CmapTools. Deskarga eta instalazioa

CmapTools Java ingurunean funtzionatzen duen tresna da. Beraz, programa instalatu aurretik, Java instalatua dugula eta zuzen funtzionatzen duela egiaztatu behar dugu. Horrela ez bada, ezingo dugu CmapTools instalatu, ez eta zuzen erabili ere.

CmapTools programa web-helbide honetan lor daiteke:http://cmap.ihmc.us/download/.

• Web-helbidean sartu garenean, ingelesezko testu bat agertuko zaigu, CmapTools programaren oinarrizko ezaugarriak azalduko dizkiguna. Programa deskargatzeko, izartxoa duten eremuak bete beharko ditugu (posta elektronikoa, izena, abizena, bizilekua eta elkartea). Beste eremuak hautazkoak dira.
• Hori egindakoan, Submit botoia hautatu behar dugu.

CmapTools programaren instalatzeko fitxategiak (WinCampTools v5.03) gutxi gorabehera 61 Megabyte ditu. Fitxategi exekutagarria da eta gure mahaigainean edo deskargen direktorioan gorde dezakegu.

• Deskarga amaitutakoan, programa instalatuko dugu. Horretarako, klik bikoitza egin behar dugu fitxategi exekutagarrian edo, txandakatuz, saguaren eskuineko botoia sakatu eta jarraian Ireki:

• Une honetan CmapTools programa instalatzeko programa irekiko da, prozesu osoan zehar lagunduko gaituen programa erraza eta oso intuitiboa. Lehenengo pantaila sarrera da. Next botoia sakatu behar dugu:

• Irekiko zaigun hurrengo pantaila lizentzia da. Ados gaudela esan eta jarraitu behar dugu:

CmapTools. Deskarga eta instalazioa

• Hurrengo pausoak konfigurazio-mota galdetuko digu ohikoa edo aurreratua. Erabiltzaile aurreratuak ez bagara, ohiko konfigurazioa hautatuko dugu eta aurrera jarraitu, Next:

Ikus dezakegunez, instalatzeko prozesuan aurrera egin ahala, osatzen goazen pausoak berdez margotzen dira. Hurrengo leihoan instalazioaren direktorioa hautatzeko eskatzen digu. Besterik adierazi ezean: C:\Program Files\IHMC CmapTools.

• Jarraian, programari programa-talde berri bat irekitzeko eskatuko diogu, CmapTools kokatu eta erraz aurkitzeko. Programa-taldearen izena (besterik adierazi ezean) IHMC CmapTools izango da.

• Instalazio aurreratua aukeratu ez badugu, irekiko den hurrengo leihoa instalazioaren xehetasunen laburpena izango da eta, bertan, produktuaren izena, instalazioaren direktorioa, abio azkarreko karpeta eta behar duen diskoaren espazioa zehaztuko dira. Dena zuzen badago, Install botoia sakatuko dugu.

• Prozesuaren azken leihoak instalazioa amaitu dela adieraziko digu. CmapTools programan eskuragarri dauden lengoaien berri ere ematen digu. Next botoian klik egin eta programa erabiltzen has gaitezke.

Beste sistema eragileetan instalatzea

CmapTools Windows ez den beste sistema eragileentzat ere eskuragarri dago. Beste sistema eragileetako instalazioa, Mac eta Linuxena esaterako, ez da Windowsen instalazioaren oso ezberdina. Instalazioaren hasieran, gure sistema eragilea hautatu beharko dugu eta, jarraian, pantailan agertuko zaizkigun jarraibideak pausoz pauso jarraitu beharko ditugu.

CmapTools. Erabiltzeko adibideak eta oinarrizko eragiketak

CmapTools programan sartzen garen lehen aldian, gure datuekin bete behar dugun formulario bat agertuko zaigu: izena, elkartea, posta elektronikoa, erabiltzailearen identifikazioa eta pasahitza. Garrantzitsua da pasahitza leku seguruan idaztea, bestela programa blokeatu eta berriz instalatu beharko dugu.

Formularioa bete ostean, bi leiho irekiko zaizkigu, hemendik aurrera erabiliko ditugunak. Lehenengoak, Bistak izenekoak, lanean ari garen proiektuak kudeatzeko balio digu:

Ezkerreko menuak gure ekipoan dauden mapa kontzeptualak, besteekin sarean partekatzen ditugunak, gogokoenak eta azkenaldian erabilitako mapa kontzeptualen historiala ditu.

