebra abiarazteko, karpetan sartu eta, terminaletik, ondoko hau tekleatu: “sh geogebra.sh”.

GeoGebra. Erabiltzeko adibideak eta oinarrizko eragiketak

GeoGebra programarekin lehen pausoak

GeoGebra interfaze grafikoak lau alde garrantzitsu ditu: Menu nagusia, oinarrizko eragiketen gehiengoa egiten den lekua, adibidez, lan bat gorde, esportatu, tresna-barra ikusi, etab. Leiho grafikoa, eraikuntza geometrikoak diseina daitezkeen lekua. Leiho aljebraikoa, marrazten ditugun irudien irudikapen aljebraikoa agertzen den lekua. Sarrera-eremua , ekuazioak eta funtzioak sar daitezke bertan, ondoren leiho grafikoan horien irudikapen geometrikoa ikusteko. Eremu hau oso erabilgarria da geometria analitikoa ikasteko.

Gidaliburu honetan soilik menu nagusian eta leiho grafikoan jarriko dugu gure arreta. Leiho aljebraikoa eta sarrera-eremua erabilgarriak dira erabiltzaile aurreratuentzat, baina GeoGebra horiek kontuan izan gabe ere erabil dezakegu.

• Irudiak egiteko, menu nagusiaren azpi-azpian dagoen tresna-barra erabil dezakezu. Ikonoak oso intuitiboak dira:

	Objektuak hautatu, mugitu eta biratu.
	Puntuaren aukerak: puntu berria, bi objektuen arteko ebakidura, etab.
	Zuzenaren aukerak: bi puntuen arteko zuzena, bi puntuen arteko segmentua...
	Zuzenaren aukera bereziak: zuzen perpendikularra, tangentea, paraleloa...
	Poligonoa eta poligono erregularra.
	Zirkunferentziaren aukerak: konpasa, zirkunferentzierdia...
	Elipsea, hiperbolea, parabola...
	Neurriak: angeluak, azalera, distantziak...
	Islatu objektua lerrozuzenean, puntuka, zirkunferentzian...
	Hainbat aukera: testua, irudia, irristailua...txertatu
	Ikusteko aukerak

• Ikonoetan klik eginez beste tresna batzuk agertzen direla ikusi. Tresna guztiak beren funtzioen arabera daude sailkatuta, beraz, zailtasunik gabe aurkituko dituzu:

GeoGebra. Erabiltzeko adibideak eta oinarrizko eragiketak

Irudi geometrikoak eraikitzea

• Lehenbizi,
  
  ikonoaren bidez, azalera grafikoan hiru puntu sortu:

• Egin klik
  
  ikonoan segmentuen bidez puntuak batzeko:

• Orain, bi erdibitzaile sortuko ditugu zirkunzentroa aurkitzeko.
  
  ikonoa hautatu eta marraztu bi zuzen "a"-n eta "c"-n. Triangeluaren zentroak zirkunferentziaren zentroarekin bat egingo du.

• Jarraian, triangeluaren erdiko puntuari izena jarriko diogu. “Bi objektuen arteko elkargunea” ikonoa hautatu:
  
  . Orain, egin klik bi ebakitzaileen arteko elkargunean eta “D” puntua sortu.

• Azken pausoan, zirkunferentzia bat marraztuko dugu. Hauta ezazu “Zirkunferentzia, zentroa eta puntuetako bat emanda”:
  
  . Zentroa “D” puntua izango da eta bere puntuak triangeluaren angeluak. Emaitza ondokoa da:

• Emaitza hobetu nahi baduzu, objektu batzuk ezkuta ditzakezu. Hori egiteko, objektuak eskuineko botoiarekin hautatu eta “Propietateak...” sakatu goitibeherako menuan. Jarraian, “Objektua erakutsi” aukera kendu.

• Eta ondokoa izango da eragiketaren azken emaitza:

GeoGebra. Erabiltzeko adibideak eta oinarrizko eragiketak

GeoGebraren trikimailu batzuk

• Menu nagusian Editatu botoiaren barnean dagoen Desegin botoian, azken eragiketak aldatu eta ken ditzakezu.

