Deskribapena eta funtzio nagusiak

Google Wave funtzionaltasun berritzaile ugari ditu. Jarraian, horietako batzuk aipatzen ditugu:

• Denbora erreala: Beste pertsona batzuek idazten dutena ikus daiteke, letraz letra (ez da beharrezkoa mezua idazten bukatzea hura partekatzeko).

• Eransgarriak: Waveak erraz itsats daitezke edozein blog edo webgunetan.

• Aplikazioak eta luzapenak: Facebook-en o iGoogle-n bezala, garatzaileek euren aplikazioak sor ditzakete waveekin, baita joko konplexuak ere denbora errealean.

• Wiki funtzionaltasuna: Googleren wave baten barruan, mezuak edonork edita ditzake, plataforma barruko elkarrizketa guztiak partekatuak baitira. Beraz, garatzen ari den elkarrizketa batean, informazioz zuzendu daiteke, edukia gehitu edota iruzkin bat egin.

• Kode irekiko softwarea (open source): Google Waveren kodea irekia izango da, berrikuntza sustatzeko eta garatzaileek programa bere egiteko. Izan ere, horiek aukera dute software zabalkuntzak eraikitzeko Googleren API irekien bidez, bai eta beste webgune batzuetan waveak txertatzeko edo Google Waverekin elkarreragiten duten aplikazioak lantzeko. Waveak ez daude Internetetik bereizita. Aitzitik, asmoa da bien artean arintasuna egotea.

• Erreprodukzioa (Playback): Wavearen edozein zatitan atzera jotzeko aukera dago, aurretik esandakoa berriro ikusi ahal izateko.

• Hizkuntza edo mintzaira naturala: Google Waveek ortografia automatikoki zuzendu dezake, eta, testuinguruaren arabera, oso antzekoak diren hitzen arteko aldea antzeman ere. Era berean, denbora errealean itzulpen automatikoa egiteko aukera ematen du: gaztelaniaz idazten ari gaitezke, eta munduko edozein bazterretan kide batek idazten dugun testua unean bertan ingelesez jaso.

• Fitxategiak partekatzea horiek waveraino arrastatuta (Drag-and-drop): Erantsirik gabe, partekatu nahi den fitxategia waveraino arrastatuta besterik gabe, konektatzen diren guztiek sarbidea izango dute.

Erabilera-adibideak

Pantailaren eskuinaldean, wave panela azalduko da. Bertan, bilaketa-panelean hautatutako wavearen edukia ikusi eta manipulatu ahal izango dugu. Goiki barran, berez, honako botoi hauek ikusiko ditugu:

Reply : waveari iruzkin bat gehitzeko. Edit : wavearen edukiak editatzeko aukera ematen du. Playback : wavearen hasieratik iruzkinak ikusi ahal izateko. Unfolow : gure inbox-ean wave bati jarraitzeari uzteko. Inbox : wavea gure inboxera mugitzen du. Spam : wavea spam (zabor-mezu) gisa markatzen du. Read (irakurria) : wavea irakurritzat markatzen du. Unread (irakurri gabe) : wavea irakurri gabetzat markatzen du.

 

: aukera gehiago dituen zabalgarri bat irekitzen du. Aukera horien artean dago wavea zakarrontzira bidaltzea Trash edo beste karpeta batera mugitzea Move to.

Wave panelaren beheko ezkerraldean Tags (etiketak) botoia dago

, webari etiketa bat gehitzeko. Etiketa horren bidez, wavea aurrerantzean erraz kokatu ahal izango dugu.

Beheko eskuinaldean Files (fitxategiak)

botoia topatuko dugu. Haren gainean klik eginda, menu zabalgarri bat irekiko da aukera hauekin: Browse all (denetan nabigatu), Download all (denak deskargatu), Copy to new wave (wave berri batera kopiatu) eta Upload files (fitxategiak kargatu).

Erabilera-adibideak

Google Wave-n erabiltzen den terminologia

Google Wavek lengoaia propioa du bere aplikazioa osatzen duten funtzionaltasun eta zatietako bat aipatzeko. Komunikazio-plataforma hori ondo ulertzeko, beharrezkoa da erabiltzen den terminologia ezagutzea.

