Ibilbidea

Zer egingo dugu?

Lantegi honetan, IKTen gelako aplikazio baten adibidea emango dugu, curriculum-edukiak ikasteko eta trebetasun digitalak eskuratzeko baliagarria dena. Oraingoan, QR kodeak baliabidea erabiliko dugu.

Zer urrats egingo ditugu?

• Hasteko, lantegian landuko dugun tresna aurkeztuko dugu, horren ikuspegi orokorra emanez.
• Jarraian, jardueraren helburua eta egitura ikusiko ditugu.
• Hori egindakoan, ikaslearentzako lan-proposamena eta irakaslearentzako prestakuntza-proposamena aztertuko ditugu.
• Bakoitzak bere aldetik lantzeko, zenbait ariketa planteatu ditugu.
• Azkenik, gelako programazioa dator.

Aurkezpena

Zer dira QR kodeak eta zer dakarkiote hezkuntza-alorrari?

QR kodea (Quick Response Barcode) bi dimentsioko kode bat da, puntuen matrize bat "informazio-erantzun azkarra" emateko. 1994. urtean sortu zuen Denso Wave enpresa japoniarrak. QR kodean gordetako informazioa jakiteko, aski da sakelako telefono bateko kamera inprimatutako puntudun matrizera hurbiltzea: zuzenean lortuko da horren testu-informazioa edo informazioa Interneten erakusten duen esteka. Matrizeak inprimatutako puntuekin kontrastea egiten duen gainazal batean egon behar du inprimatuta (kontraste handiena puntu beltzak gainazal zuri batean inprimatuta lortzen da).

QRa komunikazio-modu berri bat da, asko hedatzen ari dena sakelako telefonoen erabilera izugarri hazten ari delako. QRaren beste abantailetako bat da bere aurrekoa (barra-kodea) baino karaktere gehiago bil ditzakeela, eta, horrenbestez, ez da beharrezkoa erakunde batek kodetzearen esanahia arautzea, informazioa zuzenean irakurtzen da eta. QR kodea lauki bat da, eta oso erraz bereizten da, hiru ertzetan lauki ilunak eta argiak dituelako bata bestearen barruan sartuta. Izenak “Quick Response” (Erantzun Azkarra) adierazten du, abiadura azkarrean deskodetzeko diseinatuta dago eta. Haren ezaugarrietatik, bi nabarmendu ditzakegu: ASCII karaktere guztiak kodetzeko aukera, eta sakelako telefono baten bidez edozein posiziotan irakurri ahal izatea, horretarako propio diseinatutako gailu baten beharrik gabe. Kodea irakurtzeko, sakelako telefonoak argazki-kamera izan eta QR kodea irakurtzeko aplikazioa eduki behar du instalatuta. Jatorritik ez badakar, hainbat webgunetatik doan deskargatzeko aukera dago, dela zuzenean sakelako telefonora, dela ordenagailutik USB ataka baten bidez. Sakelako telefonoaren modeloa eta hark duen sistema operatiboaren zein, halako QR kodeen irakurgailua beharko da.

QR kodea bitarteko aproposa da sakelako telefonoa hezkuntzaren alorrean erabiltzeko, dela gelan bertan, dela gelatik kanpo.

Aplikazio adibide zehatzak hezkuntza alorrean

Demagun, esaterako, eskola-inguruneko landare batean QR kode bat jartzen dugula: landare horri buruzko informazio zabala izango dugu eskuragarri berehala. Teknologia horren ezarpenak dakarren aldaketak zuzen-zuzenean eragiten du ezagutzaren kudeaketaren deszentralizazioan. Izan ere, lehen landare hori buruz zerbait gehiago jakiteko, ikasleak liburutegira joan eta entziklopediak edo botanikako liburuak kontsultatu behar zituen. Internet sartu denetik, berriz, sarerako konexioa duen ordenagailu bat beharko luke soilik, gelatik mugitu gabe, informazio eguneratu ugari lortu ahal izateko (baina bere interesa piztu duen elementu natural horretatik urrundu beharko luke). Orain, aldiz, informazioa aztergai dugun elementu hori dagoen lekuan bertan dago.