• Edozein objekturen itxura (kolorea, lodiera, estiloa, etab.)alda daiteke, saguaren eskuineko botoiarekin objektua hautatzean agertzen zaigun goitibeherako menuan dagoen Propietateak aukera hautatuz. Horrela, gure eraikuntzei itxura dotoreagoa eman diezaiekegu.

• Ikusi menuak Aljebrako leihoa, koordenatuen ardatzak eta laukia erakusteko edo ezkutatzeko balio du.

• Eremu grafikoa eta objektuak mugiarazteko, tresna-barran dagoen

  
  ikonoa hauta dezakezu. Saguaren ezkerreko botoia sakatuta mantendu eta irudien posizioa aldatu.

• Menu nagusian, Ikusi atalaren barnean dagoen Eraikitzeko protokoloa atalak, eraikitze-prozesua pausoz pauso berrikusteko balio du.

• Laguntzaren Sarrera geometrikoa atalean, saguarekin eraikuntzak egiteko azalpen zehatzak daude.

Lana gorde

• Lan bat GeoGebra programan gordetzeko, Fitxategia-Gorde honela... ibilbidea jarraitu, menu nagusian dagoena:

• Irekiko den leihoan, izena eman zure fitxategiari eta Gorde aukera hautatu. GeoGebra programaren fitxategiek formatu berezi bat dutela ikus dezakezu, GGB, formatu hori programa honekin bakarrik manipula daiteke. Aurrerago, GeoGebra programaren fitxategiak beste formatuetara esportatzeko eragiketa ezagutuko dugu.

Lan bat ireki

• Aurretik gordetako lan bat berreskuratu nahi baduzu, menu nagusiko Fitxategia aukera hautatu eta, jarraian, sakatu Ireki...:

• Leiho berritik, ireki nahi duzun fitxategiaren gainean egin klik. Jarraian, Ireki botoiaren gainean sakatu:

GeoGebra. Bestelako eragiketak

Eraikuntzak esportatu

• Lehenbizi, saguaren eskuineko botoiarekin irudia estaliko duen azalera bat hauta ezazu:

• Jarraian, menu nagusian ondorengo ibilbidea jarraitu: Fitxategia-Esportatu-Bista grafikoa irudi gisa :

• Orain, esportatzeko aukeren artean aukera dezakezu. Eraikuntza formatu ezberdinetan gorde dezakezula ikus ezazu, PNG eta PDF esaterako. Bereizmena eta eskala zentimetrotan ere aukera ditzakezu. Gorde botoia sakatu:

• Azkenik, fitxategiari izena ipini, gordetzeko karpeta hautatu eta berriz sakatu Gorde:

Antzera, zure lanak HTML-ra ere esporta ditzakezu. Horrela, sortutako irudi geometrikoak wikietan, blogetan eta web 2.0-ren bestelako aplikazioetan txerta ditzakezu.

GeoGebraren foroa

GeoGebra milaka pertsonek erabiltzen duten programa da. Mundu osoko ikastetxe eta unibertsitateetan geometria eta aljebra irakasteko erabili ohi da. Erabiltzaile guztien artean alegiazko komunitate bat dago, antzerako arazoak eta kezkak biltzen dituena. GeoGebra programaren foroa alegiazko komunitate horren topalekua da. Bertan zalantzak konpondu eta zure ezagutzak parteka ditzakezu.

• GeoGebra programaren forora sartzeko, menu nagusiko laguntzaren botoia sakatu eta jarraian GeoGebra Forum:

Lehenetsitako nabigatzailea irekiko da eta zuzenean forora eramango zaitu. Foroak hainbat hizkuntzatan daude, horien artean, gaztelaniaz eta katalanez. Maiz, foroetan iruzkinak antolatzeaz eta guztiek elkarbizitzako arauak betetzen dituztela zaintzeaz arduratzen den moderatzaile bat dago.

Scratch. Deskarga eta instalazioa

Scratch instalatu baino lehen, zure ordenagailuak ondoko baldintza teknikoak betetzen dituela ziurtatu:

• Zure ordenagailuan Scratch deskargatu eta instalatzeko, zoaz web-helbide honetara: http://scratch.mit.edu/. Hori da programaren web-orrialdea. Bertan, Scratch programarekin garatutako hainbat proiektu ezagutzeko aukera izango duzu, baita programazio-lengoaia honen inguruko informazioa jasotzeko aukera izan ere. Pantailaren erdian deskargarako botoia aurkituko duzu. Egin klik saguaren ezkerreko botoiarekin:

• Hurrengo pantailan, ez da beharrezkoa eremuak datu pertsonalekin betetzea. Ondoko aukera hautatzea besterik ez duzu:

• Jarraian, zure sistema eragilea hauta dezakezu. Egin klik ScratchInstaller1.4.exe izena duen Windowsen fitxategi exekutagarria-n.