CmapTools programa abiatzean irekitzen den bigarren leihoa izenik gabeko proiektua da, bertan gure lehen mapa kontzeptuala egiten has gaitezke. Leiho honen goiko menua oinarrizko beste ofimatika-programen gehiengoaren antzerakoa da. Laguntza menua oso garrantzitsua da, batez ere CmapTools programa asko ezagutzen ez dutenentzat. Sarera konexioa badugu, Laguntza botoian klik egiten badugu, CmapTools programarekin lehen pausoak emateko erabilgarri izango zaigun informazioa aurkituko dugu.

CmapTools. Erabiltzeko adibideak eta oinarrizko eragiketak

Mapa kontzeptual bat sortu CmapTools-ekin

Jarraian, CmapTools programaren erabilera ikusiko dugu adibide baten bidez, “Hortzak” kontzeptua ardatz harturik mapa kontzeptual bat sortuko baitugu. Dakigun bezala, hortz mota ezberdinak daude: ebakortzak, betortzak, aurreko haginak eta atzeko haginak. Badakigu ere hortz mota bakoitzak funtzio espezifiko bat duela: moztea, urratzea eta xehatzea. Ikus dezagun, oinarrizko informazio honetatik abiatuz, nola sor dezakegun mapa kontzeptuala CmapTools erabiliz.

• Lehenik, kontzeptua sortu behar dugu. Horretarako, leihoaren erdian klik bikoitza egin behar dugu. Inguruan ikurrak dituen lauki txiki bat agertuko zaigu:

Behean, eskuinaldean dagoen ikonoak laukia handitu edo txikitzeko balio digu.	Laukiaren gainean dagoen ikonoak beste kontzeptuekin loturak ezartzeko balio digu.

• Laukiaren barnean, galdera-ikurrak dauden lekua, gure kontzeptu nagusia idatziko dugu: “Hortzak”

• Agian, sortu dugun kontzeptua txikiegia delakoan gaude. Formatuak-Estiloak menuan, nahi dugunean kontzeptuen formatua alda dezakegu: letra-tipoa, kolorea edo, noski, tamaina. Horrela, kontzeptu batzuk besteen gainetik ipin ditzakegu, edo gure Cmap-ari itxura ederragoa eman:

  
  

Letra-tipoa eta tamaina aldatuz ondoko emaitza lor dezakegu:

CmapTools, programarekin gure lehen kontzeptua sortu dugu, orain kontzeptu berriekin loturak ezar ditzakegu. Mapa kontzeptuala horixe da, kontzeptuen arteko harreman-multzoa. Beraz, kontzeptuak lotzea izango da CmapTools programarekin gehien erabiliko dugun funtzioetako bat.

• Kontzeptu berri bat sortu behar dugunean, kontzeptu nagusi batetik abiatuta egingo dugu. Lehenengo kontzeptuaren gainean dauden gezietan klik egin, arrastan eraman eta kontzeptu berria kokatu nahi dugun puntura joango gara :

Erdiko laukiak bi kontzeptuen arteko lotura adierazten digu. Beheko laukia kontzeptu berria da. Orain, informazioa sartzea eta dagokion moduan antolatzea besterik ez da egin behar. Lehenbizi, hortz mota ezberdinak sartuko ditugu:

• Prozedura berdina jarraituz, hortzen funtzio ezberdinak sartuko ditugu:

CmapTools. Erabiltzeko adibideak eta oinarrizko eragiketak

CmapTools-ekin lan bat gorde

• Informazioa ez galtzeko, oso garrantzitsua da, noizean behin lana gordetzea. Horretarako, Fitxategia eta, jarraian Gorde Cmap honela hautatuko dugu:

Ondoko leihoa agertuko zaigu:

Leiho honetan Cmap-ari izena emango diogu, ikuspuntu-galdera bat eta hitz gako batzuk, lana erraz aurkitu ahal izateko. Cmap-a, besterik adierazi ezean, Nire Cmaps-ak izeneko espazioan gordeko dugu. Hala ere, leku publiko batean ere gorde dezakegu eta edonork izango du lana ikusteko aukera, sarera konektatua badago.