• Wave: Elkarrizketa jarraitu bat da, pertsona bakar bat, erabiltzaile talde bat edo robotak ere (horiek aurrerago azalduko ditugu) bil ditzakeena. Norbaitekin izandako berehalako mezularitzako elkarrizketen historia osoarekin konpara liteke. Saio bakoitzean eztabaidatutako guztiak wavea osatuko luke.
• Wavelet: Era berean, eztabaida jarraitu bat da, baina elkarrizketa zabalago baten (wave baten) barruan dago. Berehalako mezularitzako saio bakar baten antzekoa da. Wave batetik aparte sortu eta administra daitezke.
• Blip (

  

  ) : Wavelet bat baino txikiagoa da; Blip banako mezu bat da. Berehalako mezularitzako elkarrizketa batean iruzkin bakarra balitz bezala. Argitaratu eta ondoren wavetik ken daiteke.
• Document: Dokumentu bat Blip baten barruko edukiaz ari da: Blip bati lotutako hitzak, karaktereak eta fitxategiak.
• Extension: Wave baten barruan funtzionatzen duen aplikazioa da. Aplikazio horiek wave batean parte hartzen den bitartean erabil daitezke. Bi luzapen mota daude: Gadgets eta Robots.
• Gadgets: Erabiltzaileek elkarreragin ahal izateko aplikazioak dira. Jokoak edo iritzi-tresnak, inkestak edo bestelakoak izan daitezke.
• Robots: Automatak dira, wave baten barruan parte-hartzaile edo erabiltzaile gisa esku har dezaketenak. Wavearen beste erabiltzaile batekin komunikatu eta elkarreragiten dute. Kanpoko iturrietatik (adibidez, Twitter) informazioa horni dezakete, edota wave baten edukia berrikusi, zuzentzaile ortografikoaren eta aldibereko itzultzailearen kasuan bezala.
• Embeded Wave (wave integratua): Wave integratu bat wave bat eta, horrekin batera, elkarrizketa lekualdatzeko modua da, wave hori bere web-orrian kokatzeko.

Orain, Google Waveren lau panel nagusiak eta aplikazioan erabiltzen den terminologia ezagutzen ditugunez, ikus dezagun besteak beste zein egoeratan waveak erabilgarri izan ditzakegun. Gogora dezagun aplikaziorako sarbidea mugatua dela gida hau garatzeko garaian. Horregatik, erakutsi beharreko irudi asko adibide gisa eskuragarri dauden waveetatik hartuko dira. Horiek Googlek ingelesez sortuak dira.

Erabilera-adibideak

Nola erabili Wave?

Gertaera bat edo talde-jarduera bat antolatzeko

Parte-hartzaileen artean posta elektronikoak trukatu beharrean, wave bat sortzea aparteko aukera da gertaera bat antolatzeko. Gertaeran parte hartuko duten pertsona guztiak gune bakarrean (wave) elkartuta, aukera izango dugu proposatutako ideia eta iruzkin guztiak biltzeko, bazkari baten kasuan menu bat iradokitzeko, mapak gaineratzeko, eguraldiari buruzko gadgetak sartzeko (aire zabaleko gertaera bat balitz) eta Google Waveren tresnak gehitzeko ere, hala nola,

gadgeta. Horrek, koadro batean, gure proposamenari “bai” (Yes), “ez” (No) edo “agian” (Maybe) erantzuten dioten pertsonak adieraziko dizkigu. Jarraian, wave baten azken zatia izan litekeena azalduko dugu. Horretan, hamar lagunek elkarrekin harremanetan jartzen dira eta astebururako barbakoa bat antolatzen du. Wavean parte hartzen duten 10 lagunetako edozeinek bere ideiak eman edo gainerakoen iruzkinak ikus ditzake, denbora errealean nahiz wavean sartzen den edozein unetan. Gogora dezagun Playback botoiarekin wave sortu denetik egindako iruzkin guztiak eskuragarri ditugula.

tresnaren bidez, modu azkarrean ikus dezakegu 6 parte-hartzaile baieztatuta ditugula, 2k agian parte hartuko dutela, batek ezin duela eta lagun batek oraindik erantzun ez duela; lagun bakoitzaren mezuak errepasatu behar izan gabe etorriko ote den jakiteko.

Erabilera-adibideak

Lan-bilera bat deitzea, egindako bileraren zirriborroa egituratu eta jakinaraztea

Wave baten bidez, bilera bat deitu eta aztertu beharreko gaiak finkatu ditzakegu. Horiek parte-hartzaile guztiek iradoki eta alda ditzakete. Parte-hartzaile guztien artean agenda adostu ondoren, wave bera erabil daiteke

tresnarekin, bertaratzeko asmoa baieztatzeko. Bilera amaitzean, aukera dago berriz ere bileraren wavean sartzeko, guztien partaidetzarekin haren zirriborroa egituratzeko.

Erakusten dugun adibidea bost lankideren arteko bilerarena da. Hasiera batean, aire girotua konpontzearekin lotutako gaia jorratzeko deitu da. Hasierako planteamendu horretatik abiatuta, horren inguruko zenbait iruzkin azaldu dira, bai eta bileran aztertu beharreko beste hiru gai ere. Azkenik, bilerarako agenda bat adostu dute. Hala, gai bat jorratu beharrean 4 aztertuko dituzte. Era berean, gai bakoitzaren inguruan eztabaidatu beharreko hainbat iruzkin edo ikuspegi agertu dira.

Wavea erabiltzen jarrai daiteke, bileraren zirriborroan ezarri beharreko ekintzei jarraipena egiteko eta horien betetzea dokumentatzeko. Horrela, informazio guztiawave berean egongo da, planteatutako ekimenaren hasierako planteamenduetatik azken emaitzetara iritsi arte.

Antolamendu-prozesuan edo bileran sartuta egon ez direnek guztiaren berri izan dezakete wavean noiznahi sartuta, esaterako: zeinek planteatu zuen aztertu beharreko gai bakoitza?, zein dira gauzatu beharreko ekintzen arduradunak? eta azkenean zein emaitza lortu zen? Hori guztia wave bakarrean dokumentatuta egongo da.

Erabilera-adibideak

Taldeko proiektuak edo txostenak egituratzea

Aukera dago denbora errealean txosten edo proiektu baten zirriborroaren edukia antolatzen lankidetzan aritzeko, iruzkinak sartzeko eta hainbat kokalekutatik dokumentu bakarrean zuzenketak egiteko, erantsitako fitxategietan kopiak bidali eta sinkronizatu gabeko zenbait dokumentu sortu behar izan gabe.

Wavean guztiek alda dezaketen dokumentu bakarra egoteak erraztu egiten du informazioa bilatzea, bananduta lan eginez gero edukiak bikoiztu beharrik gabe.

Ideia-jasak egitea (Brainstorming)

Wave bat sortuta aukera dago zenbait pertsona gonbidatzeko eta gai baten inguruan ideiak trukatzeko, bai eta denbora errealean edukiak (hala nola, irudiak, bideoak, URLak nahiz beste wave batzuetarako linkak) gehitu eta partekatzeko ere. Ideia-jasa amaitzean hoberenak hauta ditzakegu, wave beraren barruan horiek garatu eta eztabaidatzeko, guztientzako gogobetegarria izango den emaitza lortu arte.

Gogoan izan dezagun parte-hartzaileek wavearen barruan edonondik elkarreragin dezaketela, beste hizkuntza batzuetan ere.

Irudiak, bideoak edo dokumentuak partekatzea

Argazkiak waveraino arrastatutako besterik gabe, taldeko argazki-albuma egin daiteke, bakoitzak dituen argazkiak ekar ditzan. Wavearen erabiltzaile guztiek aukera izango dute bertan dauden argazkiak kopiatzeko, baita iruzkinak egiteko ere.

Aplikazioaren bidez, era berean, wavearen barruan modu pribatuan iruzkinak parte hartzaile batzuekin bakarrik parteka daitezke. Iruzkin horiek ez dituzte ikusiko gainerako parte-hartzaileek.

Gadgetak erabiltzea

Gadget bat Google Waveren luzapen mota bat da. Aplikazio horiek erabateko funtzionaltasuna dute. iGoogle edo OpenSocial-erako dauden ia gadget guztiak wave gisa erabili ahal izango dira. Horiek waveetan erabiltzearen abantaila da waveetan denbora errealean elkarreragiteko aukera. Ildo horretatik, aplikazioa Facebook edo MySpace-ren antzekoa da.

Gadgetak wave jakin baten berariazkoak dira, eta ez erabiltzaile batenak; hau da, gadgeta waveko parte hartzaile guztiei dagokie. Google Wave aplikazioan aurretiaz ezarritako gadget batzuk daude, adibidez, Sudoku-rena, wavearen barruan beste batzuen lankidetzarekin sudokuak ebazteko (puntu-kontagailu bat du, erantzun zuzenengatik puntu positiboak eman eta erantzun okerrengatik puntu negatiboak ematen dituena). Beste gadget bat Maps izenekoa da. Horrek aukera ematen du Google Maps-eko mapa batean sartzeko, wavean ipintzeko eta horren gainean elkarreragiteko (iruzkinak edo azalpenak eginda).

Informazio gehiago

Dataren araberako bilaketa

past: aldia	Adierazitako aldiaren barruko wave guztiak bilatzen ditu.
previous: aldia	Adierazitako aurreko aldiko wave guztiak bilatzen ditu.
before: aldia	Adierazitako aldiaren aurreko wave guztiak bilatzen ditu.
after: aldia	Adierazitako aldiaren ondorengo wave guztiak bilatzen ditu.