• Fitxategi exekutagarriak 33 Mega pisatzen ditu, mahaigainean edo deskargen karpetan gordetzea gomendatzen dizugu:

• Instalatutakoan, eskuineko botoiarekin fitxategia hautatu eta, goitibeherako menuan, Ireki sakatu:

• Instalatzeko programa hasiko da. Jarraian, pantailan agertuko diren pausoak jarraitu beharko dituzu. Lehendabizi, instalatzeko programak ongietorria emango dizu, Next sakatu:

• Besterik adierazi ezean, Scratch programa C:\Program Files\Scratch direktorioan instalatuko da. Instalatzeko direktorioa alda dezakezu Browse botoiaren bidez. Instalazioarekin aurrera egiteko sakatu Next.

• Hasierako menuan Scratch izeneko karpeta sortuko da. Nahi izanez gero, izena aldatu edo jada daukazun karpeta batean ikono bat sor dezakezu. Sakatu Install instalazioa amaitzeko:

• Azkenik, informazio-leiho bat agertuko da. Hautatu Finish eta zure mahaigainean ikono bat sortu eta programa abiaraziko da:

Scratch. Erabiltzeko adibideak eta oinarrizko eragiketak

Scratch programarekin lehen pausoak

Scratch programaren leiho nagusiak bost atal ditu:

Menu nagusia : goiko aldean menu nagusia dago. Bertan egin ahal izango dituzu ohiko lanak, adibidez, animazio bat gorde, proiektu bat inportatu edo sarean partekatu. Blokeen biltegia: bertan daude ”lanabesak", nolabait deitzeagatik. Bertan aurki ditzakezu animazioak eta jolasak eraikitzeko behar dituzun blokeak. Ikus dezakezunez, koloreen bidez identifika ditzakezun bloke-mota ezberdinak daude: mugimendu-blokeak, kontrol-blokeak, itxura-blokeak, etab. Script gunea: blokeen biltegiarekin batera, script gunea da Scratch programaren zatirik garrantzitsuena. Script-a, elkarren artean koherenteak diren agindu-sorta da eta programa batek zuzen funtzionatzea ahalbidetzen du. Scratch programan, script-ak blokeen biltegian dauden piezak sartuz sortzen dira. Script gunean gure animazioen eta jolasen informazio guztia txertatuko dugu. Eszenatokia : eszenatokia gure lanak irudikatzen diren lekua da. Script gunean blokeak zuzen sartu baditugu, eszenatokian emaitza ikus dezakegu. Eszenatokiak 480 unitateko zabalera eta 360 unitateko altuera du eta x-y plano cartesiar batean zatiturik dago. Koordenatuen bidez, objektuak kokatu eta eszenatokian zehar mugi ditzakegu. Objektuen espazioa : azkenik, objektuen espazioan gure animazioetan parte hartuko duten pertsonaiak eta objektuak aurkituko ditugu.

Scratch-ekin animazio bat programatu. Pertsonaia bat aukeratu

• Scratch programarekin animazio edo jolas bat programatzen hasi aurretik, zure animazioarentzat objektu edo pertsonaia bat aukeratu eta eszenatoki egoki bat zehaztu behar duzu. Scratch programarekin proiektu berri bat hastean, lehenetsita agertzen den pertsonaia programaren maskota bera da, katu bat. Pertsonaiaren gainean eskuineko botoiarekin klik egin eta Ezabatu hautatzen baduzu, eszenatokitik kendu eta gustuko duzun beste bat bila dezakezu:

• Objektuen espazioan, zure animazioan objektu berri bat sartzeko hiru aukera ezberdin dituzu:

	Aukera honen bidez, zure marrazketa-editorearekin, objektu berri bat sortzeko aukera duzu.
	Karpeta hautatuz, programan dauden objektuetako bat aukeratu ahalko duzu. Mota askotakoak daude: fantasiazkoak, animaliak, pertsonak...
	Objektuen ausazko hautaketa ere aukera dezakezu.

