Google

Erabilera-adibidea

Nabigatzaileren bat erabili duten pertsonek, segur aski, bilaketaren bat egingo zuten Googlen.

Oinarrizko bilaketa bat egin dezakezu, Buscar (Bilatu) testu-koadroan zenbait hitz idatziz, bilatzailean nahiz Googleren barran.

Noizbait bisitatu zenuen blog bat aurkitzen saiatzen ari bazara, eta matematikarako material interaktiboak zituela gogoratzen baduzu, hiru hitz nagusiak bila ditzakezu Googlen. Gogoan izan bilatzaileak ez dituela kontuan hartuko oso arruntak diren hitzak, ezta digitu eta letra solteak. Kasu honetan, bilaketa egiteko Materiales interactivos matemáticas (Material interaktiboak matematika) idatzi beharko zenuke.

Emaitza ugari ageriko dira (gutxi gorabehera, hiru hitzak dituzten 2.480.000 web-orri), oso anitzak, eta hiru hitz horiek dituzten estekak izan ditzakete, edozein motatakoak.

Hori dela-eta, bilaketa doitzeko aukera duzu, bilaketa-koadroaren azpian dauden botoietako bat aukeratuz gero: Buscar en la web (Bilatu sarean), páginas en español (espainierazko web-orriak), páginas de España (Espainia herrialdeko web-orriak) .

Baina bilaketako emaitzetan zehaztasun handiagoa nahi izanez gero, hobe da aukera aurreratuak erabiltzea.

Búsqueda avanzada (Bilaketa aurreratua) estekan klik egiten baduzu , zenbait elementu ikusi ahal izango dituzu, Googlek bilaketa doitzeko:

Zure bilaketaren oinarria esaldi zehatz bat bada (esate baterako, poesia bat edo abesti baten hitzak bilatzen ari bazara), idatzi esaldi hori Mostrar resultados: con la frase exacta (Aurkitu emaitzak: esaldi zehatz hau barne dela) koadroan.

Eragiketa hori zuzenean egin daiteke Googleren barran, edo bilatzailean, esaldia komatxoen artean idatziz gero; adibidez, “Cultivo una rosa blanca” (hau da, “Arrosa zuri bat lantzen ari naiz”).

Askotan, zenbait adiera dituen hitz bati buruzko informazioa bilatzen jarduten dugu. Demagun “birus” bati buruzko informazioa bilatzen ari zarela, baina ez duzula informaziorik nahi “birus informatikoei” buruz, baizik eta biologiari buruzkoa. Orduan, “informatikoa” idatz dezakezu Mostrar resultados: sin las palabras (Aurkitu emaitzak: hitz hauek gabe) bilaketa aurreratuko leihoko testu-koadroan.

Eragiketa hori Googleren barran edo bilatzailean ere egin daiteke. Horretarako, kenketaren zeinua idatzi behar da, bilaketatik kanpo utzi nahi duzun hitzaren aurrean:

birus -informatikoa

Google

Erabilera-adibidea.

Bilaketa-hitzetan Googlek kontuan hartu ohi ez dituen hitz arrunt horietakoren bat idazten baduzu, aukera duzu bilaketan kontuan hartu behar dela adierazteko, bilaketa aurreratuko leihoko Mostrar resultados: con todas las palabras (Aurkitu emaitzak: hitz hauek guztiak barne direla) aukerari esker.

Hitz jakin bat kontuan hartu behar dela eskatzeko beste modu bat da hitzaren aurretik batuketaren zeinua idaztea:

pizarra digital + no interactiva (arbel digitala + ez-interaktiboa)

Bestalde, askotan, bilaketa egin nahi dugunean, badakigu kontzepturen bat adierazteko modu bat baino gehiago dagoela, edo hitz jakinen bat testu batean bi modutan ager daitekeela. Esate baterako, zatikiei buruzko informazioa gaztelaniaz bilatzean, termino hori adierazteko "fracciones" eta "quebrados" hitzak erabiltzen direla kontuan hartuta, bata edo bestea duten orriak aurkitu nahi baditugu, Googleren bilaketa egin dezakegu, hitz horiek bilaketa aurreratuko leihoko Mostrar resultados: con alguna de las palabras (Aurkitu emaitzak: hitz hauetako edozein barne dela) koadroan idatziz gero. Halaber, gauza bera adierazten da, bilaketa-koadroan hitzak honela idazten badira:

Fracciones|quebrados

Horrela, “Fracciones”, hitza, “quebrados” hitza edo biak dituzten web-orriak ageriko dira gure bilaketaren emaitzetan.

Hitz horietako bat soilik edo biak dituzten web-orriak aurkitzeko, hau egingo dugu. Agian, sinonimoren bat ez dugu gogoratzen, edo gehiegi dauzkagu zerrendan jartzeko; beraz, Googleri eskatuko diogu antzeko hitzak bilatzeko:

~ordenador portátil (ordenagailu eramangarria)

Emaitzetan, “computadora portátil”, “PC portátil”, “equipo portátil” (ordenagailu eramangarria, PC eramangarria, ekipamendu eramangarria) eta abar ageriko dira.

Beste batzuetan, gerta liteke esaldi baten zati bat gogoratzen dugula, baina hitz batez ez garela oroitzen, edo zer esaldi ari garen bilatzen badakigula, baina gure galderaren erantzuna esaldi baten erdian dagoela. Horrelako bilaketetarako, komodin bat erabil dezakegu: izartxoa.