Ibilbideak egiten QR kodea erabiliz

Ibilbide bat (Tortosa eta La Aldea bitartekoa, Katalunian) lantzeko proposamen bat da, inguruneko elementuak eta lorezaintzakoak azpimarratzeko. Materiala egiteko, Street View tresnaz hartutako irudiak eta QR kodea erabili ziren, haiekin lotutako bideoetara zeramatzatenak. Kasu honetan, QR kodearen bidez zera lortzen da: paperezko dokumentu bat ikus-entzunezko material bihurtzea, sakelako telefonoa edo haririk gabeko konexioa duen gailuren bat erabiliz. Paperezko materialetan bideoak txertatzeko aukera ematen duen tresnaren proposamen ederra da.

http://qredu.net/blog/?m=201008&lang=es: (esperientziaren kontaketa)

http://sites.google.com/site/rutesttee/inici: (proposamenaren gunea, katalanez)

Bururako laguntza

Bideo honetan, Argentinako eskola batean QR kodea bandera baten mastan nola aplikatu den ikusten da. Kodea irakurriz, ikasleek bandera altxatzen den bitartean abesten den kantaren testua deskarga dezakete. Musikako irakasleak sortutako baliabidea da, eta QR kodearen barruan esteka bat sortu du, kantaren letra duen irudi-fitxategi batera daramana. Horrenbestez, kamera eta QR kodea irakurtzeko kodea duen sakelako telefono bat erabiliz, telefonoaren galeriara kargatu eta han gorde daitezke, edo fitxategia beste telefono batera eraman “bluetooth” edo infragorriak erabiliz, Internetera konektatu beharrik gabe, eta sakelako telefonoan aplikazio ofimatikoak eduki beharrik gabe.

http://www.youtube.com/watch?v=KUNQBwHlws4

Jardueraren helburu eta egitura “QR kodeak erabiltzen”

Materialaren helburua hauxe da: adibideen bidez azaltzea nola aplika daitezkeen IKTak gelan, curriculum-edukiak ikasteko eta trebetasun digitalak eskuratzeko, kasu honetan QR kodeak erabiliz.

Gure helburua IKTko gaitasunak eskuratzeko lan espezifikoa egitea denez, proposamenean, ikaskuntza-helburuez eta metodologia-jarraibideez gain, bereziki zehaztu dira unitatea burutzeko ikasleek nahiz irakasleek behar dituzten gaitasun digitalak.

Hori dela eta, prestakuntza-proposamen honen helburu nagusia da irakasleari jarraibideak eta laguntza ematea ezagutu eta erabili ditzan IKTko tresnen baliabideak, informazio digitala tratatzeko modua eta komunikazio birtualerako aukerak. Izan ere, QR kodeen ahalmena erabiltzen duen ikaskuntza-sekuentzia bat prestatzen eta ezartzen erabili beharko ditu.

Ikasleentzako lan proposamena

Gure inguruko landareak

Proposamenean ikasleei gonbitea egiten zaie ingurune hurbilean dituzten landareak ezagutzeko, sailkatzeko eta komunitateari zerbitzu bat emateko, QR kodeak erabiliz sortutako informazioaren bitartez.
Landareen sailkapenari buruz ikasitakoa oinarri hartuta, ikasleek aukeratutako landarearen deskribapena egin eta “wap” orri batean argitaratuko dute. Ondoren, “wap” orria estekatuko duen QR kode bat sortu, inprimatu eta landarearen oinean jarriko dute. Horri esker, kodea irakurtzen duenak landareari buruzko informazio gehiago jasoko du, eta azaldutako edukiak eguneratzeko aukera ere ez da baztertzen.

Hiru jardueratan sekuentziatuta dago:

1. jarduera Inguruneko landare-multzo bat identifikatu, gako dikotomikoaren bidez bereizi eta “wap” gune batean argitaratzea.