• Gure kasuan aurrez diseinatutako pertsonaia bilatuko dugu. Pertsonaia hautatu ondoren, Ados sakatuko dugu:

Pertsonaia eszenatokiaren barnean arrastan eraman, nahi duzun lekuan koka dezakezu. Eszenatokiaren gainean oso lagungarri izango zaizkizun lau botoi aurkituko dituzu:

Botoi hauek, hurrenez hurren, objektua bikoizteko, ezabatzeko, handitzeko edo txikitzeko balio dute. Horrela, objektuen tamaina eszenatokira molda dezakezu.

Scratch. Erabiltzeko adibideak eta oinarrizko eragiketak

Mozorroak aldatu

Mozorroa, objektu batek programa bat exekutatzen ari denean duen itxura da. Objektu berak hainbat mozorro izan ditzake. Horrela, adibidez, pertsonaia bera aurpegi edo jantzi ezberdinekin erakuts dezakegu programa edo animazio batean.

• Mozorro berri bat gehitu edo aldatu nahi baduzu, pantailaren erdian dagoen Mozorroak fitxa hautatu:

• Bertan, zure objektuarentzat eskuragarri dituzun mozorro guztiak aurki ditzakezu. Gure kasuan mozorro bat besterik ez dugu. Margotu aukerarekin, marrazketa-editore batekin mozorro berri bat diseina dezakezu. Inportatu sakatzen baduzu, zure ordenagailuan nabigatu eta gordeta duzun irudi bat aukera dezakezu. Azkenik, Kamera aukerarekin, zure web-kamera aktibatuko da eta zuk egindako argazkia erabil dezakezu mozorro gisa.

Eszenatokia pertsonalizatu

Zure objektuak pertsonalizatzeaz gain, zure eszenatokia ere alda dezakezu. Pantailaren azpiko aldean dagoen Eszenatokia aukera hautatu:

• Jarraian, Hondoak fitxan klik egiten baduzu, zure ordenagailuko irudi bat inportatu eta eszenatokiaren atzeko aldean jar dezakezu.

• Zure ordenagailuan zehar nabigatu eta nahi duzun irudia hartzea besterik ez duzu. Edozein momentutan aldatu edo ken dezakezu. Nahi baduzu, marrazketa-editorearen bidez zure eszenatokia diseina dezakezu.

Gure kasuan, ondoko emaitza lortuko dugu:

Scratch. Erabiltzeko adibideak eta oinarrizko eragiketak

Mugimendu-sekuentzia bat programatu

Primeran, pertsonaia bat eta eszenatokia ditugu. Hemendik aurrera, gure lehen animazioa programa dezakegu. Scratch-ekin, programatzea ez da lan gogaikarria eta errepikakorra izango, beste programazio-lengoaietan ez bezala, hemen oso jarduera atsegina da, puzzleak muntatzearen antzerakoa.

Hiru bloke mota daude:

Multzokatzeko blokeak: ohikoenak dira. Bloke hauek ikusteko errazak dira, azpiko aldean fitxa bat dute eta goiko aldean irekidura bat. Bloke hauek bata bestearekin sar daitezke, multzoak edo agindu-sekuentziak osatzeko.
Txapela-blokeak: bloke hauek goiko aldea biribildua dute. Multzoaren gainean kokatzen dira. Gertaera jakin bat gertatzen denean, beren azpian dauden aginduak exekutatzen dituzte.
Erreportari-blokeak: bloke mota hauek beste blokeen sarrera-eremuan sartzeko diseinatuak daude. Adibidean, erreportari-bloke urdina bloke horian sartzen da eta hori baldintzatzen du.

Blokeen biltegian, funtzioaren arabera antolatutako hamaika pieza ezberdin aurkituko dituzu: mugimendua, itxura, soinua, arkatza, kontrola, sentsorea, eragileak eta aldakorrak.

Jarraian, gure mamuari eszenatokian barna mugitzeko eskatuko diogu. Kontrol-blokearen sailean, hurrengo blokea hautatu eta script gunera arrastan eraman:

Hori da gure lehen agindua. Pertsonaia, norbaitek eszenatokiaren gainean dagoen bandera

• Mugimendu-blokearen sailean, objektuak irristatzeko aukera ematen duen blokea hautatu eta arrastan eraman.