Demagun Conrado Nalé Roxlo poetaren poema bat gogoratzen dugula, baina hitz bat falta zaigula… Nola zen bada "el corazón que ha despertado grillo" bertso hori? Izartxoa jarriko dugu gogoratzen ez dugun hitzaren lekuan:

"mi corazón * y sencillo"

Web-orri batean ikusi dugun zerbait gogoratzen badugu, baina ez badugu aurkitzen, Googleri eska diezaiokegu webgune jakin batean hitz bat bilatzeko. Horretarako, “site” ( gune, ingelesez) gehitu behar dugu gure bilaketan:

fotosíntesis site:clic.xtec.cat

Orain, ziur zeuen buruari galdetzen ari zaretela nola konbinatu daitezkeen aukera horiek guztiak, hala behar izanez gero. Eta hau da erantzuna: noski konbinatu daitezkeela elementu horiek guztiak bilaketa zehatz bat egiteko!

Adibidez, triangelu angeluzuzenari buruzko asmakizun bat, enigma bat edo problema bat bila dezakegu honela:

"triángulo rectángulo" ~enigma ("triangelu angeluzuzena" ~enigma)

Google

Informazio gehiago

Googleren bilaketa-koadroa erabiliz, matematika-eragiketak ere egin ahal izango dituzu, kalkulagailu bat balitz bezala. Erabili * zeinua biderketak egiteko, eta / zeinua, berriz, zatiketetarako:

Irudiak bilatzeko, lehenik eta behin, idatzi bilaketaren terminoa, eta gero, hautatu Imágenes de Google (Googleko irudiak) eskuineko goitibeherako menuan –Googleren barra erabiltzen ari bazara-.

Googleren web-orrian ari bazara, berriz, idatzi bilaketaren terminoa, eta gero, egin klik Imágenes (Irudiak) aukeran.

Bilaketa-terminoa deskribapenean duten irudien koadro txikiak erakutsiko dizkizu Googlek. Hautatu zerrendako elementu bat, egin klik haren gainean eta hau ageriko da:

• Jatorrizko tamaina duen irudira sartzeko esteka

• Irudia bere testuinguruan

Egile-eskubideak erreserbatuta ez dituen argazkiren bat behar baduzu, bilaketa aurreratuan, Derechos de uso (Erabiltzaile-eskubideak) aukeran, , etiquetadas para reutilización (berrerabiltzeko markatuak) aukera hauta dezakezu.

Behin egiaztatzen duzunean irudi hori dela bilatzen ari zarena (adibidez, testuinguruaren laguntzaz informazioa gehiago duzulako), egin klik Ver imagen en tamaño completo (Irudia jatorrizko neurrian ikusi) aukeran.

Irudiaren fitxategia zure ordenagailura deskargatzeko, sakatu saguaren eskuineko botoia irudiaren gainean, eta hautatu Guardar imagen como… (Gorde irudia honela:) aukera.

Hautatu zure ordenagailuko zer karpetatan gorde nahi duzun fitxategia, eta egin klik Aceptar (Onartu) aukeran.

Gero, deskargatutako fitxategien zerrenda erakutsiko dizu nabigatzaileak, fitxategia irekitzeko (klik bikoitza eginez) edo eskuineko botoia beste aukera batzuetarako erabiltzeko:

Google

Artikulu akademiko bat, zientzia-argitalpen bat, liburu bat, tesi bat edo aditu batek idatzitako azterketa bat bilatu nahi baduzu, Google Académico aukera erabil dezakezu.

Zuzen-zuzenean sar zaitezke zerbitzu horretan, helbide honen bidez: http://scholar.google.es/ , edo, bestela, Googleren leihoko goialdeko menuko, Más aukeran, Todavía más azpiaukera hautatu behar duzu.

Googlek eskaintzen dituen zerbitzu-multzo baten pantailan sartuko zara. Pantaila horretan, egin klik Académico aukeran:

Idatzi egilearen izena, izenburu bat komatxoen artean, edo hitz-multzo bat.

Bilaketaren emaitzetako bakoitza antzeko testuen multzo bat da (esate baterako, artikulu bera zenbait webgunetan argitaratuta, edo testu beraren zenbait bertsio desberdin).

Bilaketaren emaitza guztietan, hauek ikusiko dituzu:

• fitxategi-mota (PDF, HTML, DOC),

• lotutako artikuluetarako esteka,

• artikulu bereko beste bertsio batzuetarako sarbidea,

• bilatutako artikulua aipatzen duten beste artikulu batzuetarako sarbidea.

Artikulu akademikoetan informazioa aurkitzeaz gain, aukera dago liburu batzuetan bilatzeko, Google Libros zerbitzuari esker.

Liburuen bilaketa deskatalogatutako argitalpenetan egiten da, edo Googlek egileen baimena duen liburuetan.

Artikuluen nahiz liburuen kasuan, egile-eskubideak guztiz erreserbatuta ez badaude soilik deskargatu ahal izango dira. Bestela bada, Googlek adieraziko dizu obra hori non erosi edo maileguan eskatu dezakezun.

Bideoen bilaketa oso zerbitzu interesgarria da hezkuntza-erabileretarako. Googlek Google videos web-orriaren bidez eskaintzen du zerbitzu hori: http://video.google.es/

Idatzi hitz batzuk bilaketa-koadroan, deskribapenean termino horiek dituzten bideoak aurkitzeko:

Bideo horiek ikusi ahal izango dituzu, bideoan gaininpresionatutako botoian klik egiten baduzu.

Google

Desinstalazioa

Googleren barra desinstalatzeko, egin klik Googleren barraren Ajustar las opciones (Aukerak doitzea) aukeran, eta hautatu Desinstalar (Desinstalatu).

Hautatu arrazoiren bat edo idatzi arrazoi berri bat, eta egin klik Desinstalar (Desinstalatu) aukeran.

IKT hiztegia

• Bilatzailea: izen hori eman ohi zaie erregistratuta dituzten web-orrietan informazioa bilatzen duten programei. Zenbait bilatzailek (adibidez, Yahook) eskuz gehitzen dituzte web-orriak beren zerrendetara, jendea baitute Internet arakatzen, beren direktorioetako kategoriak eguneratzeko. Beste batzuek, berriz, bilaketa-tresna bat erabiltzen dute (adibidez Googlek).

• Bilaketa-tresna: zerbitzarietan (web-orriak, oro har) gordetako fitxategiak arakatzen dituzten programak dira, eta web-orri horiei buruzko informazioa gordetzen dute beraien datu-baseetan.

• Page Rank: puntuazio-sistema bat da, eta algoritmo bat erabiltzen du, irizpide ezagunak (adibidez, web-orri horretara bidaltzen duten esteken kopurua eta esteka hori sortzen duten web-orrien puntuazioa) eta ezezagunak dituena. Googleren marka erregistratua da. Page Rank handieneko web-orriak lehenbizi erakutsiko dira bilaketen emaitzetan.

Ipselon

Erabilera-adibidea

Bilaketa erraza

Idatzi hitz bat edo gehiago bilaketa-koadroan, Ipselonek hitzak Live, Yahoo eta Google zerbitzuetan bila ditzan.

Orrialde bakoitzean ageri behar duten emaitzen kopurua zehatz dezakezu, pantailaren eskuineko goialdean dagoen goitibeherako zerrendan.

Googlen bezala, batuketaren zeinua erabil dezakezu, hitzak bilaketan sartzeko; kenketaren zeinua, hitzak bilaketatik kanpo uzteko; komatxoak, testuinguru-bilaketak egiteko; barra bertikala, hitz bat zein bestea bilaketan sartzeko; etab.

Emaitzak iragaztea

Behin bilaketa aginduta, hainbat jatorritako informazioa erakusteaz gain, Ipselonek aukera ematen digu bilaketaren emaitzak iragazteko, oso irizpide interesgarri batzuen arabera. Ikono bakoitza klik batez aktibatzen da, eta aktibatuta dagoenean, klik batez desaktibatzen da.

Irizpide hauek erabil daitezke iragazteko:

Materialaren argitaratze-data hauta dezakegu, eta oso garai zaharretatik (“big bang”) gaur egun arte hartzen duten epealdiak zehaztu.

Hezkuntza-gaitasunei buruzko duela zenbait hamarkadatako materialak bilatzeko, idatzi zenbait hitz bilaketa-koadroan: “gaitasunak”, “hezkuntza”.

Gero, Rango Fechas (Data-bitartea) botoia aktibatu behar duzu. Hasiera-datan klik egin dezakezu, edo ezkerreko korritze-botoia arrastatu, eta gero, bitartearen amaiera-datan klik egin, edo eskuineko korritze-botoia arrastatu, amaiera-data aukeratzeko.

Egin klik data-bitartearen azpian dagoen esteketako batean, hauek egiteko:

• Restablecer – (Berrezarri) Data-bitartea berrezartzeko

• Año pasado – (Azken urtea) Azken urteko argitalpenak ikusteko

• Últimos 6 meses/Último mes/Semana pasada/Hoy (Azkeneko 6 hilabeteak/Azkeneko hilabetea/Azkeneko astea/Gaur) – Duela gutxiagoko argitalpenak ikusteko (gaurko datakoak soilik ikusteko aukera ere ematen du).

Rango Fechas (Data-bitartea) botoian klik egiten baduzu berriz, korritze-botoia, egutegiak eta estekak jada ez dituzu ikusiko, baina data-bitarteak iragazki gisa funtzionatzen jarraituko du. Restablecer (Berrezarri) sakatu behar duzu, iragazkia aplikatzen amaitzeko.

Herrialde edo eskualde bakar bateko web-orrietan informazioa bilatzeko, edo emaitzak hizkuntzaren arabera iragazteko, Ubicación (Kokapena) botoia aktibatu behar duzu.

Hauek ageriko dira: herrialdeen goitibeherako zerrenda (hautatu any region/country, herrialdeen araberako iragazkia kentzeko), posta-kode bat edo hiri baten izena idazteko testu-koadroa, eta hizkuntzen goitibeherako menua (hautatu spanish gaztelania aukeratzeko, edo any language, hizkuntzak edozein hizkuntzatan ikusteko).

Horrela, aukera egongo litzateke hezkuntza-gaitasunei buruzko materiala bilatzeko Kubako webguneetan argitaratutako materialen artean, esate baterako.

Ipselon

Sitios Web (Webguneak) botoia aktibatzean, logotipoen zerrenda ikusiko duzu. Besteak beste, zerbitzu hauen logotipoak daude: Facebook, Twitter, FriendFeed, MySpace, Blogger, WordPress, Tumblr, etab.

Egin klik logotipo horietako batzuetan, emaitzaren bilaketa murrizteko webgune horietan argitaratutako informaziora. Hautatu dituzun ikonoak laukitxo berde batez nabarmenduko dira:

Webgune-multzo bat hauta dezakezu, bilaketan kontuan hartzeko edo bilaketatik kanpo uzteko:

Demagun luzerari buruzko animazio bat bilatzen ari garela, Hezkuntza Ministerioaren web-orri batean ikusi duguna.

Zerbitzu ezagunen zerrendaren eskuinaldean, Restablecer (Berrezarri) botoia dago, hautaketa guztiak baliogabetzeko. Aukera horren ondoan, zerrendan ez dauden webguneak gehitzeko ikonoa dago:

Gehitutako webguneak zerrendaren azpian ageriko dira, eta ikono generiko bat izango dute. Saguaren erakuslea ikono bakoitzaren gainean jartzen baduzu, ikonoa zer webguneri dagokion ikusiko duzu.

Egin klik gehitu duzun Hezkuntza Ministerioaren helbidearen ikonoan, bilaketa webgune horretan soilik egiteko.

Egin klik ikonoetan, bilaketan kontuan hartu behar diren fitxategi-motak zehazteko: PDF, formaturik gabeko testu arrunta, RTF, Wordeko dokumentuak, Exceleko kalkulu-orriak, Power Pointeko aurkezpenak, Flash animazioak, Flash bideoak, etab.

Luzerari buruzko animazioaren bilaketan, lortutako emaitzak iragaz ditzakegu, eta Flash formatuan garatutako webguneak soilik erakusteko adierazi (batez ere, formatu hori erabiltzen da webguneetan, aurkezpen eta animazio interaktiboak sortzeko).

Zerrendan hautatutako fitxategi-motak laukitxo berde baten barruan ageriko dira:

Erabili Restablecer (Berrezarri) botoia, fitxategi-mota guztien hautaketa desaktibatzeko eta iragazketa baliogabetzeko.

Open Officen idatzitako testu bat bilatzen ari bazara, ikusiko duzu fitxategi-moten zerrenda ez dela behar adinakoa.

Egin klik fitxategi-mota berri pertsonalizatuaren ikonoaren azpian (Nuevo tipo de archivo personalizado), bilaketaren emaitzak jatorrizko zerrendan ez dagoen fitxategi-mota batera mugatu nahi badituzu. Idatzi fitxategiaren luzapena, Ipselonek bilaketa egitean kontuan har dezan:

Fitxategi-mota berria ikonoen zerrendaren azpian ageriko da:

Ipselon

Informazio gehiago

Ikertzen edo galdera jakin batzuen erantzuna bilatzen ari bagara, bilaketa-baldintzak gehiegi murriztea ez da erabilgarria. Hobe da bilaketa irekiak egitea eta apurka-apurka doitzea, lortutako emaitzetatik kontuan hartu behar ez direnak adieraziz.

Hala ere, behin ikusitako zerbait bilatzen ari bagara, eta emaitzen kopurua murriztu behar badugu, bilaketa-baldintzak oso zabalak direlako, oso erabilgarria izango da aipatutako iragazki guztiak erabiltzea.

Horrela, Espainiako webguneetan, azken asteko materialetan, "haur ipuina" hitzak dituen PDF formatuko testua bilatzeko agindua eman dezakegu, azken egunetan jaso dugun eta nahi gabe ezabatu dugun testu bat aurkitzen saiatzeko.

IKT hiztegia

• Fitxategi baten luzapena: fitxategian luzapena hiru edo lau letraz osatutako multzoa da, eta fitxategia zer motatakoa den identifikatzeko balio du (hau da, eduki-mota –testua, irudia- eta fitxategia sortzeko programa). Hona hemen asko erabiltzen diren luzapen batzuk:
• DOC – Testu-dokumentua (Microsoft Wordek erabiltzen du)
• XLS – Kalkulu-orria (Microsoft Excelek erabiltzen du)
• GIF, JPEG, PNG - Irudiak
• ODT – Open Document, formatu irekiko testu-dokumentua (Open Office suite ofimatikoak erabiltzen du)
• SWF – Animazio interaktiboa (Adobe Flashek erabiltzen du)

Metabilatzaileak. Dogpile

Dogpile

Deskribapena eta funtzio nagusiak

http://www.dogpile.com/

Dogpilek Google, Yahoo, Bing, Ask bilatzaileetan eta Interneteko beste zerbitzu batzuetan bilatzen du informazioa. Lehen aipatu bezala, bilaketa-tresna bakoitzak metodo espezifiko bat erabiltzen du. Dogpilek zenbait bilaketa-tresnaren emaitzak konbinatzen ditu, errepikatutako elementuak ezabatzen ditu eta bilaketa jakin bakoitzerako zein diren garrantzitsuenak erabakitzen du.

Bilaketaren emaitzetan, hasieran, babestutako zenbait esteka ageriko dira, Sponsored legenda dutenak. Babestutako eta babestu gabeko esteken konbinazioa bilaketa-motaren arabera izango da (esaterako, produktu baten prezioa bilatu nahi badugu, segur aski, babestutako estekak izango dira nagusi).

Halaber, algoritmo bidez aurkitutako esteken (hau da, babestu gabeak) jatorria zehazten da: Found on: Google, Yahoo!, etab. (Hemen bilatu da: Google, Yahoo!, etab.).

Bilaketa-koadroaren goiko aldean, sei fitxa daude, bilatzen ari zaren eduki-mota zehazteko: Interneteko eduki guztiak, irudiak, bideoak, albisteak edo Estatu Batuetako orri horiak/orri zuriak.

Hobespenak (Preferences) aukeran, adingabeentzat egokiak ez diren edukien iragazte-maila hauta dezakezu Search Filter (Bilaketa-iragazkia) aukerari esker:

• Iragazkirik gabe: None (Batere ez)

• Erdi mailako iragazkia: Moderate (Tartekoa)

• Gehienezko iragazkia: Heavy (Zorrotza)

Hona hemen beste hobespen batzuk:

• bilaketako hitzak letra lodiz nabarmentzea (Bold Search Terms On) edo nabarmendu gabe uztea (Bold Search Terms Off),

• azken 15 bilaketak alboko panelean erakustea (Recent Searches On) edo erakusteari uztea (Recent Searches Off)

• Interneteko, irudietako eta abarreko bilaketetako emaitzetan lortu nahi dugun informazioari buruzko zenbait xehetasun (erakutsi behar diren emaitzen kopurua, jatorriaren edo garrantziaren arabera ordenatzea, etab.)