Lana gordetakoan, Cmap-a Bistak leihoan agertuko zaigu, Nire Cmaps-ak espazioan.

CmapTools-ekin lan bat ireki

• Gordeta geneukan Cmap bat edo sarean eskuragarri daukagun bat irekitzea oso erraza da. Bistak pantailan, Fitxategian klik egin eta, jarraian, Ireki sakatu:

• Ireki nahi dugun fitxategia hautatu eta klik bikoitza egin behar dugu:

CmapTools. Bestelako eragiketak

Cmaps-ei baliabideak gehitu

CmapTools programak duen aukera interesgarrienetako bat kontzeptuei baliabideak gehitzearena da, adibidez, web-orrialdeetara estekak edo irudiak. Horrek dinamismo handia ematen die sortzen ditugun mapei.

• Ikus dezagun, adibidez, nola gehitu web-orrialde baterako esteka. Lehenbizi, web-helbidea kopiatu behar dugu. Ezkerreko botoiarekin hautatu eta, eskuineko botoiarekin, Kopiatu aukera hautatuko dugu:

• Ondoren, esteka gehitu nahi diogun kontzeptuaren gainean, eskuineko botoiarekin klik egin eta Web-orria gehitu aukera hautatuko dugu:

• Leiho bat irekiko da eta bertan eskatzen digun informazioa jarri eta gorde dugun esteka itsatsi behar dugu:

Antzera, kontzeptuei irudiak edo dokumentuak, besteak beste, txerta diezazkiekegu.

Mapa kontzeptual bati atzeko irudia gehitu

• Gure mapa kontzeptuala pertsonalizatzeko aukera interesgarria litzateke atzeko irudi bat gehitzea. Lehenbizi, baliabideen espazioan atzeko irudi gisa jarri nahi dugun irudia gehituko dugu. Bistak pantailara joan eta ondoren Fitxategia- Baliabideak gehitu... hautatuko dugu:

• Leiho berrian irudi-fitxategia hautatu eta Gehitu botoian klik egingo dugu:

• Jarraian, lan-eremuan, menu nagusiko Formatua-Atzeko irudia-Gehitu... ibilbidea jarraituko dugu:

• Leiho berri bat agertuko da eta bertan, baliabide gisa gehitu dugun irudia hautatu beharko dugu. Ados botoian klik egingo dugu:

Azken emaitza ondoko hau izan daiteke:

Xmind. Deskarga eta instalazioa

• Programa deskargatu baino lehen, Xmind-en webgunean izena eman behar dugu. Horretarako, web-helbide honetara joango gara http://www.xmind.net/ eta pantailaren goiko aldean dagoen Sign Up botoia sakatuko dugu. Pantaila berrian beharrezko eremuak bete eta Xmind programaren pribatutasun-politikarekin eta zerbitzuaren terminoekin ados zaudela esan. Jarraian, Sign Up sakatuko dugu:

• Izena eman dugunean, orrialdera joango gara: http://www.xmind.net/downloads/ . Orrialde honetan gure sistema eragilea hauta dezakegu. Gure kasuan, Windowsen Download botoia hautatuko dugu.

• Fitxategia deskargen karpetan edo mahaigainean gordeko dugu. Fitxategi exekutagarriak, gutxi gorabehera, 50 mega ditu.

• Fitxategi exekutagarria deskargatu dugunean, gorde dugun karpetara joan eta ireki egingo dugu. Klik bikoitza eginez ireki dezakegu edo, txandakatuz, eskuineko botoia sakatuz eta, ondoren, goitibeherako menuan, Ireki sakatuz:

• Instalatzeko programa hasiko da. Jarraian, pantailan agertuko diren pausoak jarraitu.

• Instalatzeko direktorioa hautatuko dugu. Besterik adierazi ezean, programak ibilbide bat erakusten digu, ados bagaude instalazioan aurrera egin dezakegu .

• Xmind programarekin lotutako fitxategi-mota hautatuko dugu (.xmid / .xmt lehenetsita):

• Hurrengo pantailak instalazioa amaitzen lagundu eta programa abiarazteko aukera emango digu, horretarako Finish aukera hautatu behar dugu:

Xmind. Erabiltzeko adibideak eta oinarrizko eragiketak

• Programa lehen aldiz abiatzean, aurretik Xmind programaren web-orrialdean sartutako erabiltzaile-izena eta pasahitza idatziko ditugu.

Xmind. Erabiltzeko adibideak eta oinarrizko eragiketak

Mapa kontzeptual bat sortu Xmind-ekin

Jarraian, Xmind programaren funtzionamendua ikusteko, mapa kontzeptual bat sortuko dugu. Lehenik, kontzeptu berri bat sartu behar dugu. Horretarako, lan-eremuko erdiko punturen batean klik bikoitza egin eta beharrezko informazioa idatziko dugu:

Nahi dugunean kontzeptuaren formatua alda dezakegu. Formatuaren menuan, behean eskuinaldean, aukera guztiak aurki ditzakegu, letraren tamaina, letra-tipoa edo testuaren lerrokatzea esaterako. Xmind programak letra-tipo ugari ditu, gure lanari itxura atseginagoa emateko. Bestalde, kontzeptuen atzeko irudiaren kolorea alda dezakegu.

Gainera, Markers leihoan klik egiten badugu, gure kontzeptuei ikusteko informazioa gehitzeko balio duten ikur asko aurkituko ditugu, adibidez, aurpegiak, banderak, koloretako zenbakiak eta izarrak:

• Bigarren mailako kontzeptuak gehitzeko eta haien artean loturak ezartzeko, saguaren eskuineko botoia erabiliko dugu. Kontzeptu nagusira joan, eskuineko botoian klik egin eta, goitibeherako menuan, Insert eta Subtopic sakatuko ditugu.

Eragiketa honen bidez, lehenengo kontzeptuarekin lotura duen eta ordena hierarkikoan azpitik joango den bigarren kontzeptu bat sortzeko aukera izango dugu. Bigarren mailako kontzeptuak sortzeko beste era nahiko erraza, Tabulatu teklarekin egitea da. Tekla hori sakatzen dugun bakoitzean, lehenengo kontzeptuari lotuko zaion beste bat agertuko da. Eragiketa hori lau aldiz errepikatuz eta dagozkion kontzeptuak sartuz, ondoko emaitza lor dezakegu:

• Noski, nahi dugunean eskemaren egitura alda dezakegu. Horretarako, kontzeptu nagusiaren gainean eskuineko botoiarekin klik egin eta, jarraian, Structure sakatu.

Gure ideiara hoberen moldatzen den eskema aukera dezakegu. Xmind programak hamabi eskema-mota ditu. Adibidez:

Xmind programaren abantailetako bat, antzerako ezaugarriak dituzten beste programen aldean, kontzeptuak automatikoki banatzen direla da eta, beraz, eskemaren aurkezpena beti ezin hobea izango da. Bestalde, programak kontzeptu bakoitzak duen leku hierarkikoa antzematen du eta, guri lana errazteko asmoz, letra-tamaina moldatzen du. Adibidetik abiatuz, lau kontzeptu gehiago sar ditzakegu. Ikus dezagun emaitza:

Xmind. Erabiltzeko adibideak eta oinarrizko eragiketak

Lana Xmind-en gorde

• Gure lana gordetzeko goiko menura joango gara eta File eta Save as sakatuko ditugu.

• Irekiko den leihoan lanari izena eman eta gorde egingo dugu:

Xmind-ekin lan bat ireki

• Goiko menutik, File eta Open ibilbidea jarraituko dugu:

• Leiho berrian, berreskuratu nahi dugun fitxategia hautatu eta ondoren, sakatu Ireki:

Xmind. Bestelako eragiketak

Kontzeptu bati baliabideak gehitu

• Mapa kontzeptual bat sortzen dugunean, askotan irudiz edo soinuz lagundu nahiko dugu. Ikus dezagun, adibidez, nola txertatu irudi bat kontzeptu bati. Lehenbizi, ezkerreko botoiarekin osatu nahi dugun kontzeptua hautatuko dugu. Kontzeptua kolorezko lauki baten barnean agertuko da:

• Jarraian, goiko menura joan eta Irudia txertatu ikonoa hautatuko dugu:

• Irudia hautatzeko leihoa irekiko da. Txertatu nahi dugun irudia dagoen karpeta ireki behar dugu, hautatu eta Ireki sakatu.

Berehala irudia kontzeptuaren parte izatera pasako da:

Kontzeptu bati hiperesteka gehitu

• Xmind programak web-nabigatzailea darama eta, beraz, sareko edukiek gure mapa kontzeptualak oso erraz osa ditzakete. Gure kontzeptuetako bati hiperesteka gehitu nahi badiogu, lehenbizi web-helbidea kopiatu beharko dugu. Ondoren, goiko menuan dagoen Hiperesteka botoia hautatu behar dugu:

• Leiho berri bat irekiko da eta, bertan, gehitu nahi dugun hiperesteka sartu behar dugu. Leiho honetatik beratik, gure ordenagailuan dauden eta lanean txertatu nahi ditugun beste fitxategi batzuk ere txerta ditzakegu, testu-prozesadore bat edo aurkezpen-editore baten dokumentuak esaterako. Hiperesteka itsatsi ostean, Ok sakatuko dugu:

Hiperesteka txertatzen badugu, kontzeptuaren alboan munduko bola itxurako ikono txiki bat agertuko dela antzemango dugu:

Ikonoa sakatzen badugu, Xmind programari atxikitako web-nabigatzaile bat irekiko da eta txertatu dugun web-orrialdera zuzenduko gaitu:

Xmind. Bestelako eragiketak

Xmind-ekin loturak marraztu

Nahi dugunean kontzeptuen artean loturak ezar ditzakegu: Bi modutan egin dezakegu hori. Lehenengoa, CTRL-L sakatuz. Bigarrena, eskuineko botoiarekin kontzeptuaren gainean klik eginez eta Insert- Relationship ibilbidea jarraituz. Lerro etena agertuko da, kontzeptu nagusitik lotura ezarri nahi diogun kontzeptura arte eta guk zuzendu beharko dugu harantz.

Lauki urdinean bi kontzeptuen artean ezartzen den harremana idazteko aukera dugu.

Interneten mapa kontzeptualak partekatzea

Xmind programaren bidez, gure lanak Internetera igo ditzakegu eta, horrela, edonork ikus ditzake. Xmind programaren doako bertsioan, gure mapa kontzeptualak argitaratu eta deskarga ditzakegu. Bertsio Profesionalean, igotzeaz gain leku pribatu batean manten ditzakegu eta, beraz, pertsona jakin batzuek baino ezingo dituzte ikusi. Nolanahi ere, igotzen ditugun fitxategi guztiak Xmind programaren web-orrialdean erraz aurki ditzakegu.

• Fitxategi sarera igo nahi badugu, goiko menuan dagoen goranzko gezi horian klik egin beharko dugu:

• Leiho bat irekiko da eta bertan igotzeko aukerak hauta ditzakegu: publiko eta deskarga daitekeena, publikoa edo pribatua (bertsio Profesionala dutenentzat):

• Lana identifikatzeko deskribapen txiki bat idatz dezakegu. Gainera, Thumbnail leihoan, irudi adierazgarri bat aukera dezakegu. Fitxategia igotzeko, Upload botoian klik egin beharko dugu. Fitxategia zuzen igo bada, ondoko leihoa agertuko zaigu:

• See it Now! botoia sakatuz fitxategia Xmind-en web-orrialdean ikusteko aukera izango dugu.

Xmind. IKT hiztegia

DIA. Deskarga eta instalazioa

Dia programa Linux ingurune baterako garatua izan dela kontuan izanik, programa deskargatzeko eta sistema eragile horretan instalatzeko prozesua labur azalduko dugu. Ondoren, prozesu bera Windowserako ikasiko dugu.

Deskarga eta Linuxen instalatzea

• Dia Linuxen instalatzeko, edozein banaketa dugula ere (Ubuntu, Edubuntu, Debian...), Aplikazioak, Osagarriak eta Terminala lekuetara joango gara:

• Ireki berri dugun Terminalean ondoko kode hau idatziko dugu: “sudo apt-get install dia” eta, jarraian, Return sakatuko dugu. Terminalak administratzailearen pasahitza eskatuko digu. Pasahitza sartu ostean, pantailan agertuko ez zaiguna, berriz Return sakatuko dugu.

Programa deskargatu eta automatikoki gure ordenagailuan instalatuko da. Dia menu nagusian aurkituko dugu, Aplikazioak-Grafikoak-Dia jarraituz:

DIA. Deskarga eta instalazioa

Deskarga eta Windowsen instalatzea

• Programa Windowsen instalatzeko, lehenbizi, web-orriald honetara joango gara:http://dia-installer.de/. Pantailaren erdian fitxategi exekutagarria deskargatzeko botoia aurkituko dugu.

• Fitxategia deskargatzeko, botoia klikatuko dugu. Fitxategi arina da, 18 Megataakoa eta mahaigainean edo deskargen karpetan gordeko dugu:

• Deskarga amaitutakoan, fitxategi exekutagarria dagoen karpetara joango gara. Eskuineko botoiarekin hautatu eta Ireki sakatuko dugu:

• Instalatzeko programa hasiko da. Jarraian, pantailan agertuko diren pausoak jarraitu beharko ditugu. Lehenbizi, hizkuntza hautatuko dugu eta Ok sakatu.

• Lizentzia-akordio bat agertuko da. GNU lizentzia bat da eta, beraz, programa mugarik gabe kopiatu, banatu eta alda dezakezu. Hurrengoa hautatuko dugu:

• Jarraian, gure ordenagailuan instalatuko diren edukiak hautatu beharko ditugu. Besterik adierazi ezean, programak Dia eta bere itzulpenak instalatuko ditu. Leihoak, programa instalatzeko gure disko gogorrean 65 Mega libre izan behar ditugula esango digu. Hurrengoa hautatuko dugu, ados bagaude:

• Instalazioa hasi baino lehen, azken leihoan, programak Dia kokatu nahi dugun lekua galdetuko digu. Besterik adierazi ezean: C:\Program Files\Dia. Aztertu hautatzen badugu, kokapena alda diezaiokegu. Ados bagaude, Instalatu sakatuko dugu:

• Instalazioa zuzen egin bada, leiho informatibo bat irekiko da. Dia exekutatu aukera hautatuko dugu, jarraian, instalaziotik irteteko Amaitu eta, horrela, Dia abiaraziko dugu:

DIA. Erabiltzeko adibideak eta oinarrizko eragiketak

Dia programa abiaraztean, lauki urdin txikiak dituen parrilla bat aurkituko dugu. Hori izango da lanerako leiho nagusia. Hor marraztuko ditugu gure diagramak eta mapa kontzeptualak. Ikus dezakegunez, parrillaren gainean eta azpian, gure kokapena adierazten duten geziak mugitzen dira.

Parrillaren ezkerraldean, gure diagramak sortzeko erabiliko ditugun tresnak daude. Bi tresna-mota daude: arruntak eta bereziak. Tresna arruntak beti daude ikusgai. Horien bidez honakoa egin dezakegu: lerroak sortu, objektuak mugitu, testua txertatu, etab.

Ohiko tresnen azpi-azpian tresna bereziak aurki ditzakegu. Besterik adierazi ezean, fluxu-diagramaren tresna bereziak baino ez zaizkigu agertuko. Hala ere, goitibeherako menuan klikatuta mantentzen badugu, agian gure beharretara hobe moldatzen diren beste hainbat tresna aurki ditzakegu: zirkuituak, sareak edo puzzlean sortzeko tresnak.

Azkenik, goiko aldean menu nagusia aurkituko dugu:

Mapa kontzeptual bat sortu Dia-rekin

• Jarraian, mapa kontzeptual bat sortuko dugu Dia programarekin. Hasteko, saguaren ezkerreko botoiarekin tresna egokia hautatuko dugu:

• Jarraian, parrillara joan eta laukizuzen bat marraztuko dugu. Ezkerreko botoia sakatuta mantentzen badugu, poligonoa handiagotu edo txikiagotu dezakegu. Nahi dugunean irudia beste leku batera eraman dezakegu. Saguaren ezkerreko botoia sakatu eta irudia arrastan eramatea besterik ez dugu.
• Orain, sortu berri dugun laukizuzenean testua txertatu behar dugu. Tresna-menuan, testua editatzeko ikonoa hautatuko dugu saguaren ezkerreko botoiarekin sakatuz:

• Testua txertatu dugunean, Dia programarekin gure lehen kontzeptua izango dugu:

Nahi dugunean objektuen formatua alda dezakegu, gure lanari itxura atseginagoa emateko. Irudiaren barnean saguaren eskuineko botoiarekin klik egin eta Propietateak... hautatzen badugu, besteak beste, lerroaren zabalera, betegarriaren kolorea edo letraren tamaina alda ditzakegu.

Ondoko emaitza hau lor dezakegu, adibidez, estetikoki zainduagoa dena:

DIA. Erabiltzeko adibideak eta oinarrizko eragiketak

• Orain, gure mapa kontzeptualaren gainerako kontzeptuak eta elkarren artean loturak sortuko ditugu. Kontzeptuak lotuko dituzten lerroak sortzeko, menuko geziaren tresna hautatuko dugu:

• Hainbat objektuen formatua aldi berean aldatu nahi badugu, eraginkortasuna handiagotzeko asmoz, Shift botoia sakatuta mantendu eta saguaren ezkerreko botoiarekin objektuak hautatuko ditugu. Hautatutako objektuek beren inguruan lauki berdeak izango dituzte eta horrela, beste objektuengandik ezberdinduko ditugu:

• GNOME-ren gehiengo programen antzera, Dia programak gure lanak pertsonalizatzeko aukera asko ematen dizkigu. Adibidez, laukien kanpoan ere testua idatz dezakegu. Horretarako, menuan dagoen testu-tresna hautatuko dugu:

• Lerroen formatua ere alda dezakegu. Horretarako, ezkerreko botoiarekin aldatu nahi dugun lerroa hautatu, eskuinekoarekin klik egin eta Propietateak... hautatu besterik ez dugu.

Dia-rekin lan bat gorde

• Lan bat gordetzeko, goiko menura joan eta Fitxategia, Gorde honela hautatuko dugu:

Irekiko den leihoan gure lanari izena eman eta Gorde sakatuko dugu. Besterik adierazi ezean, Dia programak fitxategi guztiak System32 karpetan gordetzen ditu. Bilatu beste karpetak botoian klik egiten badugu, beste kokaleku bat aukera diezaiokegu. Dia programak, diskoan lekua aurrezteko asmoz, fitxategiak konprimitzeko aukera ematen digu. Aukera ona da, sortzen ditugun mapetan informazio asko badago.

Dia-rekin lan bat ireki

• Aurretik gordetako lan bat irekitzeko, menu nagusiko Fitxategia hautatu eta, jarraian, Ireki sakatuko dugu:

• Leiho berrian, berreskuratu nahi dugun fitxategia hautatu eta ondoren, sakatu Ireki:

DIA. Bestelako eragiketak

Dia-rekin irudiak txertatu

• Dia diagramak irudiekin osatzea nahiko erraza da. “I” tekla saka dezakegu edo, bestela, tresna arrunten menura joan eta irudiaren ikonoa hautatu:

• Jarraian, lan-eremuan, irudia izango duen figura marraztuko dugu. Figuraren barnean, eskuineko botoiarekin klik egin eta Propietateak... aukera hautatuko dugu. Irekiko den leihoan Nabigatu botoian klik egingo dugu:

• Nabigazio-leiho bat agertuko da. Txertatu nahi dugun irudia dagoen karpeta ireki behar dugu, irudia hautatu eta Ireki sakatuko dugu:

• Azkenik, propietateen leihoan, Aplikatu sakatuko dugu. Irudia sartu genuen laukiaren barnean agertuko da.

Geruzak txertatu

Dia programak, antzerako ezaugarriak dituzten beste programen aldean, lan bat hainbat geruzatan zatitzeko aukera ematen du. Geruza bakoitza parrillari gainjartzen zaion orrialde bat bezala da. Geruzei esker, objektuak taldeka ditzakegu eta gure lana hobe antola dezakegu. Fitxategi beraren barnean geruza mota asko egon daitezke.

• Geruza berri bat txertatzeko, goiko menura joan eta Geruzak eta Geruza txertatu... aukera hautatuko dugu:

• Zabalduko den leihoan geruzaren izena idatzi eta Ados sakatuko dugu:

• Goiko menuko Ikusi-Geruzak erakutsi aukera hautatzen badugu, fitxategiak dituen geruza guztiak ikusteko aukera izango dugu:

DIA. IKT hiztegia