• Bloke horren bidez, gure mamuari, lau segundotan, x: 3 y: 26 posiziora mugitzeko agintzen -26. Sarrera-eremuan klik egiten baduzu, mugimenduaren denbora edo pertsonaiaren helmuga alda ditzakezu.
• Zure animazio jolas bihurtu nahi izanez gero, programarekin elkarri eragiteko berau funtzionatzen ari denean, kontrol-blokeak erabil ditzakezu. Bloke hauek script-ak saguarekin edo teklatuarekin lotzeko balio dute. Adibide honetan, mamua saguarekin hautatzen dugunean soilik adieraziko da.

Scratch. Erabiltzeko adibideak eta oinarrizko eragiketak

Animazio oso erraza ikusi dugu. Hala ere, Scratch programaren lengoaia ezagutzen goazen heinean, gero eta sofistikatuagoak diren jolasak eta animazioak programa ditzakegu. Hurrengo adibidea haurren jolas klasiko batena da, ping-ponga alegia. Jolasean, pantailan barna mugitzen eta errebotatzen doan pilota lurrera eror dadin saihestu behar dugu:

• Bi objektuk osatzen dute jolasa, pilota urdin batek eta erraketa beltz batek. Objektu bakoitzak script gune bat du. Bandera berdea sakatzen dugun bakoitzean lau agindu-sekuentzia aktibatzen dira, aldi berean: hiru pilotarentzat eta bat erraketarentzat:

• Erraketa abzisa-ardatzean (x) barna mugitzen da, saguaren mugimenduei jarraituz. Pilotak, aldiz, zerrenda gorria uki dezake, erraketarekin edo pantailako ertzekin errebotatu. Hiru mugimenduok hiru script-etan islatzen dira.
• Pilota zerrenda gorrian erortzen denean, jolasa amaitzen da.
  
  blokeak partidaren amaiera adierazten du.

Scratch. Erabiltzeko adibideak eta oinarrizko eragiketak

Proiektu bat gorde

• Zure animazioa programatzen amaitu duzunean, menu nagusiko Fitxategia-Gorde honela... ibilbidea jarraituz gorde dezakezu.

• Besterik adierazi ezean, proiektuak Scratch Projects karpetan gordetzen dira, programak zure dokumentuetan sortu duena. Zure ordenagailuan nabigatu eta beste direktorio bat hauta diezaiokezu. Proiektua gordetzeko, izena eman eta sakatu Ados:

Proiektu bat ireki

• Menu nagusian, aurretik gordetako proiektuak ere ireki ditzakezu. Jarrai ezazu Fitxategia-Ireki... ibilbidea:

• Leiho berrian, berreskuratu nahi duzun fitxategia hautatu eta ondoren, sakatu Ados:

Scratch. Bestelako eragiketak

Proiektu bat inportatu

Scratch programak eskaintzen duen beste aukera interesgarri bat, proiektu batetik bestera script-ak eta eszenatokiak inportatzea da.

• Proiektu bat osorik inportatzeko, menu nagusira jo eta, ondorea, jarraitu Fitxategia-Proiektua inportatu... ibilbidea.

• Leiho berrian, inportatu nahi duzun fitxategia hautatu eta ondoren, sakatu Ados: Ikus dezakezunez, Scratch programak, instalatzerakoan lagungarri izango zaizkizun edo zure lanak osatzeko adibide asko ditu. Gogoan izan, aukera honekin proiektu bateko objektu guztiak inportatuko dituzula. Objektu bat bakarrik inportatu nahi baduzu, lehenbizi, jarraian azalduko dugun Objektua esportatu aukeraren bidez bakandu behar duzu.

Proiektu bat esportatu

Objektua esportatu aukeraren bidez, objektu bat edo pertsonaia bat bakandu dezakezu, beranduago beste proiektu batera inportatzeko.

• Objektuen atalera jo eta esportatu nahi duzun objektua hautatu, jarraian menu nagusiko Fitxategia-Objektua esportatu... ibilbidea jarraitu:

• Leiho berrian, fitxategiaren izena hautatu eta dagokion direktorioa. Azkenik, sakatu Ados: