Erabilera-adibideak

Nola egin kalkulu-orri bat OpenOfficeko Calcen?

KASU PRAKTIKOA: Kalkulu-orri bat egitea gelako kalifikazioekin

Kalkulu-orri berri bat sortzea

• Lehenago ikusi dugu nola ireki daitekeen kalkulu-orri berri bat, bertan lanean hasteko.

Kalkulu-orria editatzea eta oinarrizko estiloak aplikatzea.

Programa irekitakoan, lehenengo orri hutsa agertuko zaigu, eta bertan lanean has gaitezke. Kurtsorea A1 gelaxkan egongo da automatikoki. Letrek zutabeak adierazten dituzte, eta zenbakiek, berriz, errenkadak.

• Gure kasu praktikorako, ikasle-zerrenda bat eta azterketa batean lortu dituzten kalifikazioak erabiliko ditugu, hau da, testua eta zenbakizko datuak izango ditugu. Zutabe batean ikasleen izenak idatziko ditugu, bata bestearen azpian, eta hurrengo zutabean, berriz, ikasle bakoitzak azterketan lortu duen kalifikazioa, hemen ikus daitekeen moduan:

Gelaxka batean daturen bat idaztean, edukia formula-barran ere agertzen da. Aurrerago ikusiko dugu zertarako erabiltzen den hori, batez ere eragiketa matematikoak egiteko.

Zutabe baten edukia erdian lerrokatzeko, zutabea hautatu behar da gainean klik eginez; gure kasuan, D zutabea aukeratuko dugu (1). Gero, formatu-barrako erdian lerrokatzeko botoian klik egin (2).

• Hurrengo irudian ikusiko dugunez, hautatutako zutabeko gelaxken edukia gelaxka bakoitzaren erdian lerrokatuta dago.

Erabilera-adibideak

Dokumentua gordetzea

Garrantzitsua da erabiliko dugun kalkulu-orri berriari izena jartzea eta gure ordenagailuan gordetzea. Lanean ari garen heinean, komeni da sarri gordetzea egindakoa; hartara, egindako lana ez da kaltetuko edo ez da galduko bat-batean ordenagailua itzaltzen bazaigu, edo nahi gabe dokumentua gorde gabe ixten badugu.

Horretarako, egin klik Archivo (Fitxategia) aukeran menua zabaltzeko, eta hautatu Guardar como… (Gorde honela) aukera. Leiho bat irekiko da, eta bertan dokumentuari izena jarri ahal izango diogu gordetzeko (2); gure kasuan izena “autorización” (baimena) izango da. Dokumentua gordetzeko tokia ere hautatu ahal izango dugu (1); besterik adierazi ezean, Mis documentos (Dokumentuak) karpetan gordeko du.

• Dokumentua hautatutako izenarekin eta hautatutako tokian gordetzeko, egin klik Guardar (Gorde) botoian (3).

Irudian hautatuta dagoen tresna-barrako ikonoa ere erabil dezakegu (kapsula-lantegi honen hasieran azaldu dugun lasterbideetako bat).

• Behin dokumentua guk jarritako izenarekin gordetakoan, izen hori titulu-barran azalduko da, eta gure kasuan “calificaciones examen.ods” (azterketako kalifikazioak.ods) da (Calcek bere kalkulu-orriak identifikatzeko erabiltzen duen izena edo fitxategi-luzapena da “.ods”. Excelek “.xls” erabiltzen du). Beraz, aurretik zegoen izena, "Sin título 1" (Izengabea 1), desagertu, eta haren ordez berria azalduko da:

Erabilera-adibideak

Testu-formatuak aldatzea

Besterik adierazi ezean, programak erabiltzen duen letra-tipoa Arial normala, tamaina: 10 da, baina nabarmendu egin nahi baditugu izenburuak, zenbaki negatiboak edo batez bestekoaren azpitik dauden kalifikazioak, edota beste edozein xehetasun bereizi nahi badugu, edozein unetan alda daiteke formatua gelaxka guztietan edo haietako batzuetan.

Egin ditugun bi zutabeetako goiburuak edo izenburuak, “ALUMNO/A” (ikaslea) eta “NOTA” (nota) zutabeetakoak, hain zuzen, negrita aukeran (letra lodiz) jarriko ditugu. Formatua banaka zehaztu daiteke, gelaxkak banan-banan hautatuz, eta formatu-barrako Negrita (Lodia) aukeran klik eginez.

• Beste aukera bat da bi goiburuak dituen errenkada osoa hautatzea, gure kasuan 2. errenkada, eta Barra de formato formatu-barrako Negrita (Lodia)

  

  botoian klik egitea. Orain, errenkada horretako (2. errenkada) gelaxketan idazten dugun guztia letra lodiz idatziko da automatikoki, eta ez bakarrik lehenago hautatutako gelaxketan idatzitakoa.

Aipatutako bi modu horietakoren batean letra-tipoa letra lodira aldatzen badugu, emaitza bera lortuko dugu; hautatutako gelaxken edukia letra lodiz idatzita egotea.

• Estiloak eta formatuak Writer testu-editorean erabiltzen diren berdinak dira. Adibide gisa, ikasleen izenak letra-tamaina txikiago batera aldatuko ditugu. Horretarako, izenak dituzten gelaxkak hautatu behar ditugu, lehenengo gelaxkatik hasi eta sagua azkeneko gelaxkaraino arrastatuz (1), letra-tamainen menua zabaldu behar dugu (2), eta “10” zenbakia hautatu (aurreko letra-tipoa "12" tamainara aldatuta zegoen).

Pauso berberak jarraituko ditugu kalifikazioak dituzten gelaxkekin, izenen letra eta kalifikazioen zenbakiak tamaina berekoak izateko.

• Orain kalifikazioak dituzten gelaxken kolorea aldatuko dugu. Kalifikazio guztiak hautatu behar ditugu, lehenengo gelaxkatik azkenekoraino arrastatuz (1), eta gero formatu-barrako karakterearen kolorea botoian klik egin. Gure adibiderako "urdin argia" hautatuko dugu.

Aldaketa horiek guztiak egin ondoren, gure kalkulu-orriak itxura hau izango du:

Erabilera-adibideak

Gelaxka, errenkada eta zutabeekin lan egitea

Calcen, kalkulu-orri guztietan gertatzen den bezala, funtsezkoa da errenkada eta zutabeekin lan egitea. Hainbat aldaketa egin diezazkiekegu gure kalkulu-orriko errenkada eta zutabeei: garaiera eta zabalera aldatu, mugitu, kopiatu, ezabatu, txertatu....

Adibide gisa, B zutabearen zabalera aldatuko dugu, ikasleen izenen luzerara egokitu dadin. Saguaren kurtsorea B eta C zutabeak banatzen dituen lerroan jarriko dugu (goiko aldean); kurtsorea marra bertikal bat bihurtuko da, bi gezi horizontal txikirekin aurkako norabideetan 1). Gero, klik egin eta sagua eskuinerantz arrastatu behar da (saguko botoia askatu gabe), eta, nahi dugun zutabe-zabalera lortzen dugunean, botoia askatu (2). Hona hemen zer itxura izango duen gure kalkulu-orriak B zutabea zabaldu ondoren.

Zutabearen zabalera aldatzeko beste aukera bat da zuzenean adieraztea zer zabaleratakoa izatea nahi dugun. Horretarako, kurtsorea B zutabeko goiko aldean jarrita, saguaren eskuineko botoian klik egin, eta menu bat zabalduko da Ancho de columna… (Zutabearen zabalera) aukerarekin. Aukera hori hautatzean, Ancho de columna (Zutabearen zabalera) leihoa irekiko da; hor zer zabalera nahi dugun adierazi behar dugu (4 zentimetro), eta Aceptar (Onartu) botoian klik egin.

Orain B zutabeak zabalera hau du, zentimetrotan adierazita.

• B zutabearen zabalera aldatzean, C hutsik geratu da. Kalifikazioak izenen ondoan egon daitezen eta nahasketarik egon ez dadin, C zutabea ezabatuko dugu. Horretarako, eskuineko botoiarekin C zutabearen goiko aldean klik egin (1), eta menu bat zabalduko da Eliminar columnas (Ezabatu zutabeak) aukerarekin (2); aukera hori hautatu, eta hautatuta zegoen zutabea ezabatuko da automatikoki (gure kasuan, hutsik zegoen C zutabea).

Orain, lehenago D zutabea zena, kalifikazioak dituena, C zutabea bihurtuko da, eta, beraz, gure kalkulu-orriak itxura hau izango du:

• Zutabeak ezabatu ditugun bezalaxe, errenkadak ere ezaba ditzakegu; horretarako, errenkadaren zenbakian klik egin, eta C zutabea ezabatzeko eman ditugun pauso berberak jarraitu behar dira.

Aipatu dugunez, Calcek aukera ematen du errenkadak edo zutabeak txertatzeko, taulari informazioa gehitu behar diogunean. Adibide gisa, beste errenkada bat txertatuko dugu goiko aldean, gure kalifikazio-taulari izenburu bat jartzeko.

Eskuineko botoiarekin klik egin 2. errenkadaren gainean (1), eta hautatu Insertar filas (Txertatu errenkadak) aukera(2) goitibeherako menuan. Orain errenkada berri bat sortu da, eta zutabeen enuntziatuak (IKASLEA eta NOTA) zituen errenkada 3. errenkada bihurtu da, beraz, jada ez da 2. errenkada aurrez zen moduan.

Erabilera-adibideak

Calceko gelaxkak batu egin daitezke, ondoan dauden bi gelaxka edo gehiago bakar bat bihurtzeko; gelaxka bakar horrek batu ditugun gelaxka guztiek hartzen zuten tokia hartuko du.

• B1 eta C1 batuko ditugu, gelaxka handiago bat izateko, eta bertan gure orriaren izenburua idazteko. Horretarako, batu nahi ditugun gelaxkak hautatu behar dira (1), eta formatu-barrako
  
  Combinar celdas (Batu gelaxkak) botoian klik egin(2).

Orain bi gelaxkek bakar bat osatzen dute, B1 gelaxka, hain zuzen. Gelaxkak batzean, berdin dio zenbat gelaxka diren, sortzen dugun gelaxkak gelaxka guztien artetik ezkerrean eta goian zegoenaren izena hartuko du, hau da, C1-C2-D1-D2 gelaxkak batu izan bagenitu, lau horiekin sortuko genukeen gelaxka C1 izango litzateke.

• B1 gelaxka honetan, “Calificaciones examen de historia” (Historiako azterketako kalifikazioak) izenburua idatziko dugu:

Izenburu bat denez, nabarmendu egingo dugu, letra lodiz jarriz eta tamaina 12ra handituz. Ikus dezakezunez, letraren tamaina handitzean, gure izenburuaren edukia ez da guztiz sartzen gelaxkan; moztu egiten da gelaxkak ez duelako behar adinako zabalera edo garaiera, eta hurrengo gelaxkara pasatuko liratekeen letra batzuk ezin dira ikusi.

• Gelaxka gehiago batuz konpon genezake arazoa (D gelaxka gehituz), baina gure izenburua ez litzateke erdian lerrokatuta geratuko beheko zutabeekin alderatuta, eta ez litzateke ongi ikusiko. Calcek aukera ematen du idatzi dugun testura egokitzeko gelaxka. Horretarako, eskuineko botoiarekin klik egin doitu nahi dugun gelaxkaren gainean(1), eta goitibeherako menuan Formatear celdas (Gelaxkak formateatu) aukera hautatu (2).

• Formato de celdas (Gelaxken formatua) izeneko leiho bat irekiko da; leiho horretan, Alineación (Lerrokatzea) fitxa hautatu (1), eta Ajustar texto automáticamente (Testua automatikoki doitu) aukera markatu behar da (2); gero, Aceptar (Onartu) botoian klik egin (3).

Jarraian ikus dezakezuenez, gelaxkaren garaiera egokitu egin da, barruan duen testu guztia ikusi ahal izateko.

Erabilera-adibideak

Kalkulu-orriaren aurkezpena ikustea

• Kalkulu-orrian egiten ari garen lana paperean aurkeztu behar badugu, garrantzitsua da inprimatu aurretik ikusi ahal izatea nola ikusiko den paperean. Calcen, kalkulu-orrien beste programa batzuetan bezalaxe, ez dira erakutsiko gelaxkak banatzen dituzten lerroak, guk markatzen ez badugu behintzat. Orria nola ikusiko den ikusi ahal izateko inprimatu aurretik, egin klik tresna-barrako Vista preliminar (Inprimatzeko aurrebista) botoian.

Hurrengo irudian, adibidetzat erabiltzen ari garen kalkulu-orriaren inprimatzeko aurrebista ikus daiteke.

• Kalkulu-orriaren edizio-modura itzultzeko, egin klik Cerrar la vista preliminar (Inprimatzeko aurrebista itxi) botoian.

Kalkulu-orriko datuak ordenatzea

Calcek aukera ematen du sartu ditugun datuak ordenatzeko, guk geuk zehaztu ditzakegun irizpideen arabera. Askotan zerrendak alfabeto-ordenan jarri behar izaten dira. Adibide gisa, ikasleen abizenak alfabeto-ordenaren arabera ordenatuko ditugu.

• Abizenak alfabeto-ordenaren arabera ordenatzeko, izenak eta kalifikazioak dituzten gelaxkak hautatu behar dira, ikasleen izenak tokiz aldatzean, izen bakoitzari dagokion kalifikazioa izenarekin batera alda dadin. Beraz, bi datu-zutabeak hautatu behar ditugu, kalifikazioetatik izenetara arrastatuz kurtsorea; gure kalkulu-orriaren kasuan, C17 gelaxkatik B4 gelaxkara arrastatu beharko dugu (1). Gero, tresna-barrako Orden ascendente (Ordenatu gorantz) botoian klik egin behar da (2).

• Orain gure kalkulu-orrian erabili ditugun gelaxken ertzak markatuko ditugu, inprimatzean taula moduan ikus dadin. Horretarako, ertzak markatuta edukitzea nahi dugun gelaxka guztiak hautatuko ditugu, gure kasuan B3 gelaxkatik C17 gelaxkara (1). Gero, ertzen zenbait aukera dituen goitibeherako menura joango gara, formatu-barrako

  

  Borde (Ertza) botoian klik eginez (2). Hautatutako gelaxken barrualdeko nahiz kanpoaldeko ertzak markatuta ikus daitezen,

  

  aukera hautatu behar da.

Markatutako ertzak nola ikusiko diren agertzen da jarraian.

Erabilera-adibideak

Hainbat kalkulu-orrirekin lan egitea

Aurrez aipatu dugunez, Calcek aukera ematen du hainbat kalkulu-orrirekin lan egiteko dokumentu edo fitxategi beraren barruan. Programaren leihoko behealdean ezkerrean adierazita egongo dira orriak. Besterik adierazi ezean, Calcen irekitzen dugun fitxategi bakoitzak hiru kalkulu-orri izango ditu, eta izen hauek izango dituzte: Hoja1 (1. orria), Hoja2 (2. orria) eta Hoja3 (3. orria). Gure adibidea Hoja1 edo 1. orrian egin dugu; dena den, posible da izen pertsonalizatu bat jartzea orriari, hobeto identifikatzeko. Horretarako, egin klik saguaren eskuineko botoiarekin Hoja1 (1. orria) fitxaren gainean, eta hautatu Cambiar nombre a la hoja... (Aldatu orri honen izena) aukera:

Cambiar nombre de hoja (Orriaren izena aldatu) leihoa irekiko da, eta orriari jarri nahi diogun izena idatz dezakegu bertan. Hoja1 (1. orria) izenaren ordez, “Examen Historia” (Historia Azterketa) jarriko dugu.

• Bide bera jarraituko dugu Hoja2 (2. orria) izeneko kalkulu-orriari izena aldatzeko, eta “Examen Literatura” (Literatura Azterketa) izena jarriko diogu.

Erabilera-adibideak

Gelaxkak kopiatzea eta itsastea

“Examen Literatura” (Literatura Azterketa) izeneko kalkulu-orrian, ikasleen zerrenda berri bat egingo dugu, kalifikazio eta guzti. Ikasle berberak direnez, ez da beharrezkoa izenak berriz idaztea, nahikoa da “Examen historia” (Historia Azterketa) orriko izen-zerrenda kopiatzea.

Datu guztiak hautatuko ditugu, B1 gelaxkatik C17 gelaxkara, sagua goitik behera arrastatuz ezkerreko botoia sakatuta (1); gero klik egin tresna-barrako Copiar (Kopiatu) botoian (2). Orain gure taula arbelean kopiatuta dago, eta beste orri batean itsats daiteke.

• Orain “Examen Literatura” (Literatura Azterketa) orrira joango gara, izen hori duen fitxan klik eginez (1); arbelean kopiatu ditugun datuak gelaxketan kopiatzeko, datuak eramango dituzten gelaxketatik lehenengoa hautatu behar dugu, adibidez, B1 gelaxka (2).
• Gero, tresna-barrako
  
  Pegar (Itsatsi) botoian klik egin (3).

• Kalifikazioak ez direnez azterketa berri honi dagozkionak, ezabatu egin behar dira zenbakiak, gero literaturako azterketari dagozkionak jartzeko. Horretarako, C4 gelaxkatik C17 gelaxkara hautatu behar da (1), gero saguaren eskuineko botoiarekin klik egin hautatutako gelaxkaren baten gainean (2), eta agertzen den menuan Eliminar contenidos… (Edukiak ezabatu) aukera hautatu (3).

• Eliminar contenidos (Edukiak ezabatu) aukera erabiltzean, Calcek leiho bat irekiko du, eta bertan ezabatu nahi duguna markatu beharko dugu. Aukerak hauek dira: dena ezabatu, testua bakarrik ezabatu, zenbakiak ezabatu, formulak ezabatu... Gure adibidean, markatuta dauden aukerak utzi eta Aceptar (Onartu) botoian klik egingo dugu.

• Orain orrian ez dago kalifikaziorik, eta edozein unetan sar daitezke. Taularen izenburua ere aldatu behar dugu, kalifikazio-taula ez baita historiako azterketari dagokiona, literaturako azterketari dagokiona baizik:

Testu hori zuzentzeko, egin klik B1 gelaxkan. Gelaxkaren edukia formula-barran agertuko da, eta saguaren kurtsorea bertan jarri behar da "Historia" hitza ezabatzeko, eta haren ordez "Literatura" idazteko.

Orain taula prest dago literaturako kalifikazioak sartzeko.

Erabilera-adibideak

Funtzioak erabiltzea

Calcen erabilera garrantzitsuenetako bat da sartutako datuekin eragiketa matematikoak eta estatistikoak egin daitezkeela, hainbat aukera dituen kalkulagailu bat balitz bezala. Formuletara joan gaitezke formula-barrako Asistente: Funciones (Morroia: funtzioak)

Adibide gisa, kalifikazio guztien batuketa egingo dugu, eta gero ikasle-kopuruarekin zatituko dugu, gelaren batez bestekoa lortzeko.

Kalkulu-orrietan egiten diren eragiketa ohikoenetako bat da batuketa. Calcen batuketa egiteko, emaitza agertzea nahi dugun gelaxkan jarri behar dugu kurtsorea. Gure adibidean, C18 gelaxka erabiliko dugu (1). Gero, egin klik formula-barrako Suma (Batuketa) botoian (2). Calcek automatikoki ulertzen du C zutabeko zenbakizko balio guztiak batu nahi ditugula, hau da, C4 gelaxkatik C17 gelaxkara bitartekoak; horregatik, C18 gelaxkan eta formula-barran hauxe adieraziko du parentesi artean: =SUMA (C4:C17). Bi puntuek batu beharreko gelaxken barrutia adierazten dute, hau da C4tik C17ra bitarteko gelaxkak.

Gainera, batuko diren gelaxka guztiak lerro urdin batez inguratuko dira, hurrengo irudian ikus daitekeen moduan.

• Orain nahikoa da Sartu tekla sakatzea, batuketa egiteko eta emaitza C18 gelaxkan agertzeko.

• Kasu honetan, ikasle gutxi daude; banan-banan zenbatu genitzake eta ez genuke okerrik egiteko arrisku handirik izango (14 dira). Calcek aukera ematen du ikasle-kopurua erraz eta era fidagarrian zenbatzeko. Horretarako, zerrendako lehenengo ikaslearen ezkerreko gelaxkan, hau da, A4 gelaxkan, 1 zenbakia idatziko dugu (1). Gero klik egin gelaxka horren behealdean eskuinetara dagoen kurtsore beltz txikian (2), eta, saguko botoia askatu gabe, beherantz arrastatu, azkeneko ikaslea dagoen errenkadaraino (3). Botoia askatzean, ikasle guztiak zenbatuta egongo dira, segida bat osatu baitugu.

Eragiketa hori egin ondoren, hau da, ikasleen guztizko kopurua jakiteko segida bat sortu ondoren, kalifikazio guztien batura zati ikasle-kopurua egingo dugu. Horretarako, C19 gelaxka hautatu eta zatiketaren formula formula-barran idatzi behar da, jarraian adierazten den moduan:
= (berdin) ikurra sartu, gero C18 (zatikizuna duen gelaxka), / (zatiketa) ikurra, eta 14 zenbakia zatitzailetzat. Orain, sakatu Sartu tekla, eta emaitza agertuko da C19 gelaxkan.

• Orain B19 gelaxkan “Promedio” (batezbesteko) hitza idatziko dugu (1), C19 gelaxkako zenbakiak zer esan nahi duen jakiteko, eta testua eskuinerantz lerrokatuko dugu gelaxkaren barruan (2), tresna-barrako

  

  Alinear a la derecha (Lerrokatu eskuinean) botoiarekin.

• Batezbestekoaren informazioa nabarmentzeko, B19 eta C19 gelaxkak hautatu behar dira (1), letra-formatua letra lodira aldatu(2), eta ertzak markatu (3).

Gure kalifikazio-taulak itxura hau izango du:

Erabilera-adibideak

• Eragiketa bera egingo dugu, baina automatikoki Calcen funtzio-menuaren bidez. Erabil dezagun “Examen de Literatura” (Literatura Azterketa) izeneko kalkulu-orria. Lehenik eta behin, nota edo kalifikazio bat idatzi behar diogu ikasle bakoitzari, gero C19 gelaxka (1) hautatu, eta formula-barrako

  

  Asistente: Funciones (Morroia: funtzioak) botoian klik egin (2).

Asistente de funciones (Funtzioen morroia) leihoa irekiko da; leihoak Calcen erabil daitezkeen funtzio guztiak ditu. Horrenbeste funtzioren artean bilaketa errazago egiteko, posible da aukera-kopurua gutxitzea, aukera horiek Categoría (Kategoria) izeneko goitibeherako menuaren bidez iragaziz.

• Funtzioak alfabeto-ordenaren arabera zerrendatuta egongo dira. Gure adibidean, batezbesteko aritmetikoa kalkulatu nahi dugu, beraz, funtzioetan behera joan behar dugu (1) “PROMEDIO” (BATEZBESTEKO) aukerara iritsi arte, funtzio hori hautatu (2) eta Siguiente (Hurrengoa) botoian klik egin (3).

• Leiho berri bat irekiko da, eta hor zer argumenturen batezbestekoa lortu nahi dugun adierazi behar dugu, hau da, zer gelaxkatan dauden balioak. Gure kasuan, C4 gelaxkatik C17 gelaxkara izango da.

• Lehenengo zenbaki-lerroko

  

  Seleccionar (Hautatu) botoian klik egin, irudian ikus daitekeen bezala, gelaxkak zuzenean kalkulu-orritik hautatu ahal izateko.
• Beste leiho mugikor bat azalduko da, Asistente de función (Funtzio-morroia) izenekoa, eta behar dugun gelaxka-barrutia hautatzeko aukera emango digu. Sagua C4 gelaxkatik C17 gelaxkara arrastatu behar da (1); hautatutako gelaxka-barrutia Asistente de función (Funtzio-morroia) leihoan adieraziko da. Behin hautaketa egindakoan, egin berriz klik aipatutako leihoko

  

  Seleccionar (Hautatu) botoian (2).

• Asistente de función (Funtzio-morroia) koadrora itzultzean, egin dugun eragiketari dagokion formula adierazten duela ikus dezakegu (1), eta eragiketaren emaitza ere adierazten du; 6,1 (2). Egin klik Aceptar (Onartu) botoian (3).

• C19 gelaxkan eragiketaren emaitza ikusi ahal izango da (1); formula-barran, berriz, Calceko zer funtzio aplikatu dugun adieraziko da (2). Aipatu beharra dago, funtzioaren formula zuzenean formula-barran idatzi izan bagenu ere, emaitza bera lortuko genukeela.

Erabilera-adibideak

Nola txertatu grafiko bat?

Calcek aukera ematen du sartutako datuak grafiko moduan ikusteko, zer itxura hartzen duten ikusi ahal izateko. Funtzio hori oso lagungarria da azterketa konparatiboak egiteko, edota datuak banatzeko.

Adibide gisa, grafiko bat egingo dugu “Examen Historia” (Historia Azterketa) kalkulu-orriko kalifikazioekin.

Egin klik tresna barrako Gráfico (Grafikoa) botoian. Asistente de gráficos (Grafikoen morroia) leihoa agertuko da, eta bertan zer grafiko-mota nahi dugun hautatuko dugu. Gure adibidean, Barra-grafiko bat hautatuko dugu (1), Vista 3D (3D bista) eran (2), eta Cilindro (Zilindro) itxurarekin (3). Egin klik Siguiente (Hurrengoa) botoian (4).

Asistente de gráficos (Grafikoen morroia) izeneko beste leiho bat agertuko da, eta grafikoan zer datu-barruti erabili nahi dugun adieraziko dugu bertan.

• Egin klik

  

  Seleccionar un rango de datos (Hautatu datu-barruti bat) botoian; leihoaren eskuineko aldean dago botoia, eta haren bidez gelaxkak zuzenean kalkulu-orritik hauta daitezke.

• Rango de datos: (Datu-barrutia:) izeneko beste leiho bat agertuko da, eta behar dugun gelaxka-barrutia hautatzen utziko digu. B3 gelaxkatik C17 gelaxkara arrastatu behar da sagua, eta hautatutako gelaxka-barrutia adieraziko da Rango de datos: (Datu-barrutia:) leihoan.

Behin hautaketa egindakoan, Calcek azkeneko Asistente de gráficos (Grafikoen morroia) leihora bidaliko gaitu automatikoki; hautatutako datu-barrutia elkarrizketa-koadroan adierazita egongo da.

• Siguiente (Hurrengoa) botoian klik egin behar da, eta Asistente de gráficos (Grafikoen morroia) leiho berri bat agertuko da, datu-segiden izenak aldatzeko. Gure kasuan, programak berez ematen duen aukera utziko dugu, beraz, Siguiente (Hurrengoa) botoian klik egingo dugu, aldaketarik egin gabe.

• Hurrengo pausoa da azkena; Mostrar leyenda (Erakutsi legenda) aukera desaktibatuko dugu (1) eta Finalizar (Amaitu) botoian klik egin. Hurrengo pausoa da azkena; Mostrar leyenda (Erakutsi legenda) aukera desaktibatuko dugu, eta Finalizar (Amaitu) botoian klik egin (2).

Kalifikazioen taulako datuek hartzen duten itxura adierazten duen grafiko bat lortuko dugu.

Grafikoa ez da estatikoa, hainbat gauza egin daitezke berarekin, esaterako: editatu eta itxura aldatu, datuak gehitu edo kendu, legendak eta izenburuak jarri, beste orri batera mugitu...

• Oraingoz, tamaina bakarrik aldatuko diogu. Horretarako, grafikoaren gainean klik egingo dugu, eta karratu berde txiki batzuk agertuko dira grafikoaren inguruan. Sagua karratu baten gainean jartzen badugu, ikusiko dugu kurtsorearen ordez diametroz aurkako norabideak dituzten bi gezi beltz txiki agertzen direla, eta, saguarekin klik eginez gero (saguaren botoia sakatuta edukiz), grafikoaren mugak arrasta ditzakegu, tamaina aldatzeko. Kanporantz arrastatzen baditugu, grafikoa handitu egingo dugu, eta barrurantz arrastatzen baditugu, berriz, txikitu.

• Bestalde, grafikoa lekuz alda dezakegu orrian. Horretarako, grafikoaren gainean klik egin, eta arrastatu egin behar dugu lau gezi beltzeko kurtsorea agertzen den bitartean.

Erabilera-adibideak

KASU PRAKTIKOA: Calceko orriak argitaratzea eta konpartitzea, Google Docs erabiliz.

Google Docs Web 2.0-ko tresna da, eta mota guztietako dokumentuak Interneten konpartitzeko balio du. Tresna-mota hori oso erabilgarria da dokumentuak pertsona askorekin konpartitzeko beharra badugu, are gehiago tamaina handiko dokumentuak badira; hau da, memorian leku asko behar dutenak. Hori dela-eta, zaila izaten da, eta batzuetan ezinezkoa, fitxategi horiek posta elektronikoz bidaltzea, zerbitzu horiek mugak ezartzen dituztelako bidali eta jaso daitezkeen fitxategien tamainarako.

Erabilera-adibideak

Nola sortu hiriburuei buruzko gurutzegrama bat Calcekin?

Calc abiarazi eta kalkulu-orri berri bat ireki ondoren, orriko errenkada eta zutabe guztiak hautatuko ditugu, eta haien tamaina aldatuko dugu, gure gurutzegramarako karratuak izatea behar baitugu.

• Gelaxka guztiak hautatzeko, orriaren goiko aldean ezkerrean klik egingo dugu, errenkadak eta zutabeak elkartzen diren gelaxkan, hain zuzen. Orri guztia urdin jarriko da.

• Orain gelaxka guztiak tamaina berdineko karratu bihurtuko ditugu. Horretarako, errenkadaren garaiera eta zutabearen zabalera bera aukeratuko dugu orri guztirako. Formato>Fila>Alto (Formatua>Errenkada>Garaiera) menua zabaldu.

Altura de fila (Errenkadaren garaiera) izeneko leihoa agertuko da, eta bertan gure errenkadei jarri nahi diegun garaiera adieraziko dugu; 1 zentimetro aukeratuko dugu.

• Zutabeekin berdin egiteko, zabaldu Formato>Columna>Ancho (Formatua>Zutabea>Zabalera) menua.

Ancho de columna (Zutabearen zabalera) izeneko leihoa agertuko da, eta bertan gure zutabeei jarri nahi diegun zabalera adieraziko dugu; 1 zentimetro aukeratuko dugu berriz ere.

Orain gure kalkulu-orriak itxura hau izango du:

Hiriburuei buruz egin nahi dugun gurutzegrama honelakoa da:

• Aurreko irudian jarrita dauden moduan sartu behar ditugu hiriburuak. Adibidez, hasteko, BUCAREST (Bukarest) izenaren B letra jar dezakegu D3 gelaxkan (beste edozein gelaxkatan izan daiteke), eta letra bat jarri gelaxka bakoitzean, maiuskulaz. Amaitzean, gure kalkulu-orriak itxura hau izango du:

Erabilera-adibideak

Aurrera jarraitu aurretik, orain arte egindakoa gordeko dugu, informazioa galtzeko arriskurik egon ez dadin. Horretarako, Archivo>Guardar como... (Fitxategia>Gorde honela) menura joango gara, eta “Crucigrama de capitales” (Hiriburuen gurutzegrama) izena jarriko diogu.

• Letrak erdian lerrokatuta egon daitezen gelaxken barruan, gurutzegramako gelaxka guztiak hautatuko ditugu, gure kasuan c2 gelaxkatik M10 gelaxkara (1), eta Formato>Celdas (Formatua>Gelaxkak) menua zabalduko dugu.

• Formato de celdas (Gelaxken formatua) leihoa agertuko da. Lerrokatze-aukeren artean, Centrado (Erdian lerrokatuta) aukera hautatu behar da Horizontal (Horizontala) (1) eta Vertical (Bertikala) (2) goitibeherako menuetan, eta gero Aceptar (Onartu) botoian klik egin behar da (3).

Orain letren formatua aldatuko dugu. Erabiltzen ari garen gelaxkek hautatuta jarraitu behar dute, bestela, berriro hautatu behar ditugu, gero letra-tamaina 18ra aldatu (1) formatu-barrako goitibeherako menuan, eta, horren ondoren, formatu-barran bertan, Negrita (Lodia) botoian klik egin (2).

• Gure gurutzegramako gelaxkei ertza jartzeko, gelaxkak hautatu eta ertzak markatu behar ditugu. BUCAREST (Bukarest) osatzen duten gelaxketatik hasiko gara; D3 gelaxkatik K3 gelaxkara hautatuko dugu (1), gero formatu-barrako Borde (Ertza) botoian klik egin, eta ertz guztiaren aukera hautatu (2).

• Pauso berberak jarraitu beste hiriburuei ere ertzak jartzeko. Beste aukera bat da tresna-barrako Pincel de formato (Formatu-pintzela)

  

  botoiarekin egitea; izan ere, formatu-pintzelak gelaxka jakin baten formatu-ezaugarri guztiak kopiatzen ditu, eta ondoren hautatzen diren gelaxkei ezaugarri horiek jartzen dizkie.
• Adibide gisa, D3 gelaxkan jarriko gara (1), eta Pincel de formato (Formatu-pintzela) botoian klik egingo dugu (2), gelaxka horren formatua kopiatzeko. Orain G2 gelaxkan klik egingo dugu (2), MADRID (Madril) hiriburuaren M letra duen gelaxkan, eta (saguaren botoia askatu gabe) sagua MADRID (Madril) hitza osatzen duten gelaxka guztietan zehar arrastatuko dugu, kurtsoreak pintura-pote itxura duela (3). Behin formatu hori hartzea nahi dugun gelaxka guztiak zeharkatutakoan, askatu saguaren botoia: hautatutako gelaxka guztiek D3 gelaxkaren formatua hartuko dute automatikoki, eta ertzak izango dituzte.

Erabilera-adibideak

• Prozedura bera jarraitzen badugu oraindik ertzik ez duten gainerako hiriburuekin, gure gurutzegramak itxura hau izango du.

• Beharrezkoa da zenbaki bat esleitzea gure gurutzegramako sarrera (hiriburu) bakoitzari, hari erreferentzia egin ahal izateko definizioak idazterakoan. Hasteko, G1 gelaxkan jarriko gara, 1 zenbakia esleitzeko (1) Espainiako hiriburuari buruzko definizioari. Zenbakiari 10 letra-tamaina jarriko diogu (2), eta letra lodiz jarriko dugu (3) eskuinean lerrokatuta (4).

• Gainerako hiriburuei ere hasieran zenbakia jarri behar zaie, 1etik 5era.

Gainerako zenbakiei ere G1 gelaxkaren formatua (1) eman behar zaie, hau da, 1 zenbakiarena, tresna-barrako Pincel de formato (Formatu-pintzela) botoia erabiliz. Adibidez, G1 gelaxka hautatu, Pincel de formato (Formatu-pintzela) botoian klik egin (2), eta gero 2 zenbakia duen gelaxkan klik egin, gure kasuan C3 gelaxkan (3).

• Gauza bera egin gainerako hiru zenbakiekin.

Gure gurutzegramak itxura hau izango du:

Gurutzegrama osatzeko, sarrera bakoitzari dagokion definizioa jarri beharko litzateke gurutzegramaren alboan, hau da, zer herrialderi dagokion hiriburu bakoitza.

Calcek aukera ematen du kalkulu-orrian testu-zatiak sartzeko, marrazteko barrako

Texto (Testua) botoia erabiliz. Barra hori ez da berez aktibatzen programa instalatzean, beraz, honela aktibatu behar dugu: menu-barrako Ver (Ikusi) aukerako goitibeherako menura joan, hautatu Barra de herramientas (Tresna-barra) eta egin klik Dibujo (Marrazkia) aukeran.

Orain programako leihoaren beheko aldean agertuko da marrazteko barra, hurrengo irudian ikus daitekeen moduan.

• Orain testu-koadro bat sor dezakegu legenda gisa definizioekin, hau da, gurutzegraman idatzi beharreko hiriburuak zer herrialdetakoak diren adierazten duten esaldiekin. Horretarako, egin klik marrazteko barrako Texto (Testua) botoian.
• Kalkulu-orrian testu-koadro bat marrazteko balio duen kurtsore bat agertuko da (1). Egin klik testu-koadroa jarri nahi dugun tokian, eta arrastatu sagua (2), saguko botoia askatu gabe. Askatzean, koadro bat egongo da marraztuta (3), hurrengo irudian ikus daitekeen moduan, eta hori izango da testua idazteko eremua.

Erabilera-adibideak

• Testu-koadroan klik eginez gero, barruan idatz daiteke. Lehenik eta behin, “DEFINICIONES” (Definizioak) idatziko dugu izenburu gisa, eta gero bost definizioak. Lerroz aldatzeko Sartu tekla erabili, testu-prozesadore bat balitz bezala. Amaitzean, gure testu-koadroak itxura hau izango du.

• Testu-koadroaren barruan klik bikoitza eginez gero (1), koadroaren eduki osoa hautatuko dugu (2), eta horrek testu osoaren formatua aldi berean aldatzeko aukera ematen digu. Guk hauxe hautatuko dugu: Arial letra-tipoa (3), lodia (4) eta 1,5eko lerroartea (5).

• Gurutzegrama erakargarriago egiteko, testu-koadroaren atzealdeari kolore bat esleituko diogu. Horretarako, egin klik testuaren zatiren batean (1) koadroaren ertza ager dadin. Gero, egin klik saguaren eskuineko botoiarekin testu-koadroaren ertzetako batean (2), menua zabal dadin, eta Área… (Area) aukera hautatu (3).

• Área (Area) leihoa irekiko da; bertan Colores (Koloreak) izeneko aukera hautatuko dugu (1), eta gris urdinxka erabiliko dugu (2). Gero egin klik Aceptar (Onartu) botoian (3).

• Kolore bera erabiliko dugu gurutzegramako gelaxken atzealderako. Gure adibidean, "BUCAREST" (Bukarest) hitza hautatuko dugu (1), formatu-barrako

  

  Fondo (Atzeko planoa) botoian klik egin, eta gris urdinxka hautatuko dugu (2).

Gurutzegramako gelaxka guztiei atzealdean kolorea jartzeko, Pincel de formato (Formatu-pintzela) botoia erabiliko dugu, ertzak markatzeko egin dugun bezala. Horretarako, atzealde gris urdinxka duen gelaxka batean klik egingo dugu (1), gero Pincel de formato (Formatu-pintzela) botoian klik egin (2), horren ondoren (saguko botoia askatu gabe) "MADRID" (Madril) hitzaren M gelaxkan klik egin, kurtsoreak pintura-pote itxura duela (3), eta, azkenik, hitza osatzen duten gelaxka guztietatik sagua arrastatu ondoren, saguko botoia askatu azkeneko letra duen gelaxkara iristean. Gauza bera egin gainerako hiriburuen atzealdeak aldatzeko.