Bilaketa espezifikoagoak egiteko, bilaketa aurreratuko koadroa erabil dezakezu (Advanced Search). Bilaketa aurreratuan, terminoak kontuan hartzeko edo ez hartzeko agindua emateko aukera dago, esaldi zehatzak bilatzekoa, edo bilaketa webgune edo hizkuntza jakin batera mugatzekoa:

Dogpilek aukera ematen du, halaber, bilaketen emaitzak konpartitzeko Share (Konpartitu) botoiaren bidez. Horrela, zure bilaketak argitaratu ahal izango dituzu Twitter, Identi.ca, Facebook, Wordpress, Bloggerren, bai eta web 2.0-ko beste zerbitzu askotan ere.

Dogpile

Instalazioa eta deskarga / Web-lokalizazioa

Dogpile online erabiltzen da, haren web-gunearen bidez: http://www.dogpile.com/

Gainera, azal-orrian, zenbait aukera eskaintzen dira metabilatzailerako sarrera zuzenagoa izateko:

Add Dogpile to Your Browser (Gehitu Dogpile zure nabigatzailera) aukerak Dogpile gehituko du zure nabigatzaileak bilaketa-barran eskaintzen dituen bilatzaileen zerrendara.

Download Toolbar (Deskargatu tresna-barra) aukera hautatuz gero, tresna-barra bat instalatuko da nabigatzailean. Horretarako, klik egin behar duzu Instalar ahora (Instalatu orain) botoian.

Gero, nabigatzailea berrabiarazi behar duzu:

Dogpilek agindua berresteko eskatuko dizu, tresna-barra instalatu aurretik. Egin klik Install! (Instalatu!) aukeran, lehenespenezko ezarpenak onartzeko.

Barra zure nabigatzailean ikusiko duzu. Bilaketa-koadroa aurkitu ahal izango duzu bertan, bai eta beste elementu batzuk ere; esaterako, zure hiriari buruzko eguraldi-informazioa:

Dogpile

Erabilera-adibidea

Dogpilen, Googleren sintaxia erabil dezakezu. Literatura-lantegi baterako kontsignak bilatzen ari bazara, idatzi: Consignas taller literario (Literatura-lantegia kontsignak)

Nolanahi ere, bilaketaren emaitzak liburuei eta lantegiei buruzko gomendioak izango dira. Beraz, kenketaren zeinua erabiliko dugu “libro” hitza duten web-orriak kanpoan uzteko, eta elkarrekin ageri behar duten hitzak komatxoen artean jarriko ditugu: Consignas “taller literario” –libro (Kontsignak "literatura-lantegia" - liburua

Bestalde, ez zaizkigu interesatzen idazleei buruzko artikuluak; beraz, hezkuntzara bideratuko dugu bilaketa. Horretarako, “docentes” (irakasleak) hitza gehitu dugu, bilaketa hezkuntzari buruzko webguneetara murriztuko duelakoan. Hala ere, baliteke “profesor” (irakaslea) hitza agertzea, "docente" hitzaren ordez. Beraz, “uno de estos términos” (“hitz hauetako bat”) aukera erabiliko dugu: Consignas “taller literario” –libro docente|profesor (Kontsignak “literatura-lantegia” –liburua irakaslea|irakaslea).

Informazio gehiago

Dogpileren tresna-barra instalatu baduzu, MyArfie.com web-orrian sartzeko aukera izango duzu. Maskotei buruzko gizarte-sare bat da, eta bertan, jabeek profil bat sortzen dute, eta animaliei buruzko informazioa trukatzen.

RSS kanalak erregistratzeko aukera ere izango duzu, komunikabideetako, blogetako edo, oro har, web 2.0-ko zerbitzuetako informazio eguneratua eskuratzeko. Hori egiteko, bilatu RSS ikonoa interesatzen zaizun webgunean.

Egin klik ikonoan, saguaren eskuineko botoiaz, eta hautatu Copiar la ruta del enlace (Kopiatu estekaren bide-izena).

Zabaldu Feeds menua, eta egin klik Gehitu RSS kanala (Add RSS feed…) aukeran.

Itsatsi kopiatutako helbidea. Tab tekla sakatzean, kanalaren deskribapena ikusiko duzu. Egin klik Add (Gehitu) aukeran, amaitzeko.

Aurrerantzean, kanalaren nobedadeak ikusi ahal izango dituzu Feeds (Albisteak) menuan klik eginez gero.

Dogpile

Desinstalatzea

Dogpileren tresna-barra desinstalatzeko, Herramientas (Tresnak) menuan, Complementos (Osagarriak) aukera hautatu behar duzu.

Zure nabigatzailean instalatutako osagarrien zerrenda ikusiko duzu. Bilatu Dogpile, eta egin klik Desinstalar (Desinstalatu) botoian.

IKT hiztegia

• RSS: Internet bidez albisteak bidaltzeko sistema. Siglek Really Simple Syndication esan nahi dute. Albisteak kanal horien bidez jasotzeko, programa agregatzaile bat erabili behar da, RSS kanalak zerrenda batera gehitzeko. Horrela, blog baten, gizarte-sare baten, egunkari baten eta abarren albisteak jaso daitezke.

Diigo

Instalazioa eta deskarga / Web-lokalizazioa

Diigoren tresna-barra instalatzeko, sartu haren web-orrian: http://www.diigo.com

Gero, egin klik Install Diigo Toolbar (Instalatu Diigoren tresna-barra) botoian.

Segur aski, zure nabigatzaileak jakinaraziko dizula ez dela oso segurua edozein webguneko tresnak instalatzea. Webgune honengan fidatuko gara eta klik egingo dugu Permitir (Eman baimena) botoian.

Instalazio-leihoa ikusiko duzu nabigatzailean. Egin klik Instalar ahora (Instalatu orain) aukeran.

Jarraitzeko, Firefox berrabiarazi beharko duzu.

Nabigatzailera itzultzean, Diigok erabiltzaile-izena eta pasahitza eskatuko dizkizu. Horrela, zure etiketa eta lehentasun guztiak gordeko dira, erabiltzaile gisa identifikatuta izango baitzara.

Zure jarduerak erregistratzeko erabiltzaile bat izateko:

• Egin klik Sign in with Yahoo! ID aukeran (hau da, Eman izena Yahooko identifikatzailea erabiliz), Yahooko kontu bat identifikatzaile gisa erabiltzeko.

• Egin klik Sign in with a Google ID aukeran (hau da, Eman izena Googleko identifikatzailea erabiliz), Googleko edo Gmaileko kontu bat identifikatzaile gisa erabiltzeko.

• Idatzi Open ID-ko zure helbidea eta egin klik Sign In with an Open ID aukeran ((hau da, Eman izena Open ID identifikatzailea erabiliz), metodo horren bidez identifikatu nahi baduzu.

• Egin klik Create a Diigo account aukeran, aurreko metodoak erabili nahi ez badituzu.

Behin zure kontua egiaztatu eta gero, kontu horrekin lotuko den erabiltzaile-izena idatzi behar duzu (Choose a Username aukera). Erabiltzaile-izenak 6 eta 16 karaktere bitarte izan behar ditu. Lehenbiziko karaktereak letra bat izan behar du, eta maiuskulak kontuan hartuko dira. Erabiltzaile-izena idaztean, maiuskulak eta minuskulak lehen aldiz idatzitako moduan idatzi behar dira.

Lagunak bila ditzakezu zure helbide-liburuan, baina komeni da gerorako uztea, behin zerbitzua probatu arte, informazio gehiago izanda gomendatzeko.

Jarraitu eta egin klik Skip (Saltatu) aukeran.

Diigo

Erabilera-adibideak.

Hasteko, web-eko gai bat ikertzen hasiko gara: txinera irakasteko materialak. Bitxia, ezta?

Lehenik eta behin, materialen bilaketa egin behar duzu (bilatzaile edo metabilatzaile bat erabiliz). Noski, gauza asko aurkituko dituzu, eta begiratzeko agertu diren material guztien hasierako araketa egin nahiko duzu, gero lasaiago aztertzeko. Behin-betiko hautaketa egin eta gero, beste erabiltzaile batzuekin konpartituko duzu.

Lehenik eta behin, zenbait bideo interesgarri topatu ditugu YouTuben (http://www.youtube.com ).

Egin klik Bookmark (laster-marka) botoian:

Idatzi deskribapen bat eta zenbait Tag (etiketa). Gero, sakatu Save (gorde) botoia.

YouTubeko beste bideo bat erregistratuko dugu. Oraingoan, laster-marka gehitzean, erabilitako azken tag-ak ikusiko dituzu. Horrela, ez duzu idatzi beharrik izango. Nahikoa da lehenago erabilitako tag-etan klik egitea.

Orain, jada laster-marka batzuk dituzula, zure liburutegian sar zaitezke, haiek ikusteko. Egin klik Diigo menuan, My Library (Nire liburutegia) aukeran.

Zure liburutegian, zure laster-marka guztiak aurkituko dituzu. Laster-markaren izenburuan klik egiten baduzu, markatu duzun web-orrian sartuko zara. Egin klik etiketa bakoitzean, kategoria horretako elementuak soilik ikusteko:

Bideoak ikusi ahala, “para mirar” (begiratzeko) etiketa kendu ahal izango diezu.

Egin klik laster-markari dagokion Edit (Editatu) estekan, eta ezabatu etiketa.

Zure ustez gomendagarria ez den edukia duen laster-marka ezabatzeko, egin klik Delete (Ezabatu) aukeran.

Diigo

Behin zer material konpartitu nahi dituzun zehaztu eta gero, zenbait lagun gonbida ditzakezu. Egin klik Friends (lagunak) aukeran, eta hautatu Invite Friends (Gonbidatu lagunak) aukera.

Idatzi (1) mezuaren gaia, (2) zure lagunen helbidea, eta (3) gonbidapenaren arrazoia azaltzeko mezu bat. Azkenik, egin klik Invite (Gonbidatu) aukeran (4).

Zuk eta zure lagunek zuen guztien laster-markak ikusiko dituzue, My Network (nire sarea) aukeran:

Webgune bateko datu garrantzitsuak konpartitzeko edo iruzkinen bat gehitzeko, erabili nabarmengailua (Highlighter), testuaren zati bat nabarmentzeko.

Egin klik saguaren eskuineko botoiaz testuaren zatiren batean, ohar autoitsasgarri mugikor bat gehitzeko (add a floating sticky note).

Oharra publikoa dela ezarri behar duzu, zure kontaktuek ikus ahal izan dezaten.

Halaber, ohar itsasgarri bat gehi diezaiokezu nabarmendutako testu bati. Sagua nabarmendutako testura hurbiltzean, menu bat ikusiko duzu, eta zabaldu ahal izango duzu, eskuineko behealdeko ertzeko triangeluan klik eginez gero:

Oharren edukia ikusteko, nahikoa da sagua haiengana hurbiltzea:

Konektatutako erabiltzaile guztiek My Network (Nire sarea) aukeran ikusi ahal izango dute laster-marka eta haren ohar autoitsasgarriak eta nabarmendutako testuak.

Diigo

Informazio gehiago

Erabiltzaileen arteko harremana areago sendotzeko, konpartitzen duzun materiala murriztu dezakezu, edo denek konpartitzeko materialera sartu. Horretarako:

• Sortu taldeak eta konpartitu beste pertsona batzuekin haiei bereziki interesatzen zaizkien esteka batzuk: familia, lankideak, ikasleak.

• Laster-marka bat konpartitzean, hautatu talde batekin konpartitzeko aukera (Share to a Group).

Komunitatearen material publikoan sartzeko, egin klik Community (Komunitatea) aukeran.

• Esteka bakoitzaren ezkerrean, ikusi ahal izango duzu zenbat erabiltzailek sartu duten beren laster-marken barruan.

• Pantailaren eskuinaldean, etiketen hodeia ikusi ahal izango duzu, eta horietako bakoitzean klik egin ahal izango duzu, hitz horrekin etiketatutako material publikoa ikusteko.

Diigo

Desinstalatzea

Diigoren barra desinstalatzeko, egin klik Diigo botoian, Help (laguntza), Uninstall… (desinstalatu) aukeran.

Diigok desinstalatzearen arrazoia azaltzeko eskatuko dizu: zenbait aukera eskainiko dizkizu (ingelesez), eta eremu bat, zerrendan ageri ez diren arrazoiak idazteko.

Egin klik Ok, Submit (Ok, bidali) botoian, desinstalatze-prozesua amaitzeko.

IKT hiztegia

• Laster-markak: Nabigatzaileetan (esate baterako, Mozilla Firefoxen) laster-marka esaten zaie menura gehitzen diren webguneei, haietarako sarbide zuzena izateko.

• Laster-marka sozialak: Erabiltzaile batek komunitate oso baterako konpartitzen dituen esteken multzoa. Laster-marka horiei etiketak gehitzeko aukera dago; beraz erabiltzaileek egindako sailkapen bat sor daiteke; hau da, folksonomia (“folk” eta “taxonomia” hitzen konbinazioa, herri-taxonomia ).

• Tag-en hodeia / Etiketen hodeia: esteka-multzo bat da, non hitzek garrantziaren araberako tamaina duten, batzuk handiagoa, eta beste batzuk txikiagoa. Etiketen hodeiko elementu baten nagusitasuna nabarmena bada, besteak baino askoz handiago ikusiko da.

Technorati

TECHNORATI

Deskribapena eta funtzio nagusiak

http://technorati.com/

Technorati weblogak edo blogak bilatzeko eta sailkatzeko atari bat da.

Technoratiren ezaugarri bereizgarria da blogen datu-base izugarria duela (blogen egileek gehitutako blogak), eta gainera, ranking-sistema bat duela: erabiltzaileen botoen bitartez, web-ean egun gehien jorratutako gaiak zein diren zehazten da.

Bilaketa-tresna baten (esaterako, Google) nahiz metabilatzaile baten bidez egindako bilaketen eta Technorati erabiliz egindako bilaketen arteko aldea hau da: bilatzaileek eta metabilatzaileek lehentasuna ematen diote informazioaren kalitateari, eta Technoratik, berriz, gaurkotasunari (informazio berriena ikusten da lehenbizi) eta onarpen-mailari (erabiltzaileen boto-kopurua) ematen die garrantzia handien.

Hona hemen atari horrek eskaintzen duen informazioa antolatzeko zenbait modu:

• Blogen direktorioa: Blog Directory

Technoratin erregistratutako blog guztiak ditu, kategorietan sailkatuta.

• 100 onenak: Top 100

Ongien sailkatutako blogen zerrenda, Technoratiren autoritatearen kontzeptuaren arabera. Technoratiren autoritatea algoritmo bat da, eta blog baten onarpen-maila islatzen saiatzen da, zenbait aldagai kontuan hartuta; esate baterako, blogerako esteka duten webguneen kopurua eta blogosferan unean-unean eztabaidatzen diren gaien presentzia.

• Etiketen arabera multzokatutako blogak: Tags

Technoratin azken hilabetean presentzia handien izan duten etiketen zerrenda.

• Twittorati

Twitterreko (microblogging-sarea) kontua. Horren bidez, Top 100eko blogen egileen argitalpenak biltzen dira (100 blog nagusiak, Technoratiren autoritatearen arabera).

Instalazioa eta deskarga / Web-lokalizazioa

Technoratin Internet bidez sartu behar da, nahitaez. Hona hemen haren helbidea: http://technorati.com/

Technorati

Erabilera-adibidea

Technoratin egin dezakezun lehen gauza zenbait hitz bilatzea da, hitz horiek duela gutxi non argitaratu dituzten jakiteko.

Gogoan izan Technoratik ez duela Interneten bilatuko; erregistratuta dituen blogetan soilik bilatuko du, eta berritasunak erakutsiko ditu lehenbizi.

Galde dezakegu blogosferan zer komentatu den azken aldian gripearen kontrako txertoari buruz. Horretarako, bilaketa-koadroan bi hitz idatziko ditugu: gripe txertoa

Halaber, klik egin dezakezu Top 100 aukeran, lehenbiziko ehun blogetan nabigatzeko, edo Tags (etiketak) pantailan sartu, blogetan nabigatzeko, kontuan hartuta nola katalogatu ziren. Sagua etiketa batera hurbiltzean, zenbat artikulu dituen ikusi ahal izango duzu:

Hala ere, Technoratin, informazioa bilatzen ari den bisitaria izatea baino interesgarriagoa da komunitateko kide aktibo izatea.

Horretarako, lehenik eta behin, erabiltzaile bat sortu behar duzu Join (Elkartu) aukeran klik eginez.

Bete inprimakiko datuak.

• Erabiltzaile-izena eta pasahitza bitan galdetuko zaizu, idaztean konturatu gabe akatsik ez duzula egin egiaztatzeko. Datu horietan, ezin dira karaktere bereziak eta letra azentudunak erabili.

• Datuak pertsona batek betetzen dituela egiaztatzeko (eta ez erabiltzaileak automatikoki erregistratzen dituen programa batek, datuak iruzurrez jasotzeko edo bidaltzeko), zenbait karaktere dituen irudi bat erakutsiko zaizu. Ordenagailu batek nekez interpretatuko lituzke karaktere horiek, eta karaktereok kopiatzean, erregistratze-prozesua automatikoa ez dela frogatzen duzu.

• Zerbitzuaren erabilera-baldintzak onartu behar dituzu, I agree to abide by Technorati’s Privacy Policy and Terms of Use (Technoratiren pribatutasun-politika eta erabilera-baldintzak obeditzea onartzen dut) kontrol-laukia aktibatuz.

• Egin klik Join (Elkartu) botoian.

Posta elektronikoko helbidea zuzena dela egiaztatzeko, Technoratik mezu bat bidaliko dizu, konfirmatzeko esteka duena. Egin klik esaldi honen ondoren ikusiko duzun estekan:

You're almost ready to start using Technorati! To verify your email address and get started, please go to: ... (Ia prest zaude Technorati erabiltzen hasteko! Posta elektronikoko zure helbidea egiaztatzeko eta zerbitzua erabiltzen hasteko, mesedez joan hona: ...

Technorati

Behin kontua aktibatu eta gero, alta eman beharko duzu. Horretarako, egin klik Sign In (Eman izena) aukeran:

Hurrengo urratsa zure profilaren datuak editatzea da. Horretarako, egin klik erabiltzaile-izenean (pantailaren goialdeko eskuineko sektorean dago):

Aldatu datuak: gehitu zure web pertsonalaren helbidea (URL), eta argazki bat zure profilerako (Examinar aukera fitxategia bilatzeko, eta Upload aukera, aukeratutako fitxategia berresteko eta igotzeko).

Idatzi zenbait datu pertsonal My bio (nire biografia) aukeran, eta blog bat baldin baduzu, gehitu My claimed blogs aukeran, bloga Technoratiren direktorioan gehitu dadin.

Claim botoian klik egitean, datu gehiago eskatuko zaizkizu sustatzen ari zaren blogari buruz:

• Blogaren izenburua (Blog Title)

• Helbidea edo URLa

• Zure blogaren RSS kanalaren helbidea (Feed URL)

• Zure blogerako estekak dituzten hiru blog (linking blogs)

Hautatu zenbait kategoria, eta idatzi ahalik eta etiketa-kopuru handiena. Hori lagungarria izango da, zure bloga zehaztasun handiagoz sailkatzeko. Gero, egin klik Proceed to the next step (Jarraitu hurrengo urratsera) aukeran.

Technoratin parte hartzeko beste modu bat da gehien gustatzen zaizkizun blogen alde botoa ematea.

Blog bat bisitatzen ari zarenean, egileak Technoratin botoa emateko eskatzen duela ikusten baduzu, egin klik dagokion ikonoan, bloga gustatzen zaizula adierazi nahi baduzu.

Technorati

Informazio gehiago

Technoratiren abantaila nagusia da blogen lehen bilatzailea izan dela, baina guretzat badu desabantaila bat: ingelesez dagoen informazioa da nagusi.

Badaude beste blog-bilatzaile batzuk. Bi aipatuko ditugu:

• Google Blogs – Googlek eskaintzen duen blog-bilaketako zerbitzua. Blogosfera osoan bila dezakezu informazioa, edo soilik gaztelaniaz dauden blogetan.

Zerbitzu horren abantaila nagusia da blogak Googleren bilaketa-tresnak zuzenean hartzen dituela, direktorio batean sartu beharrik gabe.

• Blogalaxia – Gaztelaniazko blogen direktorioa. Ranking bat du, direktorioaren berezko puntuazio-sistema baten araberakoa, gaikako sailkapen bat, eta etiketen araberako sailkapena.

Gaztelaniaz mintzatzen diren herrialdeetako blogetarako denez, errazagoa da gaztelaniazko informazioa bilatzea, bai eta herrialde horietako errealitatearekin lotutako gaiei buruzkoa ere.

Bestalde, komunitate jakin bateko blogetan argitaratzen diren albisteekin egunean egoteko, oso erabilgarria izan daiteke blogen planeta bat sarri bisitatzea. Blogen planetak web-orriak dira, gai jakin batekin lotutako blogen multzo baten argitalpenak erakusten dituztenak, kronologia-ordenan (berrienak lehenbizi).

Hona hemen hezkuntzako blogen bi planeta interesgarri:

	Planeta educativo: http://www.aulablog.com/planeta/ Hezkuntzari buruzko weblogen multzo bikaina.
	International Edublogger Directory: http://edubloggerdir.blogspot.com/ Hezkuntzari buruz idazten duten mundu osoko blogger asko, webgune batean bilduta.

IKT hiztegia

• Weblog: Egunkari edo nabigazio-egunkari baten formatua duen web-orria. Bertan, egileak artikuluak idazten ditu sarritan. Artikulu horiei post edo berri-mezuak esaten zaie, eta alderantzizko ordenan ageri dira blogean (post berrienak ikusten dira lehenbizi).

• Blogosfera: hitz horrek munduko blog guztiak eta blog horiek elkarren artean erlazionatzeko duten modua adierazten ditu. Interneten gero eta hedatuago dagoen fenomenoa da, oso interesgarria internautentzat; gero eta weblog gehiago daudelako, eta interkonektatuta daudelako, erreferentzia-esteken eta gomendatutako blogen bildumen bidez (blogen alboko barran izaten dira; hau da, blogroll-ean).