Landareen unitate didaktikoaren testuinguruan, eta landareen sailkapenari buruz eratutako ezagutza (lorerik gabeko landareak eta loredunak) aplikatzeko proposamen moduan, ikasleei ingurune hurbileko landare-multzo bat aukeratzeko proposatzen zaie (ikastetxean bertan edo hurbilean). Ondoren, gako dikotomiko bat egingo dute (landarea identifikatu eta bereizteko aukera emango duena), aukeratutako espezie bakoitzaren sailkapen-fitxa bat bete eta “wap” orri batean argitaratuko dute.

2. jarduera QR kodeak sortzea

Ikasleek sortutako “wap” orrietarako estekak dituzten QR kodeak egingo dituzte. Gako dikotomikoaren QR kodea ere egingo dute.

3. jarduera Ibilbidea egitea eskola-ingurunetik landareak identifikatu, eta QR kodeak egin eta irakurtzeko.

Gela osoak ibilbidea egingo du identifikatutako landareak ikusteko, eta QR kode inprimatua jarriko dute landare bakoitzaren oinean. Ondoren, sakelako telefonoak eskuan dituztela, ikaskideek sortutako QR kodeak irakurriko dituzte. Familiei ere luza dakieke ibilbidea egiteko gonbita. Azkenik, bisitariak eta “wap” orrien egileak elkarreraginean jarduteko estrategiak planteatuko dira (QR kodeak erabiliko dituzte estrategia horietarako).

Irakasleentzako prestakuntza proposamena

* item horiek “Eskola 2.0”-ko irakasleentzako IKTko gaitasunak proposamenaren baitakoak dira. Eranskin honetatik aterata daude: IKTko gaitasun-mapak.

1. Ariketa

wap orri bat egitea Qredu.net gunean

Zer da “wap” orri bat?

Sakelako telefonoetan ikusi ahal izateko diseinatzen diren web-orriei deritze “wap” orriak. Hasieran diseinu soileko orrialdeak ziren, arinak (KB gutxikoak) erraz deskargatu eta ikus zitezen. Gaur egun, asko hobetu dira. Laster, teknologiaren aurrerapenak eta programazio-lengoaien hobekuntzak baliatuta, orrialde guztietan berdin-berdin nabigatu ahal izango da sakelakoa edo ordenagailua erabiliz.

Qredu gunean erregistratzea

Qredu guneak (http://www.qredu.net/ ) “wap” orriak doan sortzeko aukera ematen digu. Erabiltzaile berriek, lehendabizi, erregistratu egin behar dute.

Ikus dezagun, urratsez urrats, nola erregistratu, nola aldatu profila eta nola sortu “wap” orriak:

1. urratsa: http://www.qredu.net/ orrian sartzea.

2. urratsa: Erregistro fitxa betetzea

Webgune horretako zerbitzuak erabiltzeko, ezinbestekoa da erregistratzea. Hasierako orrian dagoen erregistro-fitxa bete beharko dugu.

Fitxa bete ondoren, Regístrate (Erregistratu) botoian egin behar da klik. Beste leiho bat zabaldu, eta posta elektroniko bat bidali zaizula adieraziko dizu.

3. urratsa: Posta elektronikoa zabaltzea Qredu.net guneko kontua aktibatzeko

Segundo gutxira posta elektroniko bat iritsiko zaizu erregistroan adierazitako helbidera. Esteka bat du, eta alta lortzeko, bertara jo behar dugu.

Postako testuan sartu garenean, klik egin behar dugu adierazitako estekan. Azkenik, nabigatzailean leiho bat agertuko da, kontua aktibatu duzula eskertzeko.

2. Ariketa

Landareen deskribapen-fitxa bat sortzea

Sekuentzia didaktikoaren lehen urratsa landa-bisita bat egitea izango da, lekuan bertan aztertzeko landarea. Horretarako, aukeratutako landarearen alderdi morfologikoei erreparatu behar zaie lehenbizi. Ikasle-taldeak zentzumenen bidez behatzen eta hautematen dutena deskribatuko dute, bai eta garrantzizkoak diren neurketen bidez jasotakoa ere.

Dena den, hori egin aurretik, landarea aukeratzeko, kontuan eduki behar da zenbatean den landarea inguruneko landareen adierazgarri. Horren harian, landarea zergatik aukeratu duten arrazoitu behar dute. Lurraldean ohikoa den espezie bat aukeratzen badute, errazagoa izango da haren izen zientifikoa topatzea (familia, generoa eta espeziea). Beharrezkoa bada, espezialista bati ere kontsulta dakioke (estrategia didaktiko egokia izan daiteke hori).

Izen zientifikoa zehaztuta dagoela, espezie horri buruzko informazioa bilatzeko unea da (Internet izango da informazio-iturri nagusia, baina beste batzuk ere erabiliko dira: ahozko informazioak, bibliografia espezializatua...). Horren bidez datu morfologikoak berretsi, eta datu taxonomikoak eta ekologikoak gehitzeko aukera emango digu.

Horrenbestez, lortutako informazioak hiru alderdiren inguruan antolatuko dira:

3. Ariketa

Ikasleei jarraibideak ematea landare bakoitzari buruzko informazioa “wap” orri batean argitaratzeko.

Garrantzitsua da gainbegiratzea ikasleek “wap” gunea nola egiten duten. Gogorarazi behar zaie irudiek arinak izan behar dutela, eta testuek, berriz, zehatz-zehatzak. Ikasleek sormenez jardungo dute, seguru, baina formatu-ezaugarri batzuk erabaki beharko dira, “wap” gune berari dagozkion “wap” orriek nolabaiteko uniformetasuna izan dezaten.

Jarduera egiteko, “wap” gune bat zehaztuko da QREdu-n: eskolako profilaren baitakoa izango da, eta ikasleek aukera izango dute bertan sartzeko. Adibide moduan, demagun gune horri “Ingurunea” izena jartzen diogula:

• 1. urratsa “Wap” gunea sortuko dugu; erabiltzailearen profilak uzten digun bost guneetako bat izango da.

• 2. urratsa Editar (Editatu) aukeran egingo dugu klik.

• 3. urratsa Crear fichero HTML (HTML fitxategia sortu) aukeran egingo dugu klik eta “Landarea1” izena emango diogu fitxategiari. Gauza bera egingo dugu aukeratutako landare bakoitzerako. Oraingoz ez dugu “wap” guneko orri nagusia erabiliko (index.html), gako dikotomikoa sartzeko erabiliko dugu eta.

• 4. urratsa Landare horren orria editatuko dugu, formatu erakargarriagoa izan dezan eta errazagoa izan dadin bertan informazioa sartzea.

Adibide moduan zenbait ideia proposatzen dira:

orriaren hondoko kolore desberdina erabiltzea landareak zurtoinaren arabera sailkatzeko. Esaterako, gorria zuhaitzetarako, urdina zuhaixketarako eta berdea belarretarako. Dokumentuaren propietateak erabiliko ditugu horretarako (tresna-barran dago aukera hori). Dokumentuaren propietateen leihoan, egin klik Fondo (Hondoa) aukeran, eta aukeratu hondoaren kolorea, kolore-paletatik.

• Formatuko aukerak erabilita, aukeratu Encabezado1, landarearen izen zientifikoa idazteko (generoa eta espeziea).
• Aukeratu letra-tipoa, lan osorako. Adibidez, “Tahoma”.
• Ezarri tamaina desberdina tituluetarako eta erantsitako testuetarako.
• Ezarri letra-tipoaren kolorea, aukeratutako hondoa kontuan hartuta.
• Erabili taulak, informazioa sartzeko. Sakelako telefono bidez ongi ikusteko, gomendatzen da 200 pixel zabal baino gehiago ez izatea orriak edo txertatutako elementuak (taula, irudia...).

4. Ariketa

Landareak identifikatzeko gako dikotomikoa sortu eta “wap” orri batean argitaratzea.

Ariketa hau egiteko, ikasleek 1. ariketan aukeratutako landareei hartutako argazkiak erabiliko dira. Argazkiak ordenagailura jaitsiko dira sakelako telefonotik edo argazki-kamera digitaletik. Modu bat baino gehiago dago hori egiteko:

• “bluetooth” erabiltzea,
• USB konexioaren bidez jaistea,
• posta elektronikoz bidaltzea sakelako telefonotik,
• ordenagailuko eta sakelako telefonoko fitxategien sinkronizaziorako aplikazioak (esate baterako, Dropbox, Ovi Archivos de Nokia…).

Modu batean zein bestean, ikasleek fitxategiak horretarako dagoen karpetara sartu behar dituzte. Garrantzitsua da adostasunak lortzea fitxategiei izenak emateko. Esaterako, “landarea1_01.jpg” lehenengo landareari buruzko lehen irudia izan daiteke. Argazkiak hartzerakoan, garrantzitsua da ikasleei jarraibideak ematea irudiak ongi enkoadra ditzaten, gerora tratamendurik egin behar ez izateko, ezin baitzaizkie fitxategi-blokeei batera egin.

Irudi guztiak jaitsita daudela, gomendatzen da fitxategien bloke osoa 150-200 pixel arteko neurrira jaistea. Bereizmena jaitsita dituzten irudiak beste karpeta batean jasoko dira, eta zerbait bereizgarria jarriko zaie hori eginda dutela adierazteko (adibidez “landarea1_01r.jpg”). Bereizmena fitxategi guztiei batera jaisteko aukera ematen duten aplikazio (irudi-editore) asko daude. Esate baterako, Irfanview (http://www.irfanview.com).

Landare bakoitzari buruz ateratako irudiak nabarmentzen diren alderdi morfologikoen arabera ordena daitezke. Lehendabizi, landarearen ikuspegi osoa ematen duten irudiak jarriko dira, eta ondoren, hurrenkeran, xehetasun gehiago ematen dituztenak.

Arbel digitalaren bidez, aukeratutako landareen gako dikotomikoa egingo da. Irudi orokorrenetatik abiatuta, landareak kategoriatan sartzen joango gara, kategoria bakoitzak landare bakarra ordezka dezan lortu arte. Arbel digitalaren softwarearen orri bakoitza QREduren editorean sortutako “wap” orri bakoitzarekin etorriko da bat. Eta orri bakoitzak aukera-gako bat zehaztuko du. Saiatuko gara orri bakoitzak bi aukeraren artean hautatzeko aukera ematea.

Garrantzitsua da, “wap” gunean gako dikotomikoa argitaratzerakoan, “wap” orriek zer izen izan behar duten zehaztea. “wap” gunearen orri nagusia gako dikotomikoaren lehen orria izan daiteke, esaterako. Beste aukera bat da orri nagusia ez erabiltzea gako dikotomikorako. Horrek zabaldu egiten ditu “wap” gunearen aukerak. Esate baterako, landareak zenbait irizpideren arabera sailkatzeko aukera ematen du (gako dikotomikoa, izen zientifikoaren araberako indize alfabetikoa, izen arruntaren araberako indize alfabetikoa, landareen kokapena GPS bidez...). Estrategia horrek badu eragozpen bat: “wap” guneko QR kodearen irakurketa ez bada erabiltzen gako dikotomikora sartzeko, gunean izandako bisitak ez dira erregistratuko.

Adibide moduan, irudi honetan 6 landare identifikatzea proposatzen duen gako dikotomiko baten “wap” orrien antolaketa ikus daiteke. Orri nagusitik “clave.html” orrira sartzen da. Azpimarratzekoa da, halaber, landare bakoitzaren “wap” orriak duen “nahas-masak” aukera ematen diela ikasleei informazioak sartzeko deskribapen fitxan (dagokion “wap” orrian dago), gako dikotomikoa izan beharrik gabe.

5. Ariketa

Sakelako telefonoa QR kodeak irakurtzeko prestatzea

• 1. urratsa. Ikustea argazki-kameradun sakelako telefonoak QR kodeak irakurtzeko aplikazioa instalatuta duen. Aplikazioak gordetzen dituen menua bilatuko dugu (telefono-mota bakoitzak bere menua izaten du).

Programa instalaturik ez badu, deskargatu eta telefonoan instalatuko dugu:

i-nigma Reader: http://www.i-nigma.mobi

Kode-irakurgailua zuzenean jaits daiteke sakelako telefonora. Programak automatikoki detektatuko du zure sakelako telefonoa bateragarria den, baina sartu baino lehen jakin nahi badugu, hemen kontsulta dezakegu: http://www.i-nigma.com/SupportedDevices.html

KAYWA Reader: http://reader.kaywa.com

Kaywa irakurgailua zuzenean deskarga daiteke PCra edo MACera, eta gero “bluetooth” edo USB kable bat erabili, fitxategiak sakelako telefonora lekualdatzeko (erregistratzea eskatzen du). Zuzenean jaits daiteke sakelako telefonora. Kaywa programak egiaztatuko du sakelako telefonoa bateragarria den softwarearekin. Hemen kontsulta dezakegu zein telefono diren bateragarriak: http://reader.kaywa.com/phones

• 2. urratsa QR kode bat irakurtzea

Sakelako telefonoan QR kodeen irakurgailu bat instalatu ondoren, QR kode bat irakurri nahi badugu, hau egingo dugu:

• QR kodeen irakurgailua zabaldu. Zuzenean, sakelako telefonoak argazki-kameraren softwarea zabalduko du.
• QR kodea fokatu argazki-kamerarekin.
• QR kodearen argazki bat hartu.

Kode irakurgailu guztiek ez dute berdin funtzionatzen: batzuekin beharrezkoa izaten da botoia sakatzea, argazkia egiteko; beste batzuek, berriz, zuzenean hartzen dute argazkia. Alderdi oso garrantzitsua da QR kodeak irakurtzeko zailtasunak badaude: begiaren eta behatzaren arteko koordinazio-arazoak, sakelako telefonoaren argazki-kameraren kalitate eskasa, besteak beste.

6. Ariketa

QR kodeak sortzeko aplikazioaren berri izatea

QR kodeak doaneko aplikazioak erabiliz sortzen dira.

Lehen aipatu ditugun QR kodeak irakurtzeko programen webguneetan badira horrelako aplikazioak, bai eta QRedu gunean ere: http://www.qredu.net/es/qrc/show_gen#.

Qredu.net gunea, “wap” orriak sortzeko aukera emateaz gain, QR kodeak sortzeko pentsatuta dago. Kode bat sortzeko lau modu eskaintzen ditu guneak: URL, SMS, testua eta telefonoa. Aukera horien bidez azkarrago erabil daiteke kodetutako informazioa gure sakelako telefonoan. Ikus dezagun nola sortzen den eta nola ikusten den sakelako telefonoan modu horietako bakoitza.

A. QR mota: URLa

Jarraian, irudien bidez adierazten da nola egiten den URL baterako kodea (ezk.), eta nola ikusten den sakelako telefonoan (esk.). Telefonoan, online aukeratuta QR kodeak adierazten duen gunea bisita daiteke sakelako telefonoaz.

Aztertu ikastetxean zer-nolako Internet sarbidea dagoen.

Ikasleen sakelako telefonoak Interneten sartzeko erabili aurretik, zer-nolako sarbidea dagoen ikusi behar da. Eskola-ingurunean, eta ikasleek sakelako telefonoa erabili behar dutela planteatuta, pentsatzekoa da ikasleek ez dutela ezer ordaindu behar hezkuntza-jarduerak egiteko. Ikaslearentzat kosturik izan ez dadin, eskolak “Wifi” estaldura izan behar du QR kodeak erabiltzea planteatzen den guneetan. “Wifi”ak irekia izan behar du, edo ikasleei sarbide-gakoak adierazi behar zaizkie. Bada beste aukera bat ere: eskolak berak zenbait sakelako telefono izatea horrelako jarduerak egiteko.

7. Ariketa

Ikasleak gainbegiratzea QR kodeak sortzeko lanean

Aukeratutako landarearen QR kode bat sortu beharko dute ikasleek. Horretarako, adibide bati jarraituko diogu, eta “landarea03” landarearen QR kodea sortzeko urratsak azalduko ditugu.

• 1. urratsa QREdu-ren “wap” editorean sartu, eskolaren profila erabiliz, eta “Ingurunea” izenburua jarri diogun “wap” gunea editatu.
• 2. urratsa “landarea03”ri dagokion “wap” orria bistaratu, View aukeran klik eginez.

3. urratsa “wap” orriaren URLa kopiatu.

• 4. urratsa QR kodeak sortzekoa zabaldu eta URL aukera hautatu (aurreko adibidean adierazi bezala).
• 5. urratsa “landarea03”ren “wap” orriaren URLa itsatsi (adibidean, “Clorophytum comosum” espezieari dagokio), QR kodearen tamaina aukeratu eta Generar (Sortu) aukeran klik egin.

• 6. urratsa Pantailaren ezkerraldean ikusten den irudia (QR kodea) gorde, saguaren eskuineko botoiaz klikatu eta Guardar imagen como (Gorde irudia honela) aukeratuta. Irudia gordeko dugun disko lokaleko karpeta aukeratu.

Erabaki zer izen emango diegun fitxategiei. Aukeretako bat da fitxategiaren izenaren hasieran “qr_” jartzea.

Egina dugu gure QR kodea

Nola kudeatu QR kodeen sorkuntza?

Kode bakoitza zer landareri dagokion erregistratuta edukitzeko, proposatzen da taula batean lotuta jartzea, zutabetan, “wap” fitxategiaren izena, landarearen izen zientifikoa, kodeak estekatutako URLa eta kodearen irudia.

Gako dikotomikoari dagokion QR kodea ere sortuko dugu. “wap” orri nagusia gakoaren lehen orri moduan erabiltzen badugu, “wap” gunearen QR kodea gakoaren QR kodea izango da. Horrela egiten badugu, gako dikotomikoa zenbat aldiz irakurtzen den ikusteko aukera izango dugu (eta hori estrategia interesgarria izan daiteke).

8. Ariketa

Landare bakoitzaren QR kodeak eta gako dikotomikoaren QR kodeak inprimatzea

Kodeak inprimatzerakoan kontuan izan beharreko alderdi batzuk:

• QR kodea sakelako telefono beharrik gabe identifikatzeko, markatzea gomendatzen da, dela atzetik, dela irudi-fitxategian mihi bat erantsita kodearen azpian (atzerantz tolestu daiteke, eta oinarri moduan erabili QR kodea irakurtzea errazago izan dadin). Markatzea lagungarria izan daiteke QR kodea leku egokian jartzeko (planteatutako jarduera-motaren araberakoa izango da). Hori dela eta, irakasleak erabakiko du nola markatzen diren QR kodeak, kontuan hartuta zer irakaskuntza-helburu dituen (esaterako, QR kodean landarearen izen zientifikoa markatzea egokia izan daiteke helburu batzuetarako, baina desegokia beste batzuetarako).

• Kontuan hartu beharreko beste alderdi bat inprimatze-tamaina da. QR kodea aurkitzeari dagokio hausnarketak sakelako telefono bidez irakurtzeari baino gehiago. Esate baterako, 4 cm x 4 cm-ko QR kode bat liburuxka bateko orrietan sar daiteke, testu baten edo irudi baten ikusizko euskarri moduan. Baina gutxi gorabehera 10 cm x 10 cm-ko QR kode bat beharko dugu inguruneko zuhaitz batean kokatu nahi badugu; alegia, urrututik ikusi, hurbiltzea eragin eta landare-espezie horren informazioa eskuratzea lortu nahi badugu.

• QR kodeak inprimatzea lan erraza da itxuraz, baina ikasi egin behar da, kodeak kanpoan egongo dira eta, aire zabalean. Gure inprimagailurako egokiak diren materialak aurkitzeko, zenbait proba egin behar dira, behin betiko inprimatu aurretik. Laser-inprimaketa da, ezbairik gabe, buruhauste gutxien eragiten duen modua, eta hori erabiliko dugu, eskura badugu.

• Paperari dagokionez, ohikoena paper autoitsasgarria erabiltzea da. Gogoan izan behar da, ordea, ez direla itsasten polistireno hedatuan (kortxo zuria), Etilvinilacetatoan (“eva goma ”) eta berniztatutako gainazaletan. Argazkietarako paper autoitsasgarria distiratsuegia izan daiteke, eta sakelako telefono bidez kodea behar bezala jasotzea eragotz dezake.

9. Ariketa

Aukeratutako landare bakoitzaren aleak identifikatzea, gako dikotomikoaren bidez, eta dagokion QR kodea jartzea.

Hainbat estrategia daude jarduera hori egin ahal izateko. Hemen, adibide moduan, horietako bat proposatzen dugu.

Ariketa egiteko, aurretik bi zutabeko taula duen ohol batean jarriko dira hautatutako landare bakoitzaren QR kodea eta landare horren izen zientifikoa.

Horrekin batera, gako dikotomikoaren QR kodea (“clave.html” izeneko “wap” orriarekin lotzen duen esteka) ageriko lekuren batean jarriko da, identifikatu beharreko landareak dauden ingurune osotik ikusgai dagoen lekuren batean. Bada beste aukera bat ere: gako dikotomikoaren QR kodea gainean eramatea (esaterako, irakaslearen koadernoan itsatsita, ikasleen landa-lanerako koadernoan...)

Hori egin aurretik, ordea, ingurunean QR kodeak jartzeko modu egokiena zein den hausnartu beharko da. Zenbaitetan, identifikazioak kokatzeko euskarriak egiteko lana beste ikasgai batzuekin lotu eta diziplina arteko lana ere izan daiteke (esate baterako, arte-hezkuntza, dela ikusizkoa, dela plastikoa).

10. Ariketa

Landare bakoitzaren QR kodeak irakurri eta horietan adierazitako edukiak hobetzea

Adibide moduan, demagun ataza dela bisitari-talde batek (gela batek) bisita egitea kodifikatutako ingurunera. QR kodeek erantzunak emango dituzte, baina gure ikasleek galderak egingo lizkiekete bisitariei, haien interesa pizteko.

Esate baterako, demagun ikasleek masusta zuriari (Morus alba) buruzko informazioa aurkezten dutela. Bisitari-taldeak komentatzen du ikasturtean zehar zetarrei buruzko jarduerak egin dituztela eta masustarekin duen lotura ikusi dutela. Horrek, esaterako, “wap” orrian landareari buruz dauden edukiak aberats ditzake. QR kodeek aukera interesgarriak dituzte edukiak hobetzeko horrelako ekarpenak kudeatzeko. Adibidez:

• Kodetutako eremuan, SMS bat egitearekin estekatzen duen QR kode bat sartzea, bisitariek beraiek adierazitako bideorako esteka bidal dezaten.
• Kodetutako eremuan, harremanetarako telefono batekin lotuko duen QR kode bat sartzea. Telefono-zenbakia bisitarien ekarpenak jasotzeko ardura duen pertsonarena izango da.
• Kodetutako eremuan, erantzuteko inprimaki batekin lotzen duen QR kode bat sartzea. Horretarako, oso erraza da inprimaki bat sortzea Googledocs erabiliz. Izan ere, informazioak jasotzeko eta inkestak egiteko aukerak ematen ditu.

Ikasleek aukera dute garrantzitsuak diren informazioak argitaratzeko. Hezitzaileen erronka da, lehen baino gehiago, funtsezko informazioak funtsezkoak ez direnetatik bereizteko estrategiak garatzea, egiazkoak faltsuetatik bereizteko estrategiak; herri-kulturako datuak berreskuratzea, hezkuntza-komunitatearen konpromisoak soilik emango baitie bizirauteko aukera; eta informazio hori guztia prozesatu eta norberaren materiala sortzea.

Bestalde, atzean geratu da zenbait informazio egia aldaezinak zireneko garaia. Gaur egun, datuak eguneratu egin daitezke, eta horregatik, “wap” guneen kudeaketak eta administrazioak dinamismoa dakarten tresnak edukitzea eskatzen dute, informazio berriak erantsi eta azaldutakoan aldaketak egiteko aukera ematen duten tresnak. Alderdi horiek guztiak kontuan izan behar dira une oro.

Ikasgelako Programazioa

*“Eskola 2.0” proposameneko IKT gaitasunei dagozkien itemak, Lehen Hezkuntzako 5. mailako ikasleentzat. Lantegi honi erantsitako materialetatik aterata: Irakasleentzako eta ikasleentzako IKTko gaitasun-mapak.