Gure gurutzegramak itxura hau izango du.

Erabilera-adibideak

• Gure gurutzegrama amaitu eta adiskide eta ikasleekin konpartitzeko, ezabatu egin behar ditugu definizioen emaitzak, hau da, hiriburuen izenak, beraiek asmatu behar baitituzte. Horretarako, nahikoa da gelaxka guztiak hautatzea (1), eta teklatuko Supr tekla sakatzea. Eliminar contenidos (Edukiak ezabatu) leihoa agertuko da, eta egiaztatu behar dugu Formatos (Formatuak) aukera EZ dagoela markatuta (2); izan ere, gelaxketako edukiak ezabatu nahi ditugu, baina formatua gorde egin behar dugu. Gero egin klik Aceptar (Onartu) aukeran (3).

Azkenik, gure gurutzegrama amaituta eta konpartitzeko prest egongo da, hurrengo irudian ikus daitekeen bezala.

Erabilera-adibideak

Nola konpartitu dokumentu edo fitxategi bat Google Docs erabiliz?

Google Docs nahiz Googleren doako gainerako aplikazioak erabiltzeko, kontu bat izan behar da Gmailen. Gure adibidea egiteko, erabiltzaileak jada Gmaileko kontua duela joko dugu; beraz, ez dugu azalduko Gmaileko kontua sortzeko prozesua (oso erraza da).

• Gmaileko posta elektronikoko kontuan sartzeko, konektatu www.gmail.com web-orrira edo konturik izan ezean, sortu kontu bat (informazio gehiago nahi izanez gero, ikus Gmailari buruzko kapsula-lantegia). Idatzi erabiltzaile-izena eta pasahitza, dagokion lekuan.

Jarraian ikus daitekeenez, Gmail, posta elektronikoaren pantailaren goiko aldean, menu bat dago Googleren tresna nagusiak dituena.

• Egin klik Docs botoian, Google Docsen sartzeko.

• Aldatu hizkuntza-konfigurazioa (lehenespenez, ingelesez ageri da). Horretarako, egin klik Settings botoian eta aukeratu Español (Gaztelania).

• Orain, menu guztiak gaztelaniaz daude. Dokumentu bat Google Docsen gehitzeko edo gordetzeko, egin klik Subir (Igo) botoian. Pantailaren ezkerraldeko goiko aldean dago, programaren bilaketa-leihoaren azpian.

Beste leiho bat irekiko da, ezkerraldean Seleccionar archivos para subir (Aukeratu igotzeko fitxategiak) botoia duena. Botoi horretan klik egitean, fitxategiak bilatzeko leihoa ageriko da. Bilaketa-leiho horretan kokatu behar da konpartitu nahi dugun fitxategia, “Crucigrama de capitales” (Hiriburuen gurutzegrama); gero, aukeratu egin behar da, eta Ireki (Abrir) botoian klik egin..

Erabilera-adibideak

• Ikusiko dugu gure fitxategia kargatzen dela fitxategiak igotzeko leihoan. Leiho horretan, klik egin behar dugu Iniciar la subida (Hasi igotzen) botoian.

• Itxaron programak “Subida completada” (Igotzen amaitu du) mezua erakutsi arte.

• Google Docsen hasiera-pantailara itzultzean, ikusiko dugu gure fitxategia (Hiriburuen gurutzegrama), Google Docsen elementuen barruan dagoela.

• Orain, dokumentua online ikus dezakegu, Interneterako konexioa duen edozein ordenagailutan. Ikusteko, Google Docseko gure kontuan sartu behar dugu, eta klik egin dokumentuaren izenean, irekitzeko.

• Dokumentu bat konpartitzeko, hautatu egin behar da (behin Google Docseko gure kontura igo eta gero), eta klik egin Compartir (Konpartitu) botoian.

• Compartir (Konpartitu) aukeran klik egitean, menu bat zabalduko da, zenbait aukera dituena. Beste pertsona batzuek dokumentuan sartu ahal izateko, hautatu lehenbiziko aukera: Invitar a usuarios… (Gonbidatu erabiltzaileak…).

• Erabiltzaileak gonbidatu, haien posta elektronikoko helbidea adieraziz (1), eta Para ver (Ikusteko) edo Para editar (Editatzeko) aukera hautatuz (2), dokumentua aldatzeko aukera utzi nahi diegun ala ez kontuan hartuta. Idatzi gaia eta bidaltzeko hautazko mezu bat (3). Azkenik, egin klik Enviar(Bidali) botoian, gonbidapena gonbidatuen zerrendakoei e-mailez bidaltzeko (4).

Erabilera-adibideak

• Halaber, dokumentura sartzeko esteka bat konpartitu dezakegu. Honela egiten da: Compartir (Konpartitu) menua zabaltzean, hautatu bigarren aukera; hau da, Obtén el enlace para compartir… (Eskuratu konpartitzeko esteka…).

Aurreko kasuan bezala, leiho bat irekiko da, eta bertan aukeratuko dugu beste pertsona batzuek dokumentua editatu ahal izango duten, edo soilik ikusteko aukera izango duten.

• Dokumentua soilik ikusteko, editatzeko aukerarik gabe, hautatu Permitir que lo vea cualquiera que tenga el enlace (Utzi esteka duen edonork ikusten) aukera.

• Beste batzuek dokumentua editatzeko aukera izateko, hautatu Permitirles también editar (Eman aukera editatzeko) aukera (1), konpartitu dokumentua gordeta dagoen lekuaren esteka, eta bidali posta elektronikoz, berehalako mezularitzaz, edo txertatu blogean, Webean, etab. (2).

• Azkenik, egin klik Guardar y cerrar (Gorde eta itxi) aukeran, esteka lortzeko, edo, bestela Cancelar (Utzi) aukeran (3).