Zer da podcast-a?

• Informazioa erabiltzaileenganaino iristen da: RSS kanalak

Interneten argitaratzen den informazioa ez da estatikoa azken urteotan. Gero eta web-orri gutxiagok du informazio finkoa eta denboraren joanean aldaketarik egiten ez duten web-orriak ere gutxi dira dagoeneko.

Gaur egun, webgune gehienek eduki dinamikoa dute, etenik gabe berritzen diren edukiak dituztenak, aldian aldiko argitalpenen antzera. Are gehiago, erabiltzaileek berek eskaintzen dute informazioa askotan; esate baterako, gizarte-sareak edo eguneroko edukiei gizarte-sareen funtzioak eransten dizkioten webguneak.

Badira web-orri berezi batzuk, Weblog, Blog edo Bitakora izenez ezagutzen direnak; horien helburu bakarra edukia aldian-aldian editatzea da, argitaratutako azken informazioa lehen planoan erakusten dutela eta ordura arteko argitalpenen historiala ikusteko moduan jartzen dutela.

Eguneroko intimo baten edo bidaia-eguneroko baten antzekoa den Bitakora web-orrian eduki zaharrak ez dira ezabatzen ez eta aldatzen ere. Lehendik argitaratuta dagoen gairen bati buruz azken orduko berriak egonez gero, beste artikulu bat idazten da aurrekoa aipatuta, eta behar beste azalpen ematen da.

RSS kanal batean harpidetza egiteko zenbait aplikazio daude:

• Programa agregatzaileak: RSS kanelatako informazioa erantsi ahala, informazio hori jasotzeko aukera ematen duten tresnak dira. Besteak beste, hauek dira erabilienak:

  • Ordenagailuan instalatu behar direnak
    • AmphetaDesk (multiplataforma):
      • http://www.disobey.com/amphetadesk/
    • Liferea (Gnome mahaigainerako):
      • http://liferea.sourceforge.net/
    • FeedReader (Windowserako):
      • http://www.feedreader.com/
    • Vienna (Macerako):
      • http://www.vienna-rss.org/vienna2.php

• Online erabiltzen direnak:
• My Yahoo! :http://es.my.yahoo.com/
• Google Reader:http://www.google.es/reader/
• Blog lines:http://www.bloglines.com/
• Netvibes:http://www.netvibes.com/

• Beste programa batzuk ere ematen dute aukera RSS kanaletan harpidetza egiteko; besteak beste:

  • Mozilla Firefox, Safari, Internet Explorer: gehien ezagutzen diren nabigatzaileek RSS kanal bateko berrikuntzak jasotzeko aukera ematen dute.

  • Thunderbird: posta elektronikorako softwarea da, eta RSS kanalak eransteko eta horiek posta-kontuen antzera bistaratzeko aukera ematen du.

Oso konbinazio berezia: Podcasting gaiarekin jarraituz

Halako testuingurua izanik, podcasting izenez ezagutzen duguna, blogen bilakaera esanda kontzeptualizatu genezake. Izan ere, webaren bidez materiala erregularki argitaratzean datza, lehendik argitaratuta dagoena ezabatu eta aldatu gabe, baizik eta sarrera historikotzat erregistratuta, eta soinua hedatzen dela testua eta irudiak hedatu ordez.

Podcasting delakoak erradiofonia tradizionalaren bilakaera direla esanda ere identifika ditzakegu, audio-edukia ere hedatzen baita erabiltzaileentzat. Baina bada desberdintasun handi bat: entzuleak munduko edozein tokitan egon daitezke eta edozein unetan entzun ditzakete programak, baldin eta horiek argitaratu badira.

Laburbilduz,Podcasting a blogen, irratiaren eta beste elementu teknologiko batzuen arteko oso konbinazio berezia da, eta horiek gabe ezinezkoa zitekeen hura garatzea.

Bitarteko berria da, ezaugarri bereizgarriak dituena, bestelakorik ordezten ez duena, eta, halaber, erabilera garrantzitsuak eskaintzen dituena hezkuntzaren alorrean, aurrerago ikusiko dugunez.

Podcast-en adibide batzuk

Podcasting jarduera ikasgelan

Irakasleak ikasleentzat hitz egiten

Kasu horretan, bariazio asko izan ditzakegu, hezkuntza-mailaren arebera (eta, beraz, entzuleen adinaren arabera), lan-esparruaren arabera, etab.

Unibertsitateko ikasleek ikasgaiak egoera hauetan entzun ditzaketela irudika dezakegu: bidaiatzen ari direla, kalean paseoan dabiltzala edo ariketak egiten ari direla. Horrez gain, material hori ikasgelan ere entzun ahalko da, haur-hezkuntzako haurrentzako ipuinen gisa, edo ikasleek informazioa lortu beharreko testu gisa. Hona hemen zenbait adibide:

Podcasting jarduera ikasgelan

Ikasleek, irakasleek zuzentzen dutela lana

Hezkuntzaren alorrean, hau da podcasting-aren erronka interesgarriena: ikasleak izatea produkzioen protagonistak, bai eta egileak ere.

Prozesua luzea da eta zenbait diziplinak parte hartzen dute: informazioa jaso (bilatu, ebaluatu, hautatu), gidoiak idatzi (idatzi, zuzendu, adostu) eta grabatu.

Prozesu horretan bilaka daiteke podcasting-a zenbait ezagutza-esparruren arteko elkargune. Izan ere, besteak beste, musikako, hizkuntzako, zientziako eta informatikako irakasleen arteko lana da. Hona hemen zenbait adibide:

Podcast-a gure ikasgeletan

Podcasting jarduera ikasgelan

Profesionalek, helburu didaktikorik gabe (baina baliagarriak izan daitezkeenak hezkuntzaren alorrean)

Zibernauta guztientzat igorritako programak baino ez dira; hala ere, ikasgelarako erabilgarriak izan daitezkeen edukiak lantzen dituzte: haurrentzako ipuinak, osasunari, politikari, ekonomiari buruzko audioak edo entzuleentzat interesgarriak izan daitezkeen gaiei buruzkoak. Hona hemen zenbait adibide:

Podcasting gehiago: hezkuntza-alorreko proposamenak, zenbait mailatarako

Hezkuntza-alorreko podcasting-ei edo podcasting-arekin zerikusia duten hezkuntza-alorreko proiektuei buruzko adibide gehiago eskainiko dizkizugu.

Nola sortu eta eskegi podcast bat?

Audio bat grabatzea

Audacity programa instalatu ondoren, grabazio- eta erreprodukzio-kontrolak azalduko dira pantailaren goiko aldean.

• Sakatu Grabar (Grabatu) botoia, lehendabiziko soinu-proba egiteko.

Zure mikrofonoa konektatuta badago eta bolumena behar bezala doituta badago, soinuak adierazten dituen uhinak ikusiko dituzu hitz egin ahala:

• Sakatu Pausa (Eten) edo Parar (Gelditu) aukera, soinu-proba amaitzeko:

• Sakatu Reproducir (Erreproduzitu) aukera, grabatutako audioa entzuteko (ez bada ezer grabatu baina lerro etengabe bat ikusten baduzu, doitu ekipoaren grabazio-bolumena eta erreparatu mikrofonoari).

Nola sortu eta eskegi podcast bat?

Audioa editatzea

Audioa argitaratu baino lehen, gutxieneko editatze-lanak egin behar dira isiluneak, zaratak edo erantsi nahi ez diren zenbait hitz ezabatzeko.

Horretarako, audioa entzun behar duzu, ezabatu beharreko zatiak gutxi gorabehera non dauden jakiteko.

• Arrastatu sagua audioaren zati baten gainean, aukeratzeko. Gris kolorearekin nabarmenduko da aukeratutako zati hori:

• Egin klik zoom-ean (batuketaren ikurra duen lupa), hautatutakoa handiago ikusteko.
• Sakatu Reproducir (Erreproduzitu) aukeran, zati hori soilik entzuteko. Erabili berriro zomm-a handiago egiten jarraitzeko eta aukeratutakoa hobetzeko. Hori egin, ezabatu nahi duzun zatia soilik entzuten duzun arte, erreproduzitu aukera sakatzean.
• Egin klik guraizearen marrazkian, aukeratutakoa ezabatzeko.

• Gorde sortzen den fitxategia. Audacity programaren jatorrizko formatua .aup (Audacity Project) da.
• LAME liburutegia instalatu baduzu, Mp3 formatuan gorde ahal izango duzu grabazioa, hau da, podcast gehienak argitaratzeko erabiltzen den formatuan. Deskargatutako fitxategia deskonprimitu beharko duzu Audacity programari adierazteko non kokatu dll.fitxategia.

• Audioan etengabeko zarata entzuten bada, mikrofonoaren akatsa edo kanpoko soinu etengabea balitz bezala, ezabatzen saia zaitezke. Horretarako, lehendabizi, audio-fitxategiaren kopia egin ezazu aurrera jarraitu baino lehen.
• Kopia egiteko, egin klik Guardar proyecto como (Gorde proiektua honela) aukeran, menuan Archivo (Fitxategia) aukeran, eta beste izen jarri fitxategiari.

Orain, kopiarekin ari garenez, enbarazu egiten duen hondo-zarata ezabatzen saia gaitezke.

• Lehenik eta behin, ezabatu nahi den soinua soilik entzuten den audio-zatia aukeratuko duu.
• Gero, lehen aukera hautatuko dugu, Eliminación de ruido (Zarata ezabatu) Efecto (Efektua) dioen menuan.

• Une honetan, morroi horri eskatu behar diogu hautatutakoa erregistratzeko, hain zuzen, audio osoan ezabatu nahi den zaratatzat.

• Morroi horretaz baliatuta zarata ezabatzeko bigarren urratsa hau da: zarata ezabatu nahi den audio-zati guztia aukeratzea.
• Grabazio osoa bada, Seleccionar / Todo (Hautatatu / Dena) aukera hauta dezakezu, Editar(Editatu) dioen menuan.

• Itzuli Efecto(Efektua) menura, Eliminar ruido (Zarata ezabatu) aukerara, eta erreparatu bigarren urratsaren aukerei:

• Egin klik Previsualización (Aurrebista) aukeran, grabazio-zatia zaratarik gabe entzuteko.
• Arrastatu korritze-barra ezkerretara zarata gutxiago ezabatzeko, edo eskuinetara gehiago ezabatzeko.

• Aurrebistakoa gustukoa duzunean, egin klik Eliminar ruido(Zarata ezabatu) botoian.
• Efecto (Efektua) menuan bolumena igotzeko eta jaisteko aukera ere izango duzu (anplifikatu, zenbaki positiboak bolumena igotzeko eta negatiboak jaisteko) bai eta tonuz eta abiaduraz aldatzeko, oihartzuna eransteko, alderantzikatzeko etab. egiteko ere. Kopia erabili beti lan egiteko, lana osorik ez galtzeko.

Nola sortu eta eskegi podcast bat?

Audioaren edukia handitzea

Uneko audioari edukia gehitzeko Ir al final(Joan amaierara) botoia erabiliko dugu lehendabizi.

Audio gehiago grabatzen baduzu Grabar (Grabatu) botoia sakatuta, beste pista batean eransten ari dela antzemango duzu. Litekeena da bi pista horiek ongi koordinatuta ez egotea.

Nola mugitu pista bateko edukia aurretik edo ondoren entzun ahal izateko?

• Egin klik lehendabiziko pistaren amaieran, bigarrena hastea nahi duzun tokian bertan.

• Erabili zoom botoia zehatzago hautatzeko tokia.

• Egin klik bigarren pistan, mugitu nahi duzun tokian.

• Hautatu Alinear pistas… / Alinear con cursor (Lerrokatu pistak / Lerrokatu kurtsoarekin), Proyecto (Proiektua) menuan. Kurtsorea dagoen pista posizio horretara mugituko da.

• Efektu bereziak, hondo-musika, gortinak edo audio-zatiak eransteko, Importar audio (Inportatu audioa) aukera erabili, Proyecto (Proiektua) menuan. Audio hori beste pista batean erantsiko da.
• Lana argitaratu aurretik, entzun osorik, dena ondo dagoela ziurtatzeko. Gogoan izan azken urratsa fitxategia Mp3 formatura esportatzea dela.

Podcasting-a ostatatzea

iVooxerabiltzea gomendatzen dizugu, gaztelaniaz dagoelako eta doan espazio-kopuru handia eskaintzen duelako.

Podcasting bat sortzea iVoox erabilita:

• Sartu web-orri honetan: http://www.ivoox.com/

• Erregistratu:

• Zenbait datu eman beharko dituzu, besteak beste, izena, herrialdea..., eta erabiltzaile-izena eta pasahitza aukeratu. Pasahitza bi bider idazten da, mekanografia-akatsak egon ez daitezen.
• iVoox aplikazioaren lege-mailako baldintzak onartu behar dituzu eta irudian ikusten diren bi hitzak kopiatu. Segurtasun-neurria da hori, izen-emate automatizatuak egon ez daitezen (makinek egindakoak gizakien ordez).

• Posta-mezu bat jasoko duzu inprimakian adierazitako helbidean. Bertan, esteka bat izango duzu eta klik egin beharko duzu posta-kontua berresteko.

Kontua berretsi ondoren, zure audioak kargatzen has zaitezke. Ikus dezagun prozesua.

• Egin klik Subir audio (Audioa kargatu) botoian.

• Bete inprimakia eta adierazi bertan audioaren izenburua, deskribapena, irudi bat eta hiru kategoria.
• Gero, idatzi zenbait gako-hitz, komekin bereizita, audio hori modu askotan bilatu ahal izateko: hezkuntza, ipuinak, literatura, haurrak, matematika, zientziak, edo zuk produzitutakoa identifikatzen lagunduko duen edo beste norbaitek bilaketetan erants dezakeen termino oro.
• Hautatu genero bat eta hizkuntz nagusi bat panelean.

• Eta azkenik, adierazi zer lizentzia-baldintzatan argitaratu duzun lan hori. Berebiziko garrantzia du puntu horrek, lana zer modutan partekatzen duzun adieraziko baituzu.

• Egin klik Escoge tu licencia (Hautatu zure lizentzia-mota) aukeran, lehentasun horiek aldatzeko.

Nola sortu eta eskegi podcast bat?

• Audioa zure produkzioen multzokoa izan dadin, kanal batean erantsi behar duzu. Lehendabiziko argitalpena denez, beste kanal bat sortu beharko duzu.

• Kanalaren datuak adierazteko inprimaki bat bete behar duzu. Kanal batek zenbait programa har ditzake bere baitan, baina, hasteko, programarentzat eta kanalarentzat izen bera erabili dezakezu.

Programa bakoitzak, aldi berean, zenbait audio-fitxategi har ditzake bere baitan.

Bete dugu lehen urratsa! Orain, audioa kargatu dezakegu.

• Egin klik Fichero de audio (Audio-fitxategia) aukeran, eta, ondoren, Examinar(Arakatu) aukeran.

• Hautatu MP3 fitxategia (gehienez 125 MB izan behar ditu eta gutxieneko kalitatea ziurtatuta) eta itxaron prozesua amaitu arte.

iVoox aplikazioak zenbait minutu beharko ditu kargatutako fitxategia prozesatzeko, eta Mi zona privada (Nire eremu pribatua) izenekoan sartzeko iradokitzen du:

Gune horretan izango dituzu zure kanalak, zure programak eta zure fitxategiak. Horietako bakoitzari buruzko informazioa ikusi ahal izango duzu, eta editatu, ezabatu eta abar egin ahal izango duzu:

• Egin klik zuk argitaratutako izenburuan eta zure audioaren orria ikusi ahal izango duzu:

Audioaren orriaren bidez sartu ahal izango duzu kanalaren orrian; horretarako, egin klik zure izenaren gainean. Gogoan izan kanal batek programa-multzo bat izan dezakeela bere baitan, eta programa bakoitzak, halaber, audio-fitxategien multzo bat izan dezakeela.

Beste erabiltzaile batzuek ere erabil dezakete zure kanalaren, zure programaren edo audio jakin baten esteka.

Bai audioaren orrian, bai kanalaren orrian egin ahal izango duzu klik programaren izenaren gainean, orria ikusteko:

Urrats guztiak bete badituzu, lortu duzu online edukitzea zure lehendabiziko podcast-programa!

Nola sortu eta eskegi podcast bat?

Doako guneak eta tresnak hautatzea Podcasting-erako

Podcasting-a sortzeko doako tresnak hautatu ditugu zuen esku jartzeko.

Izena eta deskribapena	Helbidea URL
Doako ostatatzea podcasting-erako
Ivoox: doako ostatatzea podcasting-erako; eguneko, gutxi gorabehera, 2 ordu-audiorako lekua eskaintzen dute.	http://www.ivoox.com/
Poderato: doako ostatatzea podcasting-erako; 1GB doan.	http://www.poderato.com/
MyPodcast: doako ostatatzea podcasting-erako.	http://www.mypodcast.com/
Podbean: doako ostatatzea podcasting-erako, eta, halaber, ordaindutako zerbitzurako aukera ematen du.	http://www.podbean.com/
Libsyn: doako ostatatzea podcasting-erako, eta, halaber, ordaindutako zerbitzurako aukera ematen du.	http://www.libsyn.com/index.php?&mode=logout&message =
Pod-o-Matic: doako ostatatzea podcasting-erako, eta, halaber, ordaindutako zerbitzurako aukera ematen du.	http://www.podomatic.com/
Beste tresna baliagarri batzuk
Easy Podcast: podcast-a argitaratzeko tresna. Ez du ostatatze-zerbitzua. Gaztelania eta Ingelesa. Multiplataforma (Windows eta Linux)	http://www.easypodcast.com/index-es.html
Internet Archive: edukiak kargatzeko aukera ematen duen gunea da; eduki horiek gunea bisitatzen duen pertsona ororen esku geratzen dira (Creative Commons edo domeinu publikoko lizentzia)	http://www.archive.org/index.php
Audacity: audioa editatzeko tresna, zure podcast-ak grabatzeko	http://audacity.sourceforge.net/
Blip.tv: doako ostatatzea audiorako	http://blip.tv/
Banco de imágenes y sonido (hau da, irudi- eta soinu-bankua): soinu-bilduma, zure podcast-ei efektu bereziak eransteko.	http://bancoimagenes.isftic.mepsyd.es/
The Free Sound Project: soinu-bankua, doako lizentziaduna	http://www.freesound.org/
Soinu-bankua: soinu-efektuak zure podcast-entzat	http://www.findsounds.com/
Jamendo: musika librea zure programetan eransteko.	http://www.jamendo.com/es/