Oharra: Eguna (day), astea (week), hila (month) eta urtea (year) dira onartutako aldiak. Eguna, astea, hila eta urtea ingelesezko inizialarekin laburtu daiteke: d, w, m eta y, hurrenez hurren. Era berean, denboraldiko edozein eragileren aurretik “N” gehitu daiteke, bilatu nahi diren egun, aste, hil edo urteen kopurua zehazteko. “N”-k zero baino handiagoa izan behar du. Adibidez, past:3days bilaketak gaurko, atzoko eta herenegungo waveak emango ditu.

Gako-hitzaren (keyword) araberako bilaketa

about: gako-hitza	Edukian gako-hitza duten wave guztiak bilatzen ditu.
title: gako-hitza	Izenburuan gako-hitza duten wave guztiak bilatzen ditu.
caption: gako-hitza	Gako-hitza fitxategiaren izenean dagoen erantsitako fitxategi bat duten wave guztiak bilatzen ditu.

Oharra: me (ni) gako-hitza aurreko eragile guztiekin erabil daiteke zure buruaren bilaketak egiteko.

Wave baten egoeraren araberako bilaketa

is: read (irakurria)	Wavearen mezu guztiak (erantzun pribatu guztiak barne direla) irakurri direneko wave guztiak bilatzen ditu.
is: unread (irakurri gabe)	Wavearen gutxienezko mezu bat irakurri gabe duten wave bilatzen ditu.
is: filed (artxibatuta)	Karpetetako batean artxibatu diren wave guztiak bilatzen ditu.
is: unfiled (artxibatu gabe)	Karpetetako batean artxibatu ez diren wave guztiak bilatzen ditu (oraindik hauetan daude: “in inbox” edo “in: all”).
is: followed (jarraipenarekin)	Jarraitzen ari zaren wave guztiak bilatzen ditu.
is: unfollowed (jarraipenik gabe)	Jarraitzeari utzi diozun wave guztiak bilatzen ditu.

Informazio gehiago

Erantsitako fitxategiak (attachments) dituzten waveen bilaketa

has: attachment (erantsia)	Erantsitako fitxategia duten mezu guztiak bilatzen ditu.
has: document (dokumentua)	Erantsitako dokumentu-fitxategia duten mezu guztiak bilatzen ditu.
has: image (irudia)	Erantsitako irudi-fitxategia duten mezu guztiak bilatzen ditu.
caption: term (terminoa)	Argazki bat duten mezu guztiak bilatzen ditu, argazkiaren izena (caption) bilatutako terminoa izanik.
filename: keyword (gako-hitza)	Fitxategi-izenean gako-hitza duen erantsitako fitxategiren bat daukaten wave guztiak bilatzen ditu.
mimetype: keyword (gako-hitza)	Fitxategi-izenean gako-hitza duen mimetype fitxategi erantsiren bat daukaten wave guztiak bilatzen ditu.

Searching by folder

in: folder name (karpeta-izena)	Dagokion karpeta-izeneko wave guztiak bilatzen ditu.
in: search name (bilaketa-izena)	Gordetako bilaketan wave guztiak bilatzen ditu: (bilaketa-izena)
is: unfiled (artxibatu gabe)	Sortutako fitxategi batera mugitu ez diren wave guztiak bilatzen ditu.
is: filed (artxibatuta)	Sortutako fitxategi batera mugitu diren wave guztiak bilatzen ditu.

Miscellaneous search operators

has: gadget	Gadgetak dituzten wave guztiak bilatzen ditu.
has: gadgetname (gadgetaren izena)	Gadgetaren izena duten wave guztiak bilatzen ditu.
gadgeturl: keyword (gako-hitza)	Bere URLan gako-hitza duen gadget bat daukaten wave guztiak bilatzen ditu.
gadgettitle: keyword (gako-hitza)	Bere izenburuan gako-hitza duen gadget bat daukaten wave guztiak bilatzen ditu.
has: tag (etiketa)	Edozein etiketa duten wave guztiak bilatzen ditu.
tag: izena	izena etiketa duten wave guztiak bilatzen ditu.
tag:subtag	Konbinazioa duten wave guztiak bilatzen ditu.
title: term (terminoa)	Izenburuan terminoa duten wave guztiak bilatzen ditu.
attribute: value keyword	Honako hau duten wave guztiak bilatzen ditu: <.... attribute=value ...>, donde keyword (palabra clave ) es un valor.
has: link	Linkak dituzten wave guztiak bilatzen ditu.
link: URL	URL baterako linkak dituzten wave guztiak bilatzen ditu.