Podcast-aren bilakaera

Bideoa Internet bidez

Webcasting, vlogging, vidblogging, videopodcasting… Internet bidez jende guztiaren esku jarritako bideoen multzoa argitaratzeko aukerari buruzko fenomenoa identifikatzeko erabiltzen diren izen batzuk dira horiek guztiak.

Podcasting-ean bezala, bideoak irakasle batek egindakoak izan daitezke -materiala beste irakasle batzuekin osatuta-, edo irakasle batek bere ikasleentzat edo web-orria bisitatzen duten ikasleentzat egindakoak, edo ikasle-talde batek irakaslearekin batera editatutako bideoak izan daitezke, bai eta ikasgelarako baliagarriak diren baina hezkuntzarekin zerikusia ez duen adituren batek egindakoak.

Badira Interneten bideoak ostatatzeko gune oso ezagunak. Horietan guztietan aurki daiteke oso material baliagarria ikasgeletarako:

Youtube
Google
Teachertube

Bestalde, dagoeneko oso ohikoa da bideoak edo animazioak argitaratzea blog arruntetan, eta inolako tresna espezifiko erabili gabe videopodcasting-a sortzea.

Esate baterako, Buenos Aires hiriko Sacratísimo Corazón de Jesús ikastetxeko ikasleen blog honetan, koadroz koadro egindako animazioak argitaratzen dituzte:

• URL:http://sacradelfuturo.blogspot.com/

Maria Teresa Santiagoren irudi-lantegian oso gauza interesgarriak produzitzen dira eta haren web-orrian daude pertsona ororen eskura.

• URL:http://web.mac.com/mteresa1/Sitio_web/Podcast-V%C3%ADdeo/Entradas/2009/2/22_LA_SIRENITA.html

Bada beste adibide on bat ere; hain zuzen, Irun-Donostiako Erain ikastetxeak hezkuntzari buruz egindako bideo digitalen bilduma.

• URL:http://www.erain.es/vde/videos/index.asp

Badira, halaber, horiek ostatatzeko bideopodcast-direktorioak eta doako zerbitzuak:

Videopodcasts.tv

• URL:http://www.videopodcasts.tv/category/8/Education

Blip.tv

• URL:http://blip.tv/

Podcast-aren bilakaera

Sakelako telefonoa, RSS kanal bati buruzko informazioa argitaratzeko edo jasotzeko.

Teknologiak aurrera egiten du, erabiltzailearen mugikortasunaren mesedetan. Lehen, bidaiatu bitartean, audio-gailu eramangarri batez entzuten genituen eskolak, etxeko ordenagailuan deskargatu ondoren; baina, orain, aldiz, teknologiari esker, sakelako telefonoaren bidez zuzenean eskura eta entzun daitezke podcasting-ak.

Software asko daude, sakelako telefonoaren markaren arabera, neurri handi batean. Nokiaren aplikazioak aurki daitezke Blackberry-rako edo iPhone-rako gune ofizialetan.

Podcast-aren bilakaera

Amaitzeko

Kapsula-lantegi hau interesgarria iruditu bazaizu eta gehiago jakin nahi baduzu, hautatu ditugun erreferentzia hauek bisitatzea gomendatzen dizugu.

• Irakasle berritzaileen atal berezia: podcast-a.

  • http://www.profesoresinnovadores.com/especiales/verEspecial_.asp?id=23

• Podcasting bat sortzeko modua, doako zerbitzuak erabilita: Blogger, Bliptv eta Feedburner.

• http://blog.modestocaballero.com/post/2009/09/26/publicar-tu-podcast-usando-recursos-gratis-blogger-bliptv-y-feedburner

• Podcast-ek hezkuntzaren alorrean duten balioa: Grimm Proiektua.

  • http://www.proyectogrimm.net/index.php?cmd=cont_articulo